Ο Χρήστος Στυλιανίδης έχει μια ενδιαφέρουσα ιστορία να αφηγηθεί

Δεν πήγαιναν ούτε αεροσυνοδοί, ούτε γιατροί, κανένας δεν τολμούσε να ταξιδέψει εκεί. Η απομόνωση ήταν κάτι απίστευτο.

Όταν αργά το απόγευμα φτάσαμε στο Κονάκρι, την πρωτεύουσα της Γουινέας, μόνο τότε αρχίσαμε να κατανοούμε τι συνέβαινε. Τα μέτρα ήσαν αυστηρά, ακόμα και οι χειραψίες απαγορεύονταν. Έτσι προέκυψε και το Ebola handshake, η κίνηση με τον αγκώνα… Συνεχίσαμε στο Φρίταουν, την πρωτεύουσα της Σιέρα Λεόνε, σε ένα σκοτεινό αεροδρόμιο με τον φόβο να πλανάται στον αέρα. Η πόλη είναι κτισμένη δίπλα στη θάλασσα σε σχήμα πετάλου. Το πλάνο μας ήταν το ίδιο κιόλας βράδυ να συναντηθούμε με τους ειδικούς για να μας ενημερώσουν. Λόγω της μεγάλης απόστασης και του δύσκολου δρόμου, όμως, αποφάσισαν να περάσουμε στην απέναντι πλευρά μέσω θαλάσσης. Στην αποβάθρα, όπου επιβιβαστήκαμε, τα ξύλα ήταν σπασμένα αλλά αυτό αποδείχτηκε εντέλει το μικρότερο πρόβλημα. Η ομίχλη ήταν τόσο πυκνή που δεν βλέπαμε μπροστά μας. Κάποια στιγμή συνειδητοποιήσαμε ότι η βάρκα δεν προχωρούσε. Ήταν μαζί μας δυο τύποι θυμάμαι και ο ένας κρατούσε μια εφημερίδα για να καθαρίζει το γυαλί από την υγρασία, επειδή ο οδηγός δεν έβλεπε.

Μετά από δύο ώρες φτάσαμε επιτέλους στην άλλη πλευρά. Για να μπούμε στο ξενοδοχείο, έπρεπε να μετρήσουν τη θερμοκρασία μας και να πλύνουμε τα χέρια μας με ειδικό αντισηπτικό. Την επόμενη ημέρα έκανα τις συναντήσεις όπου διαπίστωσα ότι η Σιέρα Λεόνε ήταν μια χώρα υπό πλήρη κατάρρευση. Σε πιο καλή κατάσταση βρήκαμε τη Λιβερία, αν και τα πράγματα ήταν κι εκεί τραγικά. Ο μόνος τρόπος για να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά η κατάσταση ήταν να αναλάβει τον έλεγχο ο αμερικανικός στρατός. Όπως και έγινε. Ο ιός δεν αφαιρούσε μόνο ανθρώπινες ζωές. Το χειρότερο ήταν ότι διέλυσε τα Συστήματα Υγείας αυτών των χωρών προκαλώντας χάος και ακυβερνησία.

Στη Λιβερία ζήσαμε την πιο συγκλονιστική εμπειρία. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα είχαν στήσει ένα κινητό νοσοκομείο σε ένα κάμπο έξω από τη Μονρόβια. Υπήρχε μια συζήτηση εάν θα την επισκεπτόμαστε λόγω του κινδύνου που υπήρχε, αλλά εγώ είπα ότι θα πάμε. Μόνο η διάγνωση επί του εδάφους θα έφερνε τη θεραπεία… Σ’ εκείνο το νοσοκομείο γνώρισα μια νεαρή γιατρό, 28 χρόνων, από τη Σουηδία η οποία μου έκανε εντύπωση. Ήταν τόσο εξαιρετική που θα μπορούσε να δουλέψει οπουδήποτε, σε πανεπιστήμια, στον ιδιωτικό τομέα, όπου επιθυμούσε. Αυτή όμως επέλεξε να είναι εκεί, μέσα στα χωράφια, με λωρίδες ασφαλείας να χωρίζουν τους ασθενείς ανάλογα σε ποιο στάδιο βρίσκονταν. Μαζί με μερικούς άλλους γιατρούς εκπαίδευσαν τους ντόπιους για να εργαστούν ως νοσοκόμοι.

Δεν θα ξεχάσω ποτέ έναν τοίχο με σημάδια από παλάμες. Ήταν ένας πίνακας όπου όποιος επιβίωνε άφηνε το αποτύπωμά του. Υπήρχαν αποτυπώματα ανθρώπων από 5 έως 65 χρόνων. Κάθε φορά, πίστεψέ με, που το θυμάμαι ταράζομαι. Είναι κάτι που θα κουβαλώ για πάντα μέσα μου, την αποστολή, το ταξίδι, την εξαθλίωση… Ο φόβος του Έμπολα διαχεόταν ύπουλα ανάμεσα στους ανθρώπους προκαλώντας ακόμα και αποκλεισμούς στις οικογένειες. Οι δοξασίες της Αφρικής θύμιζαν Μεσαίωνα στην Ευρώπη.

Η απόφασή μου πάντως να εκτιμήσουμε τον κίνδυνο επί τόπου αποδείχτηκε σωστή αφού μας οδήγησε σε δυο βασικά συμπεράσματα: Πρώτον, ότι η εξάπλωση του ιού γινόταν σε μεγάλο βαθμό εξαιτίας της παραδοσιακής μεθόδου ταφής των νεκρών. Και δεύτερο, ότι το βασικό σημείο εξάπλωσης ήταν ένα ποτάμι όπου τέμνονται η Γουινέα, η Σιέρα Λεόνε και η Λιβερία. Όλα αυτά έπρεπε να τύχουν μιας πολιτικής διαχείρισης. Οργάνωσα λοιπόν ένα συνέδριο στις Βρυξέλλες όπου ήρθαν οι αρχηγοί των τριών κρατών και επιβλήθηκε η περιφερειακή συνεργασία ως το τελικό στάδιο διαχείρισης της κρίσης. Ξεκίνησα επίσης και μια προσπάθεια, σε παγκόσμιο επίπεδο, για να βοηθηθούν οι τρεις χώρες ώστε να μαζευτούν λεφτά και ν’ αποκατασταθούν σιγά σιγά τα Συστήματα Υγείας.

Αυτό ήταν και το μεγαλύτερο μάθημα που μου έδωσε ο Έμπολα: Ότι η πολιτική μπορεί να παράγει πρακτικά αποτελέσματα εάν σέβεται και βασίζεται σε επιστημονικά δεδομένα και εάν, ταυτόχρονα, είναι έτοιμη να αναλάβει τα ρίσκα. Μόνο έτσι γίνεται χρήσιμη. Μόνο έτσι μπορεί να κάνει τη διαφορά στις ζωές των ανθρώπων».

Ο Χρήστος Στυλιανίδης είναι Ευρωπαίος Επίτροπος Ανθρωπιστικής Βοήθειας και Διαχείρισης Κρίσεων. Πρόσφατα βραβεύτηκε από τον ΟΠΕΚ με το «Βραβείο Πρωτοποριακής Δημιουργίας Γιάννος Κρανιδιώτης».

Τα χαμηλότερα ποσοστά για τα δύο φύλα καταγράφηκαν στη Φινλανδία (40,8% για τους νέους και 30,1% για τις νέες γυναίκες) και τη Δανία (39,5% για τους νέους και 31,9% για τις νέες γυναίκες).

Μεταξύ των νέων σε δύο μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες, 20-24 ετών και 25-29 ετών, υπήρξαν σημαντικές αποκλίσεις μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ. Για τη ηλικιακή ομάδα 20-24 ετών το ποσοστό των νέων που ζούσε με τους γονείς του το 2017 ήταν χαμηλότερο από 30% στη Δανία (23,8%) και στη Φινλανδία (26,6%) ενώ ήταν κάτω από το 50% στη Σουηδία (41,6%).

Αλλού, η πλειονότητα των νέων αυτής της ηλικιακής ομάδας ζούσε με τους γονείς τους, από 57,7% στο Ηνωμένο Βασίλειο (2016 στοιχεία) έως πάνω από 90,0% στην Ισπανία (91,1%), στην Ιταλία (92,0%), την Κροατία (και το 92,9%) και τη Σλοβακία (93,4%).

Σε όλα τα κράτη μέλη, το ποσοστό των νέων ηλικίας 20-24 ετών που ζούσε με τους γονείς του ήταν χαμηλότερο από ό,τι στην ηλικιακή ομάδα 16-19 ετών.

Εξίσου, το μερίδιο των νέων ηλικίας 25-29 ετών που ζούσαν με τους γονείς τους ήταν χαμηλότερο από ό,τι στην ηλικιακή ομάδα 20-24 ετών σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Στο πλαίσιο αυτής της ομάδας, το ποσοστό των νέων που ζούσε με τους γονείς του κυμάνθηκε από λιγότερο από 10,0% στα σκανδιναβικά κράτη μέλη και άνω του 70,0% στη Μάλτα (71,0%), στην Ελλάδα (72,3%) και στην Κροατία (75,4%).

Το ποσοστό του πληθυσμού στην ΕΕ των «28» που δαπάνησε το 2017 περισσότερο από το 40% του διαθέσιμου εισοδήματός του για τη στέγαση ήταν 4,5% ανάμεσα στα άτομα που δεν κινδυνεύουν από τη φτώχεια και 37,8% μεταξύ των ατόμων που κινδυνεύουν από τη φτώχεια.

Το 2017 περίπου 7,6 εκατομμύρια άνθρωποι ηλικίας 16-29 ετών στην ΕΕ των «28» ζούσαν σε νοικοκυριά με πολύ χαμηλή ένταση εργασίας, που αντιστοιχούσε στο 10% του πληθυσμού αυτής της ηλικιακής ομάδας. Στην Κύπρο οι νέοι έως 29 ετών που ζούσαν σε νοικοκυριά με πολύ χαμηλή ένταση εργασίας ήταν κάτω από 5% το 2007 και το 2017 το ποσοστό αυξήθηκε πάνω από 10%.

Πηγή: philenews, downtown