Η νέα ελληνική κρίση μέσα από τα βρετανικά μάτια

Επιχειρώντας να συνοψίσει κανείς τις προσεγγίσεις των Βρετανών σχολιαστών αυτή τη φορά, με όλα τα διαφορετικά ιδεολογικά υπόβαθρα καθεμίας, θα μπορούσε να πει ότι αναγνωρίζεται μεν η μεγάλη θυσία του ελληνικού λαού, αλλά θεωρείται ότι η δουλειά της διόρθωσης της οικονομίας είναι ακόμα μισοτελειωμένη – κάτι που προξενεί την αβεβαιότητα.

Κατά τους Βρετανούς σχολιαστές δύο είναι οι παράγοντες που κρατούν ακόμα ανολοκλήρωτη την προσπάθεια σταθεροποίησης της οικονομίας, παρά τις θυσίες. Όπως σχολίασε ο οικονομικός αναλυτής τωn Financial Times Τόνι Μπάρμπερ, οι Ευρωπαίοι εταίροι και οι επενδυτές δε θα έπρεπε να απασχολούνται με την κοινοβουλευτική αριθμητική στην Ελλάδα ενόψει της εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας, ούτε με τις νέες περικοπές που ζητά η Tρόικα για το 2015, αλλά με το κατά πόσο υπάρχει στην Αθήνα επιθυμία και ικανότητα συνέχισης της προσπάθειας εκσυγχρονισμού του κράτους που άρχισε κατά τη διάρκεια και λόγω της κρίσης.

Τα τελευταία χρόνια οι Βρετανοί σχολιαστές εκφράζουν συχνά την αντίθεσή τους με την απόδοση έμφασης στις δημοσιονομικές περικοπές και τη λιτότητα στην Ελλάδα αντί για τις απαραίτητες διαρθρωτικές αλλαγές. Στόχος κριτικής επ’ αυτού είναι τόσο οι «άτολμες» ελληνικές κυβερνήσεις όσο και οι διεθνείς πιστωτές, ιδίως οι Ευρωπαίοι εταίροι. Η Tρόικα αντιμετωπίζεται πλέον από τα περισσότερα βρετανικά μέσα ως ένας αυστηρός λογιστής με κοντόφθαλμη τακτική, ακόμα και με εκδικητική διάθεση.

Για ακόμα μία φορά, εξάλλου, επανήλθε στις βρετανικές σελίδες, στα ραδιόφωνα και στις τηλεοπτικές οθόνες η συζήτηση περί πιθανής εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη. Πολλοί ήταν οι Βρετανοί οικονομολόγοι που τα χρόνια της κορύφωσης της κρίσης υποστήριζαν την έξοδο της χώρας από το ενιαίο νόμισμα. Οι περισσότεροι εξ αυτών, παρά την άκριτη απόδοση υστεροβουλίας από Έλληνες και ευρωζωνικούς αξιωματούχους, έλεγαν αυτά που έλεγαν διότι έβλεπαν πως το ευρώ δεν λειτουργούσε εξίσου αποδοτικά για όλες τις χώρες-μέλη.

Γρήγορα λοιπόν αρκετοί επανέφεραν τον όρο ‘Grexit’, συνοδευόμενο από τις ερμηνείες τους. Η εφημερίδα Guardian έγραψε περί επανάληψης του δράματος που στοίχειωσε την Ελλάδα το 2012, ενώ οι Times σχολίασαν ότι αν οι Έλληνες ήθελαν να εγκαταλείψουν το ευρώ θα έπρεπε να το είχαν κάνει προ διετίας, όταν θα είχε νόημα. «Τώρα η Ελλάδα δεν αποτελεί συστημικό ρίσκο για την ευρωζώνη», εξήγησαν οι Financial Times.

Την ίδια ώρα πάντως, αναλυτές μιλώντας στους Times σημείωσαν ότι μια νίκη του ΣΥΡΙΖΑ και του Αλέξη Τσίπρα θα προκαλούσε ακόμα φόβο λόγω της πιθανότητας μετάδοσης της τάσης κατά της λιτότητας σε άλλες χώρες μέλη. Επισημαίνεται ότι το 2015 είναι χρονιά εκλογών στην Ισπανία και την Πορτογαλία, αλλά και στη Φιλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Ο Τζον Ντίζαρντ των Financial Times αντιμετωπίζει την προοπτική μιας αριστερής κυβέρνησης στην Ελλάδα με άλλη οπτική. Όπως σημείωσε, οι τραπεζίτες της Wall Street και του Σίτι του Λονδίνου δεν έχουν πλέον πολλά να κερδίσουν από μια νέα ελληνική κρίση. Οι πιο κερδισμένοι θα είναι το διευθυντήριο της ΕΕ και οι κυβερνήσεις χωρών-μελών που αντιμετωπίζουν «λαϊκιστικές απειλές». Δείχνοντας εικόνες διαδηλώσεων και ενδεχομένως ουρών στα αυτόματα μηχανήματα ανάληψης χρημάτων, οι κυβερνήσεις αυτές θα μπορούν να ρωτούν τους πολίτες τους «αυτό είναι που θέλετε πραγματικά;».

Επομένως, παρά το γεγονός ότι τα βρετανικά ΜΜΕ εδώ και καιρό μιλούν για έλλειμμα δημοκρατίας στον τρόπο λειτουργίας της ευρωζώνης και της ΕΕ, το ερώτημα που θέτουν και σήμερα είναι το ίδιο: «Υπάρχει ακόμα και τώρα, μετά από τόσα χρόνια κρίσης και θυσιών, περιθώριο να αψηφήσουν οι Έλληνες ή άλλοι τις επιταγές των ηγετών της Ευρώπης;» Επ’ αυτού, σχολιάζοντας τις υποδείξεις Γιούνκερ υπέρ «οικείων προσώπων» στην όποια μελλοντική κυβέρνηση στην Ελλάδα, η ανταποκρίτρια της Guardian στην Αθήνα έγραψε περί «πολιτικής φόβου» που και στο πρόσφατο παρελθόν έχει χρησιμοποιηθεί για να διασφαλίσει τη συμμόρφωση των Ελλήνων.

Εν κατακλείδι, το βρετανικό συμπέρασμα είναι ότι η Ελλάδα βρίσκεται μεταξύ γκρεμού και ρέματος αν δεν αλλάξει συνολικά η πολιτική της Ευρώπης. Ως έχουν τα πράγματα, από τη μία η χώρα μπορεί να επιλέξει τη ρήξη των σχέσεων με τους εταίρους με ό,τι αυτό συνεπάγεται ή από την άλλη να επιλέξει μία από τα ίδια, κάνοντας υπομονή μέχρι να περάσει ο πόνος.