Διάσκεψη τύπου για την εσωτερική διακυβέρνηση δίνει ο ΠτΔ

Η εισαγωγική ομιλία του Προέδρου Αναστασιάδη
 Κυρίες  και Κύριοι,
Σας καλωσορίζω στην σημερινή διάσκεψη τύπου, και σας  ευχαριστώ θερμά για την εδώ παρουσία σας. Η σημερινή διάσκεψη αποτελεί το δεύτερο μέρος της λογοδοσίας μου και στόχο έχει να καλύψει τα μέτρα, τις αποφάσεις και το έργο που έχει επιτελέσει η Κυβέρνηση στους υπόλοιπους των τομέων ευθύνης του κράτους.
 Φίλες και φίλοι,
 Κατά την  πρώτη διάσκεψη Τύπου προέβηκα σε εκτενή αναφορά στα μέτρα και τις αποφάσεις που μέσα από τη συλλογική δράση αποκατέστησαν την αξιοπιστία του κράτους και του Τραπεζικού Τομέα, μας οδήγησαν στην ανάπτυξη αλλά και την έξοδο από το μνημόνιο.
Σήμερα με την  ίδια τεκμηρίωση θα παραθέσω τις πολιτικές  που υλοποιήσαμε προκειμένου να αντιμετωπίσουμε τα καθ΄ ημέραν προβλήματα των πολιτών και ιδιαίτερα των ευάλωτων ομάδων.

Tα μέτρα για εκσυγχρονισμό και ενίσχυση του κράτους και των θεσμών, τις αποφάσεις για εδραίωση του κράτους δικαίου μέσα από την αποφασιστική πάταξη της διαφθοράς.
Tα μέτρα προς αναβάθμιση της αμυντικής θωράκισης αλλά και του διεθνούς κύρους της Κυπριακής Δημοκρατίας όπως και τους σχεδιασμούς και την στρατηγική αξιοποίησης του φυσικού πλούτου της πατρίδας μας.
Κυρίες και  Κύριοι,
Προς αποφυγή ενός παρατεταμένου μονολόγου, κάτι για το οποίο δικαίως δέχτηκα την κριτική σας στην προηγούμενη διάσκεψη, έχουν ετοιμαστεί δύο κείμενα, το ένα που σας έχει δοθεί με πλήρη στοιχεία και το άλλο που θα είναι παράθεση γεγονότων κατά συνοπτικό τρόπο, ώστε να δοθεί περισσότερος χρόνος για διευκρινιστικό διάλογο.
Ο απολογισμός χωρίζεται σε ενότητες η πρώτη των οποίων είναι:
 1. Τα μέτρα και αποφάσεις προς αντιμετώπιση των προβλημάτων των ευάλωτων και μικρομεσαίων εισοδηματιών.
Ως  αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης δεν πλήγηκε μόνον το αξιόχρεον του κράτους και του χρηματοπιστωτικού τομέα αλλά προκλήθηκαν και μια σειρά αλυσιδωτών επιπτώσεων με κατάρρευση και χρεωκοπία επιχειρήσεων, αύξηση της ανεργίας, αύξηση του αριθμού των πολιτών χωρίς εισοδήματα ή με εισοδήματα κάτω του ορίου της φτώχιας, λειτουργία κοινωνικών παντοπωλείων και συσσιτίων, ενώ ο κίνδυνος δημιουργίας αστέγων ήταν υπαρκτός.

Με την ανάληψη  της εξουσίας η νέα Κυβέρνηση κλήθηκε να διαχειριστεί τη χειρότερη κρίση μετά την έκτακτη κατάσταση που δημιουργήθηκε ως αποτέλεσμα της Τουρκικής εισβολής το 1974.
Όπως ανέφερα  και στην πρώτη δημοσιογραφική διάσκεψη, ευθύς μετά την υπογραφή της μνημονιακής σύμβασης καταρτίστηκε ένα ολοκληρωμένο και συγκροτημένο πρόγραμμα και λήφθηκαν μια σειρά μέτρων που μας οδήγησαν από την μια στην έξοδο από το μνημόνιο ενώ από την άλλη στην σημαντική άμβλυνση των προβλημάτων που οι ευάλωτες ομάδες αλλά και ευρύτερα οι πολίτες του κράτους βιώνουν.

Μίλησα ενσυνείδητα  για άμβλυνση και όχι επίλυση  των προβλημάτων και τούτο γιατί μπορεί, μέσα από την συλλογικότητα, να επιτύχαμε τον τερματισμό της εξάρτησης από τους θεσμούς, παρά ταύτα η οριστική αντιμετώπιση των συνεπειών της οικονομικής κρίσης δεν έχει εξαλειφθεί γιατί τούτο απαιτεί πλήρη ανάκαμψη και συνεπώς χρόνο.

Φίλες και φίλοι,
Με βάση το αναθεωρημένο πρόγραμμα δράσης, αυτό που εκρίθη ως άμεση προτεραιότητα, πέραν των άλλων, ήταν ο ανασχεδιασμός και μεταρρύθμιση των πολιτικών κοινωνικής μέριμνας, ώστε μετατρέποντας την κρίση σε ευκαιρία, να δημιουργήσουμε ένα πραγματικό Κράτος Πρόνοιας.

Προς υλοποίηση  της απόφασης πήραμε τα ακόλουθα μέτρα:
α. Μεταρρύθμιση Συστήματος Κοινωνικής Πρόνοιας
(1) Η διαχείριση  όλων των επιδομάτων κοινωνικής πρόνοιας που ήταν διάσπαρτη σε υπηρεσίες διαφόρων υπουργείων, μεταφέρθηκε στο Υπουργείο Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων.

(2) Δημιουργήθηκε Μητρώο Κοινωνικών Παροχών, στο οποίο τηρούνται τα στοιχεία και πληροφορίες όλων όσων λαμβάνουν, οποιουδήποτε είδους κρατικές κοινωνικές παροχές.

Με  το πιο πάνω σύστημα επιτυγχάνεται  ο αποτελεσματικός έλεγχος των πολλαπλών επιδομάτων που δίδονταν ανεξέλεγκτα από διάφορες υπηρεσίες.

(3) Ως αποτέλεσμα του εξορθολογισμού, έγινε κατορθωτή η Μεταρρύθμιση του Συστήματος Κοινωνικής Πρόνοιας με την εισαγωγή του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος.
Μια μεταρρύθμιση που έφερε ριζική αναθεώρηση στον τρόπο άσκησης της κοινωνικής πολιτικής από το κράτος, διασφαλίζοντας ένα δίκτυ προστασίας για όλους όσοι έχουν πραγματική ανάγκη στήριξης.
Για πρώτη φορά νέες ομάδες συμπολιτών μας καθίστανται δικαιούχοι του εν λόγω επιδόματος, όπως μακροχρόνια άνεργοι, αυτοεργοδοτούμενοι που στερούνται του δικαιώματος ανεργιακού επιδόματος, χαμηλόμισθοι και χαμηλοσυνταξιούχοι.
Με  την εισαγωγή του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος έχουν καταστεί δικαιούχες 11.300 οικογένειες οι οποίες, πριν την εφαρμογή του νέους συστήματος, δεν ετύγχαναν καμίας στήριξης από το κράτος.
Φίλες και φίλοι,
Για να γίνει  κατανοητό το εύρος της Κοινωνικής Μεταρρύθμισης αξίζει να αναφέρω πως το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα καλύπτει:
(α) Μηνιαίο επίδομα με βάση την σύνθεση της οικογένειας.
(β) Επίδομα ενοικίου ή επίδομα για κάλυψη των τόκων στεγαστικού δανείου.
(γ) Κάλυψη δημοτικών και άλλων παρομοίων τελών.
(δ) Κάλυψη έκτακτων αναγκών όπως επιδιορθώσεις κατοικίας ή αντικατάσταση οικιακού εξοπλισμού.
(ε) Παροχή επιπλέον βοήθειας για κάλυψη αναγκών φροντίδας.
(στ) 20% έκπτωση στο λογαριασμό ηλεκτρικού ρεύματος.
(ζ) Δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
(η) Απαλλαγή καταβολής διδάκτρων στα νηπιαγωγεία και στα κρατικά ινστιτούτα επιμόρφωσης.
(θ) Επιχορήγηση αίτησης μελών οικογένειας στα ολοήμερα σχολεία.
(ι) Παροχή χορηγίας για αγορά φορητού ηλεκτρονικού υπολογιστή σε παιδιά της Β΄ τάξης γυμνασίου και
(κ) Απαλλαγή τελών συμμετοχής στις παγκύπριες εξετάσεις.
Η αποτελεσματικότητα και επιτυχία του νέου συστήματος καταδεικνύεται και από την άμεση κάθετη μείωση των συμπολιτών μας που καταφεύγουν στα κοινωνικά παντοπωλεία.
Τον Ιούνιο του 2014, που τέθηκε σε εφαρμογή ηλεκτρονικό  σύστημα καταγραφής των ατόμων και  αναγκών που καλύπτουν τα κοινωνικά παντοπωλεία, οι πολίτες που εξυπηρετούντο ανήρχοντο στις  14.850 σήμερα μειώθηκαν στις 4.688 εκ των οποίων πέραν του ημίσεως είναι αλλοδαποί.
Να σημειώσω ότι 35.100 οικογένειες  που αντιστοιχούν σε 59.000 πρόσωπα λαμβάνουν μηνιαίως το ΕΕΕ με δαπάνη ύψους 18.5 εκ. ευρώ.
Στο πλαίσιο της ίδιας Μεταρρύθμισης αποφασίστηκε:
(α)  Η αποδέσμευση της ακίνητης περιουσίας των ληπτών δημοσίου βοηθήματος.
(β) Εφαρμόζεται νέο σύστημα αξιολόγησης των αναγκών φροντίδας σε ηλικιωμένους, παιδιά και άτομα με αναπηρία με την δημιουργία Κέντρου Αξιολόγησης και Πιστοποίησης.
(γ) Υλοποιείται ο Μηχανισμός Κοινωνικής Παρέμβασης μέσω του οποίου παρέχεται στήριξη σε όσους αντιμετωπίζουν αντικειμενικές δυσχέρειες επαγγελματικής ενεργοποίησης, επανένταξης ή χρειάζονται στήριξη λόγω οικογενειακών ή κοινωνικών προβλημάτων, και
(δ) Οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας παύσουν να ασχολούνται με την διαχείριση χρηματικών επιδομάτων και έχουν πλέον ως αποστολή την συνεχή επαφή και στήριξη του πολίτη και της οικογένειας.
(ε)  Αναθεωρήθηκε το σύστημα επιδότησης για την κάλυψη των αναγκών αιτητών πολιτικού ασύλου. Από τον Αύγουστο του 2013 οι υλικές συνθήκες υποδοχής παρέχονται με δελτία αντί με χρηματικά επιδόματα, με τη δαπάνη να έχει μειωθεί από δέκα εκατομμύρια το 2011  σε 1.9 εκατομμύριο το 2013 και σε 600 χιλιάδες το 2015 με αντίστοιχη μείωση του αριθμούς αιτητών.
Κυρίες και  κύριοι,
Κλείνοντας  το κεφάλαιο της Κοινωνικής Μεταρρύθμισης θα ήθελα να τονίσω πως όπως για κάθε εκσυγχρονιστικό μέτρο απαιτείται παρακολούθηση για τυχόν επιβαλλόμενες διορθώσεις έτσι και με το νέο σύστημα Κοινωνικής Πρόνοιας, η Κυβέρνηση θα παρακολουθεί και με αποφασιστικότητα θα λαμβάνει εκείνα τα μέτρα που συνεχώς θα βελτιώνουν το δίκτυο προστασίας όσων πραγματικά έχουν ανάγκη στήριξης από το κράτος.
Φίλες και φίλοι,
Η αναφορά στην Κοινωνική Μεταρρύθμιση δεν ήταν το μόνο μέτρο αντιμετώπισης των προβλημάτων που οι ευάλωτες ομάδες αντιμετώπισαν ή αντιμετωπίζουν σαν αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης.
Η Κυβέρνηση, με ιδιαίτερη ευαισθησία, προχώρησε και στην λήψη μιας σειράς άλλων μέτρων που καταγράφονται ευθύς αμέσως με την γενική αναφορά:
β. Πρόσθετα μέτρα προστασίας των ευάλωτων ομάδων και μικρομεσαίων εισοδηματιών
(1) Πέραν της έκπτωσης 20% στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος για τους λήπτες του Ε.Ε.Ε., εφαρμόστηκε από τον Σεπτέμβρη του 2013 το σχέδιο Net-metering με επιδοτούμενη εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων σε οικιστικές μονάδες από το οποίο επωφελήθηκαν 8.134 νοικοκυριά εκ των οποίων 2095 αφορούν ευάλωτους καταναλωτές με δαπάνη ύψους 5.648.000 εκ. ευρώ.
(2) Για προστασία της πρώτης κατοικίας των ευάλωτων και μικρομεσαίων εισοδηματιών:
 α. Με βάση τις διατάξεις του νόμου περί αφερεγγυότητας παρέχεται επαρκής προστασία της πρώτης κατοικίας.
 β. Πρόσθετα προς την ιδίαν κατεύθυνση, στελεχώσαμε και ενεργοποιήσαμε την λειτουργία του θεσμού του Χρηματοοικονομικού Επιτρόπου.
 γ. Μέσα από την εφαρμογή το Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος, διασφαλίζεται η επιτυχής αναδιάρθρωση δανείων, αφού μεταξύ άλλων περιλαμβάνεται επίδομα για κάλυψη των τόκων στεγαστικού δανείου.
 δ. Προς την ίδιαν κατεύθυνση κινούνται και τα σχέδια που προτείνονται από τον Κυπριακό Οργανισμό Ανάπτυξης Γης.
(3) Για μικροοφειλέτες του δημοσίου  υιοθετήθηκαν ελαστικοί όροι ρύθμισης των οφειλών, ενώ για καταδικασθέντες σε ποινή φυλάκισης υιοθετήθηκαν ρυθμίσεις που επιτρέπουν εις το Γενικό Εισαγγελέα την απονομή χάριτος.
Τελική  ρύθμιση σε ότι αφορά τις οφειλές  προς τις κοινωνικές ασφαλίσεις έχει επιτευχθεί σε συνεργασία με τη Βουλή, ψηφίζοντας το νομοσχέδιο που προβλέπει  την εξόφληση των οφειλομένων  σε δόσεις.
(4) Προς υποβοήθηση των  εργαζομένων που ανήκουν στους ευάλωτους και μικρομεσαίους εισοδηματίες υιοθετήθηκαν τα θερινά σχολεία  στα οποία φοίτησαν κατά τον περασμένο χρόνο  2,200 παιδιά.

Στο ίδιο πλαίσιο, επεκτάθηκε ο θεσμός του ολοήμερου σχολείου εντάσσοντας στο πρόγραμμα 16 νέα σχολεία.
Επί πλέον ενισχύσαμε προϋπάρχοντα προγράμματα  για δωρεάν σίτιση, ηλεκτρονικούς υπολογιστές κ.λπ., ενώ αναβαθμίζουμε και θέτουμε ξανά σε λειτουργία την φοιτητική ταυτότητα/ κάρτα νέων. Μία κάρτα η οποία παρέχει στους κατόχους της σημαντικές διευκολύνσεις και εκπτωτικές παροχές τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο τομέα. Δικαιούχοι της κάρτας θα είναι φοιτητές του εσωτερικού και εξωτερικού, στρατιώτες και όσοι εκ των μαθητών ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες.
(5) Για επαναδραστηριοποίηση πτωχευσάντων τροποποιήθηκε ο περί πτωχεύσεως νόμος, με αποτέλεσμα να έχουν  άμεσα αποκατασταθεί 8,505 άτομα.
(6) Κατοχυρώθηκαν τα δικαιώματα των αγοραστών οικιστικής ή επαγγελματικής στέγης με το δικαίωμα έκδοσης τίτλων ανεξαρτήτως των ενυπόθηκων υποχρεώσεων του πωλητή.
(7)   Απλουστεύθηκαν οι διαδικασίες καταβολής επιδόματος  πλεονασμού με αποτέλεσμα αντί 24 μηνών που απαιτούνταν κατά το παρελθόν να καταβάλλεται το επίδομα σε δέκα μήνες. Με το πιο πάνω μέτρο διοχετεύτηκαν προς τα ευάλωτα νοικοκυριά ανέργων περί τα 100 εκατομμύρια ετησίως ενωρίτερα.
Εξάλλου, σωρεία άλλων μέτρων  για τα οποία θα γίνει εν συνεχεία αναφορά, εμπίπτει στους τομείς ευθύνης διαφόρων  υπουργείων.
Κυρίες και  κύριοι.
 Μία άλλη των  σοβαρών επιπτώσεων  που ως αποτέλεσμα της κρίσης έχει δημιουργηθεί, είναι το πρόβλημα του υψηλού ποσοστού ανεργίας.
 Όπως έχω  αναφέρει και κατά τη συνέντευξη τύπου στις 7 Απριλίου, κατά την ανάληψη της εξουσίας η ανεργία κατέγραφε ποσοστό 14.7% με έντονα αυξητικές τάσεις.  
Στις 7 Απριλίου αναφέρθηκα στα μέτρα που λήφθηκαν προς αναθέρμανση της οικονομίας με στόχο την ανάπτυξη, κάτι που επέτρεψε όχι μόνο την αναχαίτιση των ανοδικών τάσεων αλλά και την μείωση της ανεργίας.

Πέραν των ευρύτερων  μέτρων για δημιουργία συνθηκών απασχόλησης  και μέσα στο πλαίσιο του νέου προγράμματος, προς αντιμετώπιση και άμβλυνση του φαινομένου της ανεργίας λήφθηκαν τα ακόλουθα στοχευμένα μέτρα.

Μέτρα και  αποφάσεις προς επιδότηση της εργασίας και αντιμετώπιση του προβλήματος της ανεργίας.

Κατά την  περίοδο 2013-15 υλοποιήθηκαν τα ακόλουθα προγράμματα επιδότησης απασχόλησης, κατάρτισης και απόκτησης εργασιακής πείρας για ανέργους, μακροχρόνια ανέργους και νέους συνολικού προϋπολογισμού ύψους 99 εκατομμυρίων, μέσω των οποίων επωφελήθηκαν 19,512 άνεργοι συμπολίτες μας.
Πιο συγκεκριμένα υλοποιήθηκαν τα ακόλουθα σχέδια:

α. Σχέδιο παροχής κινήτρων για την εργοδότηση ανέργων στη ξενοδοχειακή βιομηχανία, επισιτιστική και εν γένει τουριστική βιομηχανία.

β. Σχέδιο επιδότησης της απασχόλησης με ευέλικτες ρυθμίσεις.
γ. Σχέδια επιχορήγησης της απασχόλησης υφισταμένου προσωπικού και ανέργων σε επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου που εργοδοτούν ένα έως τέσσερα άτομα.
δ. Συνδυασμένο σχέδιο επιδότησης  πρακτικής κατάρτισης, και εργοδότησης σε επιχειρήσεις του λιανικού εμπορίου που εργοδοτούν ένα (1) έως σαράντα εννιά (49) άτομα.
ε. Σχέδιο για απόκτηση εργασιακής πείρας που απευθυνόταν σε  νέους αποφοίτους δευτεροβάθμιας ή και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
στ. Ευθύς μετά τη ανάληψη της εξουσίας και παρά τις πρόνοιες που υπήρχαν στο αρχικό μνημόνιο για τερματισμό της απασχόλησης εποχικών δημοσίων υπαλλήλων και συμβασιούχων εκπαιδευτικών, ύστερα από επαναδιαπραγμάτευση πετύχαμε την διατήρηση των θέσεων εργασίας για 1806 ωρομίσθιους υπαλλήλους και 412 συμβασιούχους εκπαιδευτικούς.
ζ. Με την εφαρμογή της πολιτικής για επέκταση των ωραρίων των γενικών καταστημάτων δημιουργήθηκαν πέραν των 7 χιλιάδων νέων θέσεων εργασίας.
η. Αναθεωρήθηκαν τα κριτήρια και οι επαγγελματικές κατηγορίες για τις οποίες παραχωρείται άδεια απασχόλησης σε αλλοδαπούς τρίτων χωρών με στόχο την εργοδότηση  Κυπρίων πολιτών. Ως αποτέλεσμα υπήρξε κατακόρυφη μείωση του αριθμού των  ξένων εργατών που εργοτοδούνται στην Κύπρο.
θ. Προς μείωση της ανεργίας δρομολογήθηκε συνεργασία με ιδιωτικά γραφεία εξευρέσεως εργασίας,  με συγκεκριμένα κίνητρα.

Πρόσθετα με τα μέτρα αντιμετώπισης της ανεργίας λήφθηκε και σειρά μέτρων προστασίας των εργαζομένων  από τυχόν αυθαιρεσίες εργοδοτών.

Μέτρα και  αποφάσεις για προστασία των  δικαιωμάτων των εργαζομένων.

Με στόχο  την προστασία των δικαιωμάτων  των εργαζομένων μεταξύ άλλων λάβαμε τα κάτωθι μέτρα:

α. Διασφαλίσαμε παρά τις πιέσεις της αγοράς το ύψος του κατωτάτου μισθού στα 870 ευρώ κατά την πρόσληψη και τα 924 ευρώ μετά από πάροδο έξι μηνών στον ίδιο εργοδότη.

β. Κατοχυρώθηκε νομοθετικά το δικαίωμα σε πενθήμερη εργασία για τους εργαζόμενους σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε επταήμερη βάση.

γ. Με την ψήφιση νομοσχεδίου, τερματίζεται η ανασφάλεια των εκτάκτων δημοσίων υπαλλήλων αλλά και καταργείται η στρέβλωση δεκαετιών με την ύπαρξη υπαλλήλων πολλών ταχυτήτων.

δ. Με σεβασμό στην διατήρηση της τριμερούς συνεργασίας και ύστερα από μεσολαβητική παρέμβαση της κυβέρνησης, έγινε κατορθωτή η υπογραφή συμφωνιών σταδιακής επαναφοράς των ωφελημάτων των εργαζομένων  στα επίπεδα που επικρατούσαν προ του μνημονίου (πχ. Ξενοδοχειακός κλάδος, κλάδος λεωφορείων και σημαντικό αριθμό άλλων επιχειρήσεων)
ε. Πλήρης προστασία του καθεστώτος των εργαζομένων σε ημικρατικούς οργανισμούς που είτε καταργήθηκαν επειδή ολοκλήρωσαν τον κύκλο τους, είτε ευρίσκονται σε καθεστώς μεταρρυθμίσεων.
στ. Με στόχο την προστασία των εργαζομένων αυξήθηκε κατά 25%  ο αριθμός επιθεωρήσεων σε χώρους εργασίας ενώ ταυτόχρονα τροποποιήσαμε τη νομοθεσία για την αδήλωτη εργασία με την οποία προνοούνται σημαντικά αυστηρότερες ποινές αλλά και διοικητικά πρόστιμα για τους παρανομούντες.
Φίλες και φίλοι,
Από τα όσα  εξέθεσα, και θέλω να το επαναλάβω, δεν  ισχυρίζομαι ότι έχουμε λύσει  αποτελεσματικά είτε τα προβλήματα που  ταλανίζουν τις ευάλωτες ομάδες ή  τους μικρομεσαίους επιχειρηματίες είτε ακόμα πως αντιμετωπίσαμε, κατά τον τρόπο που όλοι επιθυμούμε, το πρόβλημα της ανεργίας.
Αν προέβαλλα  κάτι ανάλογο θα εθελοτυφλούσα εξ’  άλλου είναι γι’ αυτό που ως κυβέρνηση επαναλαμβάνουμε πως μπορεί με επιτυχία να έχουμε τερματίσει την κηδεμονία από τους δανειστές, αλλά σημαντικός αριθμός προβλημάτων που η οικονομική κρίση προκάλεσε παραμένουν.
 Εκείνο όμως που την ίδια ώρα, με σεμνότητα  ισχυρίζομαι είναι πως μέσα από  συγκροτημένο προγραμματισμό, δύσκολες και πολλές φορές μη αρεστές αποφάσεις, κατορθώσαμε μέσα σε τρία χρόνια να νοικοκυρέψουμε το κράτος, να ενισχύσουμε το δίκτυ προστασίας των ευάλωτων και εργαζομένων αλλά και να θέσουμε τις βάσεις για ανάκαμψη, ανάπτυξη και σταδιακή επάνοδο στην επιθυμητή ομαλότητα.

Κυρίες και  κύριοι,

Τόσο κατά την  πρώτη διάσκεψη στις 7 Απριλίου όσο και με τις μέχρι τώρα αναφορές μου, ανέπτυξα τα μέτρα και τις αποφάσεις που συλλογικά πήραμε προς αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης και των προβλημάτων που αυτή προκάλεσε.

Όμως τα προβλήματα που η Κυβέρνηση κλήθηκε να διαχειριστεί δεν περιορίζονται μόνο σε μια κρίση που οφειλόταν σε εξωγενείς και εσωγενείς παράγοντες αλλά εκτείνονται και σε μια πλειάδα διαχρονικών παθογενειών και προβλημάτων, η αντιμετώπιση των οποίων απαιτούσε και απαιτεί τολμηρά μέτρα, αποφασιστικότητα, συνεργασία και διάλογο με τους εμπλεκόμενους αλλά και στήριξη της κοινωνίας και ιδιαίτερα των πολιτικών δυνάμεων.
Φίλες και φίλοι.
Η επόμενη ενότητα  της λογοδοσίας μου επικεντρώνεται στα μέτρα και τις αποφάσεις  που ως κυβέρνηση υιοθετήσαμε προς πάταξη της διαφθοράς, διόρθωση διαχρονικών προβλημάτων που έχουν πλήξει όχι μόνο την αξιοπιστία του κράτους, τους θεσμούς αλλά και το σύνολο του πολιτικού συστήματος.

Προβλήματα  που πλήττουν την εμπιστοσύνη  ή τα συμφέροντα των πολιτών αλλά και την ποιότητα των προσφερομένων προς αυτούς υπηρεσιών.

Είμαι βέβαιος  πως όλοι αντιλαμβάνεστε πως αναφέρομαι στα φαινόμενα της σήψης και  διαφθοράς, της αναξιοκρατίας, της  γραφειοκρατίας ή των αδυναμιών  και αγκυλώσεων του συστήματος στους τομείς ευθύνης είτε της κεντρικής είτε της τοπικής διοίκησης.
 Κυρίες και  κύριοι,
 Χωρίς άλλο σχολιασμό  θα προχωρήσω ευθύς αμέσως στα  μέτρα και μεταρρυθμίσεις που  προτάξαμε, πλείστα των οποίων έχουν  υλοποιηθεί ενώ άλλα ευρίσκονται, ενώπιον  της Βουλής των Αντιπροσώπων προς υιοθέτηση.
Α. Πάταξη διαφθοράς
Είχα διακηρύξει προ αλλά και μετά την εκλογή μου  πως μηδενική θα ήταν η ανοχή της  κυβέρνησης στα φαινόμενα σήψης, διαφθοράς και εγκληματικότητας.

Προς υλοποίηση  των πιο πάνω διακηρύξεων προχωρήσαμε  με αποφασιστικότητα στη λήψη συγκεκριμένων μέτρων που θέτουν πλέον τα θεμέλια μιας νέας εποχής για το κράτος μας.

Πιο συγκεκριμένα και με την στήριξη των κοινοβουλευτικών κομμάτων, σε συνεργασία με τους ανεξάρτητους θεσμούς και την ενθάρρυνση της  κοινωνίας των πολιτών πήραμε τα ακόλουθα μέτρα:
 Μέτρα και  αποφάσεις για χρηστή διοίκηση και  καταπολέμηση διαφθοράς.
Α. Διορίστηκε Επιτροπή Διερεύνησης των αιτίων της κατάρρευσης της οικονομίας με επικεφαλής τον Πρώην Πρόεδρο  το Ανωτάτου Δικαστηρίου κ. Γιώργο Πική. Το πόρισμα της επιτροπής ευρίσκεται ενώπιον των ανακριτών προς διευκόλυνση του έργου τους.
 Β. Συστάθηκε ειδική μονάδα αποτελούμενη από 30 έμπειρους αστυνομικούς ανακριτές για διερεύνηση των ποινικών ευθυνών όσων συνέβαλαν στην κατάρρευση του χρηματοπιστωτικού τομέα.  

(α) Προς διευκόλυνση του έργου τους, η νομική  υπηρεσία προχώρησε στην αγορά υπηρεσιών τεσσάρων εμπειρογνωμόνων από διεθνή οίκο οποίος ειδικεύεται σε θέματα καταπολέμησης οικονομικού εγκλήματος.

(β) Αποσπάστηκαν δύο λογιστές από υπουργείο οικονομικών για υποβοήθηση του ανακριτικού έργου.

(γ)  Προσλήφθηκε ειδικός σε θέματα ανάλυσης ηλεκτρονικών δεδομένων.

(δ) H νομική υπηρεσία προχώρησε στην πρόσληψη δύο επί πλέον εμπειρογνωμόνων της εταιρείας CISERO.  
(ε) Προς τον ίδιο σκοπό και προς επιτάχυνση του έργου των ανακριτικών αρχών αγοράστηκε λογισμικό αξίας πέραν των 700 χιλιάδων Ευρώ.

Ως  Κυβέρνηση μετουσιώσαμε τις διακηρύξεις σε πράξη:  

• Ενισχύσαμε  την Ελεγκτική Υπηρεσία  με αποπαγοποίηση 10 θέσεων  πρώτου διορισμού, ενώ η υπηρεσία έχει ενισχυθεί και με την απόσπαση άλλων 14 ατόμων.

•     Εγκρίθηκε η πλήρωση όλων  των κενών  θέσεων λειτουργών της Νομικής Υπηρεσίας.

Επί πλέον:
•     Με την ψήφιση νόμου που έστειλε η κυβέρνηση στη βουλή ενισχύθηκαν οι αρμοδιότητες  των διωκτικών αρχών για άρση του απορρήτου της καταγεγραμμένης επικοινωνίας, στη βάση δικαστικού διατάγματος.
•     Mε νόμο ενισχύθηκαν οι διαδικασίες και οι εξουσίες του κράτους για δέσμευση και δήμευση περιουσιών που προήλθαν από παράνομες δραστηριότητες. Παραχωρείται  τώρα  η δυνατότητα δέσμευσης και δήμευσης περιουσιών που έχουν μεταβιβασθεί σε τρίτα πρόσωπα.

•     Στη βάση των εξαγγελιών μας για εκσυγχρονισμό  των Θεσμών και του Κράτους, παρέχεται  πλέον η δυνατότητα, πέραν του  Υπουργικού Συμβουλίου και στον Γενικό Εισαγγελέα, να διορίζει ποινικούς  ανακριτές.

• Επιπρόσθετα ενισχύθηκε ο  ρόλος των ερευνητικών επιτροπών με την υποχρεωτική παραπομπή στο Γενικό Εισαγγελέα του πορίσματος όπου καταγράφονται οι ευθύνες  σε πολιτειακούς ή πολιτικούς αξιωματούχους.

• Για διευκόλυνση της αποκάλυψης και δίωξης των πράξεων διαφθοράς στάλθηκε και εκκρεμεί στη Νομική Υπηρεσία νομοσχέδιο που προνοεί συμπληρωματικά μέτρα προστασίας των προσώπων που καταγγέλλουν πράξεις διαφθοράς, τόσο στο δημόσιο, όσο και στον ιδιωτικό τομέα.

• Η Κυβέρνηση προχωρεί παράλληλα στη διαμόρφωση μιας ολοκληρωμένης εθνικής στρατηγικής, η οποία θα καλύπτει τόσο την πρόληψη και την αλλαγή της συμπεριφοράς και των αντιλήψεων της κοινωνίας, όσο και την αντιμετώπιση του φαινομένου.

Ως αποτέλεσμα των μέτρων καταχωρήθηκαν ποινικές διώξεις κατά διευθυντικών στελεχών και διοικητικών συμβούλων της Τράπεζας Κύπρου, ενώ οι έρευνες για την ίδια τράπεζα συνεχίζονται για σωρεία άλλων αδικημάτων.

Ποινική δίωξη  έχει καταχωρηθεί και κατά διευθυντικών στελεχών και διοικητικών συμβούλων  της Λαϊκής Τράπεζας, ενώ σε προχωρημένο  στάδιο ευρίσκονται οι έρευνες σε σημαντικές υποθέσεις για τις οποίες αναμένεται η εκτέλεση αιτημάτων δικαστικής συνδρομής.
 
Αποτελεί γεγονός  ότι παρατηρείται καθυστέρηση στην άσκηση ποινικών διώξεων. Τούτο όμως οφείλεται στην πολυπλοκότητα των  υποθέσεων, αλλά και στην απαιτούμενη δικαστική συνδρομή από τρίτες χώρες, καθώς και στην εκτέλεση ευρωπαϊκών ενταλμάτων σύλληψης συγκεκριμένων υπόπτων αξιωματούχων, προς λήψη περαιτέρω καταθέσεων και γενικότερα συγκέντρωση μαρτυρικού υλικού απαραίτητου για την στοιχειοθέτηση των υπό διερεύνηση αδικημάτων.

Θα  πρέπει να σημειώσω ότι στο στάδιο διερεύνησης ευρίσκεται και η  παροχή ρευστότητας προς την Λαϊκή  Τράπεζα από τον μηχανισμό  παροχής έκτακτης ρευστότητας (ELA) ύψους 9.5 δις ευρώ από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Οι ανακριτικές  αρχές προχώρησαν στη διερεύνηση διαφόρων καταγγελιών διαφθοράς  στο δημόσιο, ημικρατικούς οργανισμούς, οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης  και πιστωτικά ιδρύματα.

Ως αποτέλεσμα της αποφασιστικότητας που η  κυβέρνηση επέδειξε με τα μέτρα που έχει υιοθετήσει και σύμφωνα με στοιχεία της αστυνομίας οι υποθέσεις που διερευνώνται για αδικήματα που σχετίζονται με διαφθορά, δεκασμό λειτουργών και κατάχρηση εξουσίας υπέρ-διπλασιάστηκαν το 2015 σε σύγκριση με το 2014.

Το 2014 καταγγέλθηκαν  και εξιχνιάστηκαν 10 υποθέσεις, ενώ το 2015 καταγγέλθηκαν 27 υποθέσεις και εξιχνιάστηκαν 24 υποθέσεις.
 
Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσονται και τα μέτρα για ενίσχυση της χρηστής διοίκησης και του δικτύου προστασίας από τη διαφθορά.

• Στη βάση των εξαγγελιών μας για διαφάνεια στη δημόσια ζωή ενισχύθηκε η αποτελεσματικότητα ελέγχου του πόθεν έσχες των πολιτικά εκτεθειμένων προσώπων με την ανάθεση του ελέγχου σε εγκεκριμένους ελεγκτές και τη δημοσιοποίηση των δηλώσεων περιουσίας τους.

• Σημαντική είναι και η υποχρέωση που ανέλαβε και έφερε σε πέρας η Κυβέρνηση, σε συνεργασία με τη Βουλή, στη βάση των συστάσεων της Επιτροπής Greco του Συμβουλίου της Ευρώπης, αναφορικά με τη διαφάνεια στα οικονομικά των πολιτικών κομμάτων και των υποψηφίων σε πολιτειακά αξιώματα.

Ειδικότερα η νομοθεσία προβλέπει:
• Την υποβολή ετήσιων ελεγμένων οικονομικών καταστάσεων στον Έφορο Τήρησης Μητρώου Πολιτικών Κομμάτων, οι οποίες διαβιβάζονται στο Γενικό Ελεγκτή της Δημοκρατίας

• Την υποβολή ξεχωριστών οικονομικών καταστάσεων για τις προεκλογικές δαπάνες

• Την απαγόρευση ανώνυμων εισφορών σε πολιτικά κόμματα.

• Την υποχρέωση δημοσιοποίησης εισφορών άνω των 500 ευρώ.
    
• Άλλο μέτρο αποτελεί η υποχρεωτική για σκοπούς διαφάνειας στις αποφάσεις της διοίκησης,  τήρηση και δημοσίευση τόσο των πρακτικών όσο και της αιτιολογίας των αποφάσεων που σχετίζονται με τις διαδικασίες προσφορών για δημόσιες συμβάσεις και πολεοδομικές αποφάσεις.

• Με τη ψήφιση της νομοθεσίας που αφορά τη διαδικασία σύναψης δημοσίων συμβάσεων παρέχεται η δυνατότητα καταπολέμησης της απάτης, της διαφθοράς και της μη ανταγωνιστικής συμπεριφοράς, καθώς και η δυνατότητα αποκλεισμού οικονομικών φορέων λόγω παράνομων ή αντιεπαγγελματικών συμπεριφορών.  

• Ενισχύθηκαν οι αρμοδιότητες της Επιτρόπου Διοικήσεως καθιστώντας υποχρεωτική τη συνεργασία των Υπουργείων, Υπηρεσιών ή Τμημάτων με την Επίτροπο κατά τη διεξαγωγή ερευνών που σχετίζονται με τον έλεγχο των δημοσίων αρχών.

Με νομοσχέδιο που εκκρεμεί στη Νομική Υπηρεσία ρυθμίζεται το δικαίωμα πρόσβασης του  πολίτη σε πληροφορίες και δημόσια έγγραφα, διευρύνοντας τα μέσα λογοδοσίας και ελέγχου των δημοσίων αρχών.
 
Εξάλλου, σημαντικά  είναι και τα μέτρα που έχουν  προωθηθεί και εκκρεμούν στη  Βουλή των Αντιπροσώπων αναφορικά  με την πολιτική ευθύνη και λογοδοσία  των πολιτειακών αξιωματούχων με τα οποία:

• Ρυθμίζονται οι ποινικές και αστικές ευθύνες των Υπουργών και Ανεξάρτητων Αξιωματούχων για πράξεις ή παραλείψεις τους κατά την ενάσκηση των καθηκόντων τους.

• Προσδιορίζονται τα όρια της βουλευτικής ασυλίας, χωρίς να φαλκιδεύεται το δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης γνώμης ή ψήφου κατά την άσκηση των βουλευτικών καθηκόντων.

• Για σκοπούς ενίσχυσης των δημοκρατικών θεσμών και αποφυγής της δημιουργίας κατεστημένων ρυθμίζεται το όριο επαναδιεκδίκησης εκλογής με τον καθορισμό 2 συνεχόμενων θητειών για το αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας και 3 θητειών στο αξίωμα του βουλευτή.

Αντίστοιχα  νομοσχέδια εκκρεμούν στη Νομική Υπηρεσία για την εκλογή στο αξίωμα του Δημάρχου και Κοινοτάρχη, καθώς  και των δημοτικών και κοινοτικών συμβούλων.

• Στη Νομική Υπηρεσία εκκρεμούν επίσης νομοσχέδια που διευρύνουν τις ποινικές ευθύνες του Προέδρου της Δημοκρατίας ώστε αυτές να μην περιορίζονται στο αδίκημα της εσχάτης προδοσίας ή οποιουδήποτε αδικήματος ατιμωτικού ή ηθικής αισχρότητας.       

Με  γνώμονα την αρχή ότι «δικαιοσύνη που απονέμεται καθυστερημένα δεν είναι δικαιοσύνη», σε συνεργασία με το Ανώτατο Δικαστήριο και τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο, προωθήσαμε σειρά μέτρων και αλλαγών που διασφαλίζουν την ταχύτερη και αποτελεσματικότερη απονομή της δικαιοσύνης και καθιστούν ευχερέστερη την πρόσβαση του πολίτη.
 
 Ειδικότερα:
• Θεσμοθετήθηκε η σύσταση πρωτοβάθμιου Διοικητικού Δικαστηρίου, το οποίο θα εξυπηρετήσει την απαίτηση για ταχύτερο και αποτελεσματικότερο έλεγχο των αποφάσεων της διοίκησης και την αποσυμφόρηση του Ανώτατου Δικαστηρίου.

• Σημαντική ενίσχυση των πρωτόδικων Δικαστηρίων με την πρόσληψη 15 νέων επαρχιακών δικαστών και την επέκταση της στενοτύπησης, προκειμένου να διεκπεραιώνονται ταχύτερα οι πολιτικές και ποινικές υποθέσεις.

• Περιορίστηκε ο χρόνος εκδίκασης των αστικών υποθέσεων με την εφαρμογή νέων διαδικαστικών κανονισμών και τον καθορισμό διαδικασίας επίλυσης μικρών διαφορών μέχρι €3000.

• Για σκοπούς πρόσβασης των κατόχων αξιογράφων στη δικαιοσύνη έχουμε προωθήσει την πρόσληψη 5 επαρχιακών δικαστών, οι οποίοι θα εκδικάζουν κατά προτεραιότητα τις υποθέσεις αυτές, και εκκρεμεί στη Βουλή προς ψήφιση η δυνατότητα παραχώρησης νομικής αρωγής.  

• Προωθείται η δια νόμου ρύθμιση της υποχρέωσης του κράτους να συμμορφώνεται πλήρως με τις ακυρωτικές αποφάσεις των διοικητικών δικαστηρίων (νομοσχέδιο εκκρεμεί στη Νομική Υπηρεσία).  

Είναι καλά γνωστό ότι η έννομη τάξη και  η εσωτερική ασφάλεια είναι απαραίτητες  προϋποθέσεις για τη ποιότητα ζωής και την οικονομική ανάπτυξη.

α. Αυξήσαμε το αίσθημα ασφάλειας του πολίτη μέσα από τη σταδιακή αναδιοργάνωση της Αστυνομίας, με αλλαγές στη διοικητική δομή και λειτουργία της, την απαλλαγή από μη αστυνομικής φύσεως καθηκόντων και την εφαρμογή νέου μοντέλου αστυνόμευσης.  

Δόθηκε  ιδιαίτερη έμφαση στην αξιοκρατία και στη χρηστή διοίκηση:
Θεσπίστηκαν κριτήρια για τις μεταθέσεις των  μελών της Αστυνομίας
Ρυθμίζονται νέα κριτήρια πρόσληψης αστυνομικών  με σκοπό την επιλογή των καταλληλότερων και ικανών να ανταποκριθούν στα  καθήκοντα.

● Καταργείται η προσωπική συνέντευξη στη διαδικασία πρόσληψης αστυνομικών με στόχο να περιοριστούν οι παρεμβάσεις.

●Εφαρμόζεται νέο μοντέλο αστυνόμευσης αξιοποιώντας σύγχρονα μέσα έξυπνης αστυνόμευσης (smartpolicing).

• Ενισχύθηκε η παρουσία της Αστυνομίας κοντά στο πολίτη με την επέκταση του θεσμού της κοινοτικής αστυνόμευσης.

• Συστήθηκε εξειδικευμένη διεύθυνση για την πρόληψη και καταπολέμηση του σοβαρού εγκλήματος και την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας.

 β. Λήφθηκαν μέτρα καταπολέμησης του χουλιγκανισμού στα γήπεδα.

Καταφέραμε  να περιορίσουμε στο ελάχιστο τα επεισόδια  βία στα γήπεδα. Ειδικότερα, ενώ  το 2012 με 2013 είχαμε 33 επεισόδια με 119 συλλήψεις και το 2013-2014 είχαμε 45 επεισόδια  με 145 συλλήψεις καταφέραμε το 2014-15 να έχουμε μόνο 2 σοβαρά επεισόδια και το 2015 -16 μόνο 1 σοβαρό επεισόδιο. Το γεγονός αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην εφαρμογή του πακέτου μέτρων πρόληψης και καταστολής της βίας στα γήπεδα:

• Πετύχαμε οι υποθέσεις πλέον καταχωρούνται στο δικαστήριο εντός 2 ημερών και οι διωκόμενοι αποκλείονται άμεσα από τα γήπεδα μέχρι την εκδίκαση τους

• Λειτούργησε ο θεσμός των Επιτηρητών των Γηπέδων με αποτέλεσμα να επικεντρωθεί η αστυνόμευση εκτός των γηπέδων , όπως συμβαίνει σε όλα τα γήπεδα διεθνώς

• Κατακυρώθηκε η προσφορά και επίκειται η εφαρμογή της κάρτας φιλάθλου με το νέο πρωτάθλημα, καθώς και η υλοποίηση όλων των μέτρων υποδομής που επιβάλλονται από την νομοθεσία.

γ. Ένα άλλο θέμα που απασχόλησε την Κυβέρνηση ήταν η κορύφωση της κρίσης στις Κεντρικές Φυλακές και η απαίτηση εκσυγχρονισμού και ποιοτικής αναβάθμισης του σωφρονιστικού μας συστήματος. Για την αντιμετώπιση της:

• Προχωρήσαμε με βαθιές τομές τόσο σε σχέση με τον τρόπο λειτουργίας του όσο και με την ακολουθούμενη σωφρονιστική πολιτική.


• Πετύχαμε τον σεβασμό στη ανθρώπινη αξία και αξιοπρέπεια των κρατουμένων, ενθαρρύνοντας τον αυτοσεβασμό και το αίσθημα της ευθύνης τους.

• Λειτούργησε το Κέντρο Υγείας στις Φυλακές και ενισχύθηκε η Πολυθεματική Ομάδα παραχωρώντας την απαιτούμενη ψυχολογική στήριξη των κρατουμένων.

• Εφαρμόστηκαν νέα προγράμματα εκπαίδευσης, επαγγελματικής κατάρτισης και δημιουργικής ψυχαγωγίας ώστε να προετοιμαστούν σωστά για την επανένταξη τους στη κοινωνία.

Θα ήταν παράλειψη  μου να μην αναφερθώ στην ολοκλήρωση της Εθνικής Στρατηγικής για  την προστασία παιδιών από τη σεξουαλική κακοποίηση και την παιδική πορνογραφία. Το 2014 ψηφίστηκε ο νόμος για την σεξουαλική κακοποίηση  και εκμετάλλευσης παιδιών και παιδικής πορνογραφίας.

Με τα όσα  έχω προαναφέρει καθίσταται σαφές  πως η μηδενική ανοχή από φραστική διακήρυξη, μετατράπηκε σε πολιτική πράξη. Ουδείς πλέον μπορεί να ελπίζει ότι μπορεί να έχει την οποιαδήποτε κάλυψη.

 Για πρώτη  φορά στα 56 χρόνια ύπαρξης της  Κυπριακής Δημοκρατίας και σε διάστημα μόλις τριών χρόνων, έχει επιδειχτεί τέτοια αποφασιστικότητα ως αποτέλεσμα της οποίας πολιτικοί, προσωπικότητες της δημόσιας και οικονομικής ζωής που εθεωρείτο για δεκαετίες ότι παρέμεναν στο απυρόβλητο, άλλοι οδηγήθηκαν ενώπιον της δικαιοσύνης με καταδίκες ενώ άλλοι εξ αυτών ευρίσκονται υπό εκδίκαση ή υπό διερεύνηση.

Είμαι βέβαιος  πως με μέτρα που λήφθηκαν και τις αποφάσεις που εκκρεμούν ενώπιον της βουλής ή και με την ολοκλήρωση των άλλων που βρίσκονται ενώπιον της Νομικής Υπηρεσίας, θα έχουν την στήριξη των πολιτικών δυνάμεων ώστε να κτίσουμε ένα τέτοιο ισχυρό θεσμικό πλαίσιο που θα αποτρέπει τον οποιονδήποτε να επαναλάβει φαινόμενα που βιώνουμε για δεκαετίες.

Κυρίες και κύριοι,

Ένας άλλος από τους στόχους που εξ αρχής έθεσε η Κυβέρνηση ήταν ο μετασχηματισμός του κράτους έτσι ώστε παθογένειες και στρεβλώσεις δεκαετιών να αντιμετωπιστούν κατά αποτελεσματικό τρόπο, μέσα από μία σειρά μεταρρυθμίσεων προκειμένου επιτέλους να αντιμετωπίσουμε αποφασιστικά ανάγκες τις σύγχρονης κοινωνίας.

Προς αυτή την  κατεύθυνση εντάσσεται η μεταρρύθμιση που μετατρέπει:

•     την αστόχευτη κοινωνική πολιτική  σε ένα πραγματικό κράτος πρόνοιας,

•     την μεταρρύθμιση και ενίσχυση του θεσμικού πλαισίου προς επίτευξη χρηστής διοίκησης  και πάταξης της διαφθοράς  για τα οποία εν εκτάσει έχω ήδη αναφερθεί.
Προς  την ίδια εξάλλου κατεύθυνση επικεντρώνεται και μία σειρά άλλων εκσυγχρονιστικών δράσεων όπως:

Α. Μεταρρύθμιση της δημόσιας υπηρεσίας.

Ως  κυβέρνηση τολμήσαμε να προχωρήσουμε και επιλέξαμε να μην κρυφτούμε  πίσω από τις στενές πρόνοιες του μνημονίου για τη μεταρρύθμιση της δημόσιας υπηρεσίας που περιορίζονταν κατά κύριο λόγο στο κρατικό μισθολόγιο.

Μετά  από εντατική διαβούλευση, με όλους  τους εμπλεκόμενους φορείς τους οποίους  θα ήθελα με την
ευκαιρία  δημόσια να ευχαριστήσω, κατατέθηκαν στη Βουλή από τον Αύγουστο του 2015 σειρά νομοσχεδίων με οποία θέτουμε οριστικό τέλος στο πελατειακό κράτος και εισάγουμε αλλαγές που θα επιβραβεύουν την αξία και θα αυξήσουν την παραγωγικότητα και την αποδοτικότητα της Δημόσιας Υπηρεσίας.

Πιο συγκεκριμένα ο σχεδιασμός της μεταρρύθμισης  στη Δημόσια Υπηρεσία στηρίζεται σε πέντε  πυλώνες:

Ο πρώτος πυλώνας αφορά την ριζική αλλαγή στο σύστημα προαγωγών: Για τις  προαγωγές σε όλες τις μεσοδιευθυντικές και διευθυντικές εξετάσεις εισάγεται σύστημα μοριοδότησης το οποίο περιλαμβάνει γραπτές εξετάσεις, με μεγάλη βαρύτητα στην τελική αξιολόγηση για όλους τους υποψηφίους που πληρούν τα προαπαιτούμενα προσόντα.

Μόνο  οι πρώτοι επιτυχόντες στις γραπτές  εξετάσεις θα καλούνται για προφορική  εξέταση από την ΕΔΥ, με αναλογία 3 υποψήφιοι για κάθε κενή θέση.

Η προφορική  συνέντευξη θα διεξάγεται με  δομημένο ερωτηματολόγιο το οποίο θα αρχειοθετείται, αλλά και με συγκεκριμένη μέθοδο και  βαθμολογία, ούτως ώστε να αποτρέπεται  η όποια αυθαιρεσία η πολιτική παρέμβαση.

Με  το νέο σύστημα ανέλιξης εισάγονται για πρώτη φορά αντικειμενικά  κριτήρια επιλογής και ενώ αναγνωρίζεται  η πείρα, καταργείται η αρχαιότητα ως το μόνο κριτήριο επιλογής.
Δίνεται  έτσι η ευκαιρία στους ικανούς  αλλά ενδεχομένως νεότερους υπαλλήλους να διεκδικήσουν μέσα από αξιοκρατικές διαδικασίες, ανέλιξη σε θέσεις ευθύνης.

Παράλληλα, τα σχέδια υπηρεσίας για το επιστημονικό προσωπικό διευρύνονται ουσιαστικά, ώστε να σταματήσουν να ‘φωτογραφίζονται΄  για προαγωγές υπάλληλοι οι  οποίοι υπηρετούν σε συγκεκριμένα Τμήματα ή Υπηρεσίες. Θα δίδεται δηλαδή η ευκαιρία διεκδίκησης όλων των θέσεων προαγωγής σε πολύ περισσότερους ικανούς δημόσιους υπαλλήλους αλλά και ικανά στελέχη του ιδιωτικού τομέα.

Επιτρέψτε μου να επισημάνω ότι οι θέσεις ευθύνης στο δημόσιο είναι ευαίσθητες και σημαντικές για την οικονομία, την κοινωνική δικαιοσύνη, την ασφάλεια και την επάρκεια του κράτους στην εξυπηρέτηση του πολίτη.

Οι  αλλαγές που προτείνουμε διασφαλίζουν ότι σε αυτές τις θέσεις ευθύνης, θα ανελίσσονται οι καλύτεροι, προς όφελος του κοινωνικού συνόλου.
Ο δεύτερος Πυλώνας αφορά ένα νέο, σύγχρονο και μη ισοπεδωτικό σύστημα αξιολόγησης.

Ένα σύστημα το οποίο αξιολογεί το προσωπικό ανάλογα με την απόδοση  του, με ασφαλιστική δικλείδα ότι  δεν θα είναι όλοι εξαίρετοι, ότι δεν θα είναι όλοι το ίδιο.

Το  σύστημα αξιολόγησης θα χρησιμοποιείται  τόσο για την ανέλιξη του προσωπικού στις θέσεις προαγωγής, όσο και για  την ανάπτυξη και κατάρτιση του. Οι πιο εργατικοί δημόσιοι υπάλληλοι  θα επιβραβεύονται για τον ζήλο και  την προσήλωση τους.

Ο τρίτος πυλώνας της μεταρρύθμισης αφορά  την κινητικότητα των δημοσίων Υπαλλήλων  στον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Για  να είμαστε συνεπείς - όχι μόνο με τους εργαζομένους αλλά και στους  φορολογούμενους - οφείλουμε να αξιοποιήσουμε  τους εργαζόμενους εκεί που πραγματικά υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη.

Δεν νοείται να είναι  ακόμη ανέφικτο να χρησιμοποιηθεί  σε υποστελεχωμένες  υπηρεσίες του δημοσίου, προσωπικό  από ημικρατικούς οργανισμούς, οι οποίοι είτε έχουν κλείσει τον κύκλο  τους και καταργούνται, είτε έχουν δει να μειώνεται σημαντικά ο όγκος εργασίας ή οι αρμοδιότητες τους.

Ένα κράτος το οποίο σέβεται τα λεφτά  των φορολογουμένων, οφείλει να διασφαλίσει  ότι οι εργαζόμενοι που πληρώνονται  από τον φορολογούμενο τυγχάνουν  της βέλτιστης αξιοποίησης και ότι δεν γίνονται αβίαστα προσλήψεις για όποιες  νέες ανάγκες προκύψουν.

Με  τη ψήφιση του σχετικού νομοσχεδίου,  και με την πλήρη διασφάλιση των  δικαιωμάτων και των προοπτικών ανέλιξης των εργαζομένων, υπάλληλοι  Ημικρατικών Οργανισμών θα μπορούν  να αποσπώνται στο δημόσιο αλλά και  το αντίστροφο.

Διασφαλίζεται με τον τρόπο αυτό ότι η δημόσια υπηρεσία θα στελεχώνεται με βάση τις μεταβαλλόμενες ανάγκες.

Ο τέταρτος πυλώνας αφορά την κατάργηση  των  δημοσίων υπαλλήλων πολλών ταχυτήτων. Μέσω του νόμου που η Βουλή ψήφισε για τους εκτάκτους αίρεται  μια αδικία πολλών χρόνων που γινόταν εις βάρος μιας σημαντικής μερίδας υπαλλήλων, δημιουργώντας μάλιστα τεράστιο διοικητικό κόστος.

Παράλληλα διασφαλίζεται και η συμμόρφωση με τη σχετική Ευρωπαϊκή Οδηγία για  τους συμβασιούχους αορίστου χρόνου.

Με  την ψήφιση του νομοσχεδίου αυτού, τα συμβόλαια απασχόλησης των εκτάκτων μετατρέπονται αυτόματα σε εξαμηνιαίας διάρκειας.

Όσοι  έκτακτοι συμπλήρωσαν ή συμπληρώνουν 24 μήνες απασχόλησης, θα δουν να τερματίζεται η αποκοπή του 10% του μισθού τους, ενώ για όσους έκτακτους ορισμένου  χρόνου συμπληρώνονται 30 μήνες απασχόλησης και νοουμένου ότι θα έχουν καλή απόδοση, οι συμβάσεις τους θα μετατρέπονται σε αορίστου χρόνου.
Ο πέμπτος  πυλώνας αφορά το κρατικό μισθολόγιο. Η νέα ρύθμιση διασφαλίζει  την μισθολογική ανέλιξη των  δημοσίων υπαλλήλων, διασφαλίζοντας όμως ταυτοχρόνως  ότι το ύψος του κρατικού μισθολογίου θα είναι σε τέτοιο ύψος που μπορεί να το αντέξει η οικονομία και οι φορολογούμενοι.

Ευελπιστούμε  ότι στις προτεραιότητες της νέας βουλής θα είναι και η ψήφιση σε νόμο των μεταρρυθμίσεων που προτείνονται στα πέντε νομοσχέδια.

Ύστερα από  τη διαπίστωση  σημαντικών προβλημάτων  στις προς τους πολίτες και τις  επιχειρήσεις υπηρεσίες η κυβέρνηση  πήρε μία σειρά αποφάσεων μεταξύ των οποίων:

1.     Ενισχύσαμε και αναβαθμίσαμε το  θεσμό των Κέντρων Εξυπηρέτησης του Πολίτη με την λειτουργία του νέου Κέντρου στην Αρχή Κρατικών Εκθέσεων, ενώ σύντομα λειτουργεί και το κέντρο εξυπηρέτησης του πολίτη στο κέντρο της Λευκωσίας.

2.     Από 1η Ιουλίου 2015 τα τέσσερα Επαρχιακά  Ταχυδρομικά Γραφεία λειτουργούν  ως ΚΕΠ.

3.     Εγκαινιάσαμε το πρώτο Κέντρο Εξυπηρέτησης του Αγρότη στη Δευτερά,

4.     Προς αντιμετώπιση του προβλήματος των αναπάντητων τηλεφωνικών κλήσεων τέθηκε σε εφαρμογή η πρώτη φάση ενός προγράμματος με τη δημιουργία τηλεφωνικού κέντρου που προσφέρει εξυπηρέτηση για 97 υπηρεσίες, ενώ με την ολοκλήρωση του περί το τέλος του χρόνου θα πολλαπλασιαστούν οι προσφερόμενες υπηρεσίες με στόχο την κάλυψη του συνόλου των κυβερνητικών δράσεων.

5.     Αναγνωρίζοντας την ανάγκη για οριστική βελτίωση των παρεχομένων υπηρεσιών με σύγχρονα μέσα όπως η ηλεκτρονική διακυβέρνηση, προχωρήσαμε σε πρώτο στάδιο στην παροχή διαδικτυακής πληροφόρησης 100 περίπου υπηρεσιών προς τον πολίτη. Πρόσθετα μηχανογραφήθηκε το γραφείο εφόρου εταιρειών, ενώ μέσα από το ίδιο σύστημα επιταχύνεται η ηλεκτρονική εγγραφή εταιρειών. Σύστημα που εφαρμόστηκε και για τον έφορο φορολογίας παρέχοντας στους πολίτες την δυνατότητα να υποβάλλουν ηλεκτρονικά τις φορολογικές τους δηλώσεις.

Προς  ολοκλήρωση του προγράμματος της ηλεκτρονικής μεταρρύθμισης έχουμε συνάψει διακρατική συμφωνία συνεργασίας με την Εσθονία η υλοποίηση της οποία έχει ήδη αρχίσει.

6.     Προς  βελτίωση των παρεχομένων υπηρεσιών  εισήξαμε στη δημόσια  υπηρεσία τον  θεσμό της πιστοποίησης υπηρεσιών  με βάση το πρότυπο  ISO 9001.  Ήδη αναλόγου πιστοποιήσεως έτυχαν οι υπηρεσίες των ΚΕΠ, του κτηματολογίου και της πολεοδομίας ενώ προωθείται η πιστοποίηση όλων των υπηρεσιών που παρέχει το κράτος.

Εκπαιδευτική  Μεταρρύθμιση

Ένας άλλος  τομέας προτεραιότητας της Κυβέρνησης ήταν η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση η οποία ήταν αναγκαία όχι μόνο για να τερματιστούν διαχρονικές στρεβλώσεις αλλά επιτέλους να προσφέρεται  ποιοτική παιδεία, να καλλιεργείται κριτική σκέψη και η ανάπτυξη δεξιοτήτων.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται:

α. Ο εκσυγχρονισμός μετά από 26 χρόνια συζητήσεων  του αναχρονιστικού συστήματος διορισμού στην εκπαίδευση.

Καταργείται ο  κατάλογος διοριστέων όπως τον γνωρίζαμε  και δημιουργείται ένα σύστημα  το οποίο προσμετρά ως βασικά κριτήρια για την επιλογή των εκπαιδευτικών, τις γνώσεις και τις δεξιότητες οι οποίες θα διαπιστώνονται μέσα από γραπτή εξέταση, τη συναφή εμπειρία και τα προσόντα.

β. Εφαρμογή από τον Σεπτέμβριο του 2015 των νέων ωρολογίων προγραμμάτων στη Μέση και δημοτική εκπαίδευση. Εγκρίθηκαν από το Υπουργικό Συμβούλιο και εφαρμόζονται από τον περασμένο Σεπτέμβριο τα νέα ωρολόγια προγράμματα στη Μέση και Δημοτική Εκπαίδευση.

γ. Κατάργηση του αναχρονιστικού θεσμού του Ενιαίου Λυκείου και υιοθέτηση των κατευθύνσεων επιλογής μαθημάτων.

δ. Δημιουργία φορέα διασφάλισης ποιότητας στην τριτοβάθμια εκπαίδευση έτσι ώστε τα  ανώτερα και ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα να πληρούν τα υψηλότερα δυνατά κριτήρια με βάση τα ευρωπαϊκά πρότυπα.

Οικοδομώντας  σε προεργασία που έγινε  επί προηγούμενων Κυβερνήσεων, ψηφίστηκε από τη Βουλή των Αντιπροσώπων, μετά από συζητήσεις 8 χρόνων, ο νόμος για τη δημιουργία του Φορέα Διασφάλισης Ποιότητας στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, ο οποίος αναμένεται να συμβάλει στην υλοποίηση του στόχου να καταστεί η Κύπρος διεθνές εκπαιδευτικό κέντρο.

ε. Ρύθμιση της εισαγωγής στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της Κύπρου μαθητών και από τα ιδιωτικά σχολεία, αυξάνοντας παράλληλα τις θέσεις και για τους μαθητές των δημοσίων σχολείων.
Πρόκειται για  μέτρο που αναμένουμε να υιοθετηθεί το συντομότερο από την Βουλή που θα προκύψει στις 22 Μαΐου.

στ. Αναβάθμιση των μεταλυκειακών ινστιτούτων επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης για κάλυψη του κενού που άφησε η κατάργηση του Ανώτερου Τεχνολογικού Ινστιτούτου.

Μεταρρύθμιση της αγροτικής οικονομίας

Ύστερα από  δεκαετίες, εγκρίθηκε η δημιουργία Μητρώου Αγροτών με στόχο την ενίσχυση των κατ’ επάγγελμα αγροτών και την αποτελεσματικότερη διαχείριση των αγροτικών επιδοτήσεων.

Μεταρρύθμιση  τοπικής αυτοδιοίκησης

Ένας άλλος  τομέας που συνδέεται  με την άσκηση των εξουσιών του κράτους και την παροχή βασικών υπηρεσιών προς του πολίτες είναι και η τοπική αυτοδιοίκηση.

Για δεκαετίες  τόσο η Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων όσο και η ευρύτερη κοινωνία αξιούσε μεταρρυθμίσεις ώστε ο θεσμός να ανταποκρίνεται με επάρκεια στο ρόλο που εκλήθη να διαδραματίσει.
Ύστερα από  ένα εντατικό και γόνιμο διάλογο  με τους εμπλεκόμενους φορείς και τα κόμματα, υποβλήθηκε στη βουλή των αντιπροσώπων τα νομοσχέδια για τη μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και παρά το γεγονός ότι έγινε εκτεταμένη συζήτηση στις αρμόδιες κοινοβουλευτικές επιτροπές, αφέθηκε για ψήφιση με την εκλογή της νέας βουλής.

Παράλληλα με τον εκσυγχρονισμό, προς πάταξη της διαφθοράς στην Τοπική Αυτοδιοίκηση υιοθετήθηκαν μία σειρά νομοθετημάτων των οποίων εκτενής αναφορά έχει γίνει στην έκθεση των πεπραγμένων σε ότι αφορά τα ζητήματα διαφάνειας και λογοδοσίας.

Μέτρα εκσυγχρονισμού και αναβάθμισης της Εθνικής  Φρουράς
 
Υλοποιώντας προεκλογική  μου εξαγγελία και λαμβάνοντας  υπόψη τις επί σειράν ετών διαβουλεύσεις  για εκσυγχρονισμό και αναβάθμιση της εθνικής φρουράς, το Υπουργικό Συμβούλιο στις 25 Φεβρουαρίου προς τον πάνω σκοπό προχώρησε στην λήψη των ακόλουθων μέτρων, τα οποία στηρίχτηκαν εξ ολοκλήρου στις μελέτες και εισηγήσεις στρατιωτικών εμπειρογνωμόνων του ΓΕΕΦ:

α. Δημιουργία νέας δομής δυνάμεων
β. Νέα εξοπλιστικά προγράμματα
γ. Πρόσληψη τριών χιλιάδων συμβασιούχων επαγγελματιών
δ.  Μείωση της στρατιωτικής θητείας στους 14 μήνες.

Επί πλέον σε σχέση με μέτρα και  αποφάσεις για αναβάθμιση της  άμυνας ευρίσκονται ενώπιον της  Βουλής σειρά νομοθετημάτων που  στοχεύουν στην οριστική αντιμετώπιση χρονιζόντων ζητημάτων που αφορούν το στρατιωτικό προσωπικό της Εθνικής Φρουράς και σχετίζονται με την ανέλιξη το προσωπικού, την αφυπηρέτηση καθώς επίσης και διακρίσεις που υπάρχουν στη βάση φύλου.

Συμμετοχική Δημοκρατία

Ανταποκρινόμενοι στις σύγχρονες ανάγκες της κοινωνίας και προς ενίσχυση της Συμμετοχικής Δημοκρατίας η Κυβέρνηση προωθεί τον θεσμό της Εθνικής Πρωτοβουλίας Πολιτών (E- petition) για να ακούγεται καλύτερα η φωνή των πολιτών.

Ένας  θεσμός  που δίνει το δικαίωμα στους πολίτες   με τη συλλογή 8 χιλιάδων υπογραφών,  να καλέσουν την Κυβέρνηση να προωθήσει νομοθεσίες ή πολιτικές σε τομείς του ενδιαφέροντος τους.

Ισότητα των φύλων και διαφορετικότητα

Μέσα  στο πλαίσιο του εκσυγχρονισμού και εμπέδωσης της αντίληψης για ισότητα των φύλων αλλά και τη διαφορετικότητας, η κυβέρνηση προχώρησε:

•     στη δημιουργία του θεσμού της Επιτρόπου  Ισότητας  των δύο φύλων.
•     αναγνώρισε τα εκ μητρογονίας δικαιώματα των προσφύγων.
•     υιοθέτηση και προώθηση με τη συμβολή του νομοθετικού σώματος του συμφώνου συμβίωσης  μεταξύ δύο προσώπων.


Κυρίες  και κύριοι,

Δεν θα ήθελα να αναφερθώ στη φορολογική μεταρρύθμιση και στα μέτρα πάταξης  φοροδιαφυγής καθώς και άλλα εκσυγχρονιστικά μέτρα, κάτι που έπραξα κατά τη συνέντευξη τύπου της 7ης Απριλίου.
 
Κυρίες  και κύριοι
 
Δημόσια Υγεία
 
Ένας  από τους ζωτικότερους τομείς παροχής  υπηρεσιών προς τον πολίτη, είναι  χωρίς αμφιβολία ο τομέας της  υγείας. Ένας τομέας ο οποίος για δεκαετίες απασχόλησε τις κατά καιρούς κυβερνήσεις, τη Βουλή, τους κοινωνικούς εταίρους αλλά πολύ περισσότερο τους πολίτες οι οποίοι στερούνταν στο βαθμό που δικαιούντο της ευκαιρίας να τυγχάνουν αξιοπρεπή, έγκαιρη και ποιοτική φροντίδα.

Θέλω  να τονίσω πως δεν έλειπε από την  κυβέρνηση  η αποφασιστικότητα να αντιμετωπίσει με αποτελεσματικότητα τις υπάρχουσες διαχρονικές αδυναμίες.

Δυστυχώς  αντικειμενικοί λόγοι όπως η οικονομική κρίση, και η εξ αυτής αλυσιδωτές επιπτώσεις στα δημόσια οικονομικά, τους εργοδότες αλλά και τους εργαζόμενους, δεν επέτρεψαν την επιδιωκόμενη μεταρρύθμιση στον τομέα της υγείας.

Παρά  ταύτα η κυβέρνηση δεν υστέρησε σε μέτρα που έτειναν να αμβλύνουν τα προβλήματα.
•     Προς αναβάθμιση και διεύρυνση των παρεχομένων υπηρεσιών, αναθεωρήθηκε το σύστημα καθορισμού δικαιούχων για δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη στα δημόσια νοσηλευτήρια με την εφαρμογή εισοδηματικών και κοινωνικών κριτηρίων.

•     Με  τον εξορθολογισμό των διαδικασιών  και την αποτελεσματικότερη διαχείριση των διαθέσιμων πόρων, επιτεύχθηκε ενισχυμένη αποστολή ασθενών στον ιδιωτικό τομέα είτε στην Κύπρο είτε στο εξωτερικό σε τομείς που ήταν αδύνατη η παροχή ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης από τα δημόσια νοσηλευτήρια.

•     Εις όσες των υπηρεσιών αδυνατούσαν  να προσφέρουν τα δημόσια νοσηλευτήρια, παραχωρήθηκε στους ασθενείς το δικαίωμα ελεύθερης επιλογής ιατρού ή ιατρικού κέντρου, με την επιδότηση συγκεκριμένου ποσού.

•     Προς  αποσυμφόρηση των καταλόγων αναμονής και μέσα από σωστή διαχείριση των πόρων, αγοράστηκαν υπηρεσίες από τον ιδιωτικό τομέα για μαγνητικές τομογραφίες.

•     Προς  αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του  καρκίνου του μαστού, αναμένεται να λειτουργήσει εντός των επομένων μηνών στη Λευκωσία το κέντρο μαστού.

•     Αναβάθμιση  του περιφερειακού νοσοκομείου  Κυπερούντας με τη δημιουργία πνευμονολογικής και φυματιολογικής κλινικής.

•     Παρά  τα προβλήματα των φαρμακευτικών  υπηρεσιών έγινε κατορθωτή μέσα από την αναθεώρηση η μείωση τα τελευταία τρία χρόνια των τιμών  βασικών φαρμάκων κατά μέσο όρο 11%.

•     Αναβάθμιση  περιφερειακών κέντρων υγείας.

•     Μετά  την πρόσφατη διαπίστωση στρεβλώσεων  ως προς τις διαδικασίες χορήγησης  φαρμάκων αποφασίστηκε η άμεση αναθεώρηση της πολιτικής έγκρισης φαρμάκων που παρέχονται από τα δημόσια νοσηλευτήρια.

Θέλω  να επαναλάβω ότι δεν παραγνωρίζουμε τα υπαρκτά προβλήματα στον τομέα της υγείας. Παρά ταύτα, δεν μπορώ να επιτρέψω μέσα από τη διαστρέβλωση στοιχείων την διόγκωση των προβλημάτων.

Προς  αποκατάσταση της αλήθειας να μου επιτρέψετε να παραθέσω συγκεκριμένα στοιχεία που καταρρίπτουν προβαλλόμενους ισχυρισμούς:

Επειδή γίνεται αναφορά περί υποστελέχωσης των δημοσίων νοσηλευτηρίων θα ήθελα  να αναφέρω ότι το 2012, υπηρετούσαν 787 ιατρικοί λειτουργοί, ενώ το 2015 υπηρετούσαν 792.

Ουδεμία δηλαδή μείωση.

Ως προς το νοσηλευτικό προσωπικό το 2012 υπηρετούσαν 3,393, ενώ το 2015 υπηρετούν 3,440.

Οι πιο πάνω αριθμοί αποκτούν μεγαλύτερη σημασία, αν ληφθεί υπόψη ότι ο αριθμός των ασθενών που εισήχθηκαν στα νοσοκομεία και τις πρώτες βοήθειες το 2015, ήταν παρά τους περί αντιθέτου ισχυρισμούς, μειωμένος κατά 52 χιλιάδες σε σχέση με ασθενείς που εισήχθησαν το 2012.

Όσον αφορά  τον ισχυρισμό ότι ο προϋπολογισμός για το υπουργείο υγείας είναι μειωμένος κατά 300 εκατ. Ευρώ, θέλω να αναφέρω τα ακόλουθα: Το 2016 ο προϋπολογισμός του υπουργείου Υγείας ανερχόταν στα 542.9 εκ ευρώ, σε σχέση με 598,4 που ήταν το 2013.

Και θέλω να ξεκαθαρίσω ότι η μείωση της τάξης των 55,5 εκατ. ευρώ που παρουσιάζεται, αφορά ως επί το πλείστον τις μισθολογικές μειώσεις που αποφασίστηκαν το 2012 καθώς και εξοικονομήσεις λόγω καλύτερης διαχείρισης των οικονομικών πόρων και όχι τις παρεχόμενες υπηρεσίες.

Κυρίες και  κύριοι.

Όπως έχω  προαναφέρει, τα υπαρκτά προβλήματα της υγείας δεν αντιμετωπίζονται ούτε με την ωραιοποίηση αλλά ούτε και με τον μηδενισμό.

Αντιμετωπίζονται  με ολοκληρωμένη πολιτική, με συγκεκριμένα μέτρα και με καθορισμό οδικού χάρτη υλοποίησης.

Αυτό που  σήμερα θέλω να σας διαβεβαιώσω, είναι  πως μετά τις βουλευτικές εκλογές θα προχωρήσουμε σε μία σειρά εξαγγελιών που θα αντιμετωπίζουν με πραγματισμό τον επιθυμητό στόχο. Ένα στόχο που δεν είναι άλλος από την υποχρέωση του κράτους αλλά και το δικαίωμα των πολιτών να απολαμβάνουν υψηλού επιπέδου ιατροφαρμακευτική περίθαλψη μέσα από την εφαρμογή του Γενικού Σχεδίου Υγείας.


Φίλες και φίλοι.

Γεωργική  και Αγροτική πολιτική

Ένας τομέας ευθύνης του κράτους, είναι και η γεωργία, η αγροτική ανάπτυξη και το περιβάλλον.
Ευθύς μετά την  ανάληψη της εξουσίας και την  επίτευξη της δανειακής σύμβασης έγινε κατορθωτή η ενεργοποίηση του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2007-2013 το οποίο είχε παγοποιηθεί από τον Αύγουστο του 2012.
Ταυτόχρονα μετά από ενέργειες της κυβέρνησης έγινε κατορθωτή η αύξηση της συμμετοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Προγράμματα Αγροτικής Ανάπτυξης με συγχρηματοδότηση από 50% σε 85%, καθώς επίσης από 55% σε 75% για το Πρόγραμμα της Αλιείας. Επιτεύχθηκε ταυτόχρονα η αύξηση των άμεσων επιδοτήσεων από την Ευρωπαϊκή Ένωση με μεγιστοποίηση της απορρόφησης του οικονομικού φακέλου των εκταρικών επιδοτήσεων κατά 15 εκατ. ευρώ.

Οι πιο πάνω ενέργειες της Κυβέρνησης σε συνδυασμό  με κρατικές ενισχύσεις ευπαθών γεωργοκτηνοτροφικών κλάδων επέτρεψαν την χορήγηση οικονομικής ενίσχυσης για στήριξη του αγροτικού κόσμου ύψους 353 εκατομμυρίων ευρώ.

Πιο συγκεκριμένα:
•      190 εκ Ευρώ, αφορούσαν εκταρικές επιδοτήσεις για γεωργούς και αγρότες
•     117 εκ ευρώ διατέθηκαν για αναπτυξιακές δαπάνες και επενδύσεις στη γεωργία και τη κτηνοτροφία, την άσκηση φιλο-περιβαλλοντικής γεωργίας και την δημιουργία υποδομών στην ύπαιθρο.
•     36 εκ  Ευρώ χορηγήθηκαν για αποζημιώσεις στου κλάδους της καλλιέργειας, σιτηρών και κτηνοτροφίας.
•     10 Εκ ευρώ, αφορούσαν την αλιεία.

Αποτέλεσμα  των συντονισμένων δράσεων της  κυβέρνησης ήταν:
α. Η Ενίσχυση 315 νέων γεωργών, 195 αγροτικών  επιχειρήσεων και 3,000 γεωργοκτηνοτροφικών μονάδων.
β. Η δημιουργία 630 νέων θέσεων εργασίας.
γ. Διασώθηκαν 340 θέσεις εργασίας στον τομέα της αλιείας
δ. Ενώ ενισχύθηκε το τουριστικό μας προϊόν με την δημιουργία πέντε τεχνητών υφάλων.

Επί πλέον των  όσων έχουν αναφερθεί ένα άλλο ποσόν ύψους 80 εκατ. ευρώ που προήλθε από την ενεργοποίηση του προγράμματος αγροτικής ανάπτυξης 2014-2020, έχει διατεθεί για αγροπεριβαλλοντικές δράσεις, στήριξη περιοχών με φυσικά και άλλα μειονεκτήματα, επενδύσεις στη μεταποίηση και εμπορία αγροτικών προϊόντων και στήριξη της βιολογικής γεωργίας.
Μετά από  χρόνια προωθήθηκε η κατοχύρωση του χαλλουμιού ως προϊόν προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης.
 Δεν θα επαναλάβω  μέτρα μεταρρύθμισης της αγροτικής οικονομίας για τα οποία έχει ήδη γίνει αναφορά.
 Προστασία περιβάλλοντος και υδατική πολιτική

Ένας ευαίσθητος τομέας που έχει άμεση σχέση με την ευρύτερη οικονομία και την ποιότητα ζωής των πολιτών είναι οι πολιτικές που αφορούν την διαφύλαξη του πειρβάλλοντος λαμβάνοντας μάλιστα υπόψη της κλιματικές αλλαγές.

Προς αυτή την  κατεύθυνση η κυβέρνηση ανέπτυξε πλειάδα δράσεων μεταξύ των οποίων:
1.     Ύστερα από δεκαετίες αμφιλεγόμενων πολιτικών προχωρήσαμε σε ένα ολοκληρωμένο σχεδιασμό με την Κήρυξη σε εθνικό δασικό πάρκο της κρατικής περιουσίας και δασικής γης που εμπίπτουν στην περιοχή του NATURA  στον Ακάμα.
2.     Στο πλαίσιο της ανάπτυξης της ευρύτερης περιοχής του Τροόδους, ύστερα από ενέργειες εντάχθηκε στο Ευρωπαϊκό και διεθνές δίκτυο γεωπάρκων το γεωπάρκο Τροόδους.
3.      Υλοποιείται πρόγραμμα διαχείρισης στερεών οικιακών αποβλήτων ύψους 15 εκατομμυρίων με έναρξη στους παραλιακούς δήμους Λάρνακας και Αμμοχώστου.
4.     Με στόχο την επίλυση διαχρονικών προβλημάτων ύδρευσης και για βελτίωση της αξιοπιστίας του συστήματος  παροχής ποσίμου νερού ευρίσκονται σε φάση υλοποίησης δύο μεγάλα έργα υποδομής. Εκείνο του Βασιλικού με προϋπολογισμό 50 Εκ Ευρώ, για υδροδότησης της μείζονος Λευκωσίας και το έργο του Κοκκινόκρεμμου με προυπολογισμό 17 Εκ Ευρώ για υδροδότηση της περιοχής Αμμοχώστου.
5.     Προς αύξηση των ποσοτήτων νερού για άρδευση, προκηρύχθηκαν προσφορές για κατασκευή δύο μεγάλων έργων αξιοποίησης του ανακυκλωμένου νερού ως εναλλακτικού υδάτινου πόρου . το ένα για τη Λευκωσία με προϋπολογισμό 14 εκ Ευρώ ενώ το δεύτερο για τη Λάρνακα με προϋπολογισμό ύψους 25 εκατ. ευρώ.

Πολιτισμός  και αθλητισμός
 
Παρά τις  οδυνηρές επιπτώσεις  στα δημόσια  οικονομικά ως αποτέλεσμα της κρίσης η Κυβέρνηση δεν υστέρησε σε δράσεις που αφορούν τον πολιτισμό και τον αθλητισμό.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο  εντάσσονται και οι αποφάσεις μας για:

1. Ανέγερση αρχαολογικού μουσείου με προκήρυξη του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού στις επόμενες εβδομάδες
2. Επέκταση σε όλες τις πόλεις του θεσμού των  Αθλητικών και Μουσικών Γυμνασίων και Λυκείων.
3. Αποκατάσταση με δαπάνες 5 εκατομμυρίων του Δημοτικού Θεάτρου Λευκωσίας,
4. Ανακαίνιση του ιστορικότερου σχολείου της Κύπρου του Παγκυπρίου Γυμνασίου.
5.Την στήριξη με οικονομικούς πόρους και σειρά δράσεων και έργων υποδομής της Πάφου για μία επιτυχημένη παρουσία ως πολιτιστικής πρωτεύουσας της Ευρώπης το 2017.
6. Δημιουργία  ψηφιακής πλατφόρμας της Κυπριακής  Βιβλιοθήκης.
7. Ανασχεδιασμός της πολιτικής επιδότησης των τεχνών προκειμένου να ενισχυθούν κατά δικαιότερο τρόπο,  οι δημιουργοί του πολιτισμού.
8. Παράλληλα  μέσα από τα προγράμματα του  ΚΟΑ προωθήθηκαν 19 έργα αθλητικής  υποδομής, ενώ ευρίσκεται στο  τελικό στάδιο πριν την υλοποίηση,  η ανέγερση νέου γηπέδου στη Λεμεσό.

Εξωτερική Πολιτική και Ενεργειακοί Σχεδιασμοί

Κυρίες  και κύριοι.

Άφησα ως τελευταία αναφορά δύο αλληλένδετους  σημαντικούς τομείς ευθύνης του κράτους, την εξωτερική πολιτική και τους σχεδιασμούς και την στρατηγική αξιοποίησης των φυσικών πόρων.  
Εξωτερική πολιτική
 Λαμβάνοντας υπόψη το διεθνές και περιφερειακό περιβάλλον χαράξαμε μία αξιόπιστη  και ολοκληρωμένη στρατηγική προκειμένου  να αξιοποιήσουμε κατά τον βέλτιστο τρόπο τη συμμετοχή της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αξιοποιώντας και ενισχύοντας  το νέο γεωστρατηγικό ρόλο  της Κυπριακής Δημοκρατίας στην περιοχή.
 Μέσα  σε αυτό το πλαίσιο, ακολουθήσαμε μία  πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική που  διασφάλιζε και ενίσχυε από τη μία τις άριστες σχέσεις με παραδοσιακές φίλες χώρες, ενώ από την άλλη πετύχαμε  την αποκατάσταση ενδυνάμωση και εμβάθυνση σχέσεων με χώρες που διαδραματίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στη διεθνή πολιτική σκηνή.
 Μέσα  σε αυτό το πλαίσιο εντάσσονται και  οι επισκέψεις μου ύστερα από  πρόσκληση  των ηγεσιών στις πρωτεύουσες  των πέντε χωρών μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας, όλων των γειτονικών κρατών αλλά και στις πέντε από τις έξι χώρες του Αραβικού Κόλπου, καθώς και σε πλείστα άλλα κράτη .
 Στο ίδιο πλαίσιο πολιτικής εντάσσονται  και οι επισκέψεις στην Κύπρο του  Γάλλου Προέδρου Ολάντ, του  Αμερικανού αντιπροέδρου Τζό Μπάιντεν, των υπουργών Εξωτερικών των πέντε χωρών μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας και σειρά ηγετών κρατών.
 Οι  κινήσεις αυτές επέτρεψαν την  οικοδόμηση και ισχυροποίηση συμμαχιών  αλλά και τη διασύνδεση των συμφερόντων ισχυρών κρατών με την εξυπηρέτηση τω δικών μας εθνικών συμφερόντων.

Πιο συγκεκριμένα ανάμεσα σε άλλα:
1.     Πραγματοποιήθηκαν σε επίπεδο αρχηγών κρατών  τριμερείς σύνοδοι με  την Αίγυπτο και το Ισραήλ ενώ ευρίσκεται στο στάδιο προετοιμασίας η τριμερής σύνοδος με την Ιορδανία.
2.     Η εμβάθυνση των σχέσεων με χώρες του Αραβικού Κόλπου οδήγησε στην διαπίστευση Πρέσβεων της Σαουδικής Αραβίας και του Μπαχρέιν.
3.     Μέσα από την ανάπτυξη και εμβάθυνση των φιλικών σχέσεων με τις χώρες του Αραβικού κόσμου έχουμε επιτύχει από τον Σεπτέμβριο του 2014 η Οργάνωση Ισλαμικής Διάσκεψης να αποφεύγει αναφορές αναβάθμιση του παράνομου καθεστώτος των κατεχομένων.
4.     Ως αποτέλεσμα της βελτίωσης των διμερών σχέσεων με το Ηνωμένο Βασίλειο έγινε κατορθωτό, τον  Γενάρη του 2014, να επιτευχθεί συμφωνία με βάση την οποία ελευθερώνονται προς αξιοποίηση 198 τετραγωνικά χιλιόμετρα που περιλαμβάνονται στις Βρετανικές Βάσεις. Από την εν λόγω συμφωνία επηρεάζονται θετικά 20 δήμοι και κοινότητες.
5.     Η επίτευξη του στόχου αναβάθμισης του κύρους της Κυπριακής Δημοκρατίας, επέτρεψε την ανάληψη πρωτοβουλιών προς όφελος γειτονικών κρατών όπως είναι η επίσκεψη του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλτ Τουσκ στα κράτη της περιοχής, την ενίσχυση της οικονομικής βοήθειας από την Ευρωπαϊκή Ένωση για αντιμετώπιση του προσφυγικού στην Ιορδανία και τον Λίβανο ως επίσης  πρωτοβουλίας μας για πρόσκληση των ηγετών του Ισραήλ και της Παλαιστίνης σε ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Η ενίσχυση της υπόστασης και του κύρους της Κυπριακής δημοκρατίας, αλλά και η αποκατάσταση της Εθνικής κυριαρχίας μέσα από την έξοδο μας από το μνημόνιο, μου επέτρεψαν με  διεκδικητικότητα να αρνηθώ   σε ευρωπαϊκό επίπεδο, προτάσεις που έρχονταν σε αντίθεση με τα συμφέροντα της χώρας μας.
 Κυρίες και  κύριοι.
 Η αναντίλεκτη  ενίσχυση του κύρους της Κυπριακής Δημοκρατίας διεθνώς, και η ανάδειξη του γεωστρατηγικού ρόλου που αποκτά η Κύπρος διεθνώς ως Ευρωπαϊκού Ενεργειακού κέντρου μας επέτρεψε με συνέπεια να ακολουθήσουμε τους ενεργειακούς σχεδιασμούς προκειμένου να αξιοποιήσουμε τους φυσικούς πόρους της χώρας μας.
 Μέσα σε αυτό το πλαίσιο προχωρήσαμε:
1.      Στην ανακήρυξη του κοιτάσματος Αφροδίτη ως εμπορεύσιμο και έναρξη εντατικών διαβουλεύσεων για την οριστικοποίηση του σχεδίου ανάπτυξης και παραγωγής.
2.     Ως αποτέλεσμα της άριστων σχέσεων με τα γειτονικά μας κράτη προωθήσαμε κοινά έργα ενεργειακών υποδομών όπως είναι το υποθαλάσσιο καλώδιο ηλεκτρικής διασύνδεσης EuroAsia Interconnector και η μελέτη για την υλοποίηση  σχεδιασμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπως ο αγωγός EastMed.  
3.     Μέσα από τις πολιτικές που ακολουθήσαμε και τις συνέργιες που έχουν δημιουργηθεί αναβαθμίστηκε το ενδιαφέρον διεθνών ενεργειακών κολοσσών για την αποκλειστική οικονομική ζώνη της Κυπριακής Δημοκρατίας κάτι που είχε ως αποτέλεσμα ανάμεσα σε άλλα την είσοδο της British Gas ως μετόχου στο κοίτασμα Αφροδίτη.
4.      Ως αποτέλεσμα της ανακάλυψης μεγάλου κοιτάσματος φυσικού αερίου στην γειτνιάζουσα με την ΑΟΖ της Κύπρου, περιοχή του Αιγυπτιακού ZOHR, το επιδειχθέν διεθνές ενδιαφέρον και παρά την δύσκολη οικονομική κατάσταση που επικρατεί στην παγκόσμια αγορά φυσικού αερίου, επαναξιολογήσαμε τους σχεδιασμούς μας και προχωρήσαμε στην προκήρυξη του τρίτου γύρου αδειοδότησης για τα ερευνητικά τεμάχια 6,8, και δέκα.
5.     Τα αποτελέσματα των εν εξελίξει ερευνητικών προγραμμάτων ή και εκείνων από τις νέες αδειοδοτήσεις θα αποτελέσουν και τον καθοριστικό παράγοντα υλοποίησης του στρατηγικού στόχου για δημιουργία τερματικού  υγροποίησης φυσικού αερίου και μετατροπής της χώρας μας σε ενεργειακό κέντρο.

Κυρίες  και κύριοι,

Εξέθεσα τα μέτρα και τις αποφάσεις  που η κυβέρνηση έλαβε στους τομείς ευθύνης της κατά την υπό εξέταση τριετία.
Θέλω  να πιστεύω πως κανείς δεν ανέμενε  πως θα ήτο δυνατόν να αντιμετωπισθεί το σύνολο των προβλημάτων και  συνεπειών μέσα από την πρωτόγνωρη κρίση που η κυβέρνηση κλήθηκε  να διαχειρισθεί.

Θέλω την ίδια ώρα να επαναλάβω ότι θεωρώ πως η όποια επιτυχία έχει καταγραφεί είναι το αποτέλεσμα της συλλογικότητας, γιατί χωρίς τη θετική συμβολή των πολιτικών δυνάμεων, των κοινωνικών εταίρων, αλλά και των θυσιών του λαού μας, δεν θα ήτο δυνατή η υλοποίηση του όποιου προγράμματος αφού είναι καλά γνωστό πως η κυβέρνηση δεν διαθέτει την πλειοψηφία στη Βουλή.
Συνεπώς όσοι ισχυρίζονται πως ο απολογισμός  ενέχει προεκλογική σκοπιμότητα  αδικούν και τη δική τους συνεισφορά στα όσα έχουμε επιτύχει όλοι μαζί.

Θα  είχαν όντως δίκαιο να με κατηγορούν για προεκλογική συμπεριφορά αν προέβαινα σε εξαγγελίες στους διάφορους τομείς ευθύνης της κυβέρνησης. Το απέφυγα ενσυνείδητα σε μια προεκλογική περίοδο γιατί σέβομαι όλες τις πολιτικές δυνάμεις του τόπου και ιδιαίτερα το ρόλο που πρέπει να διαδραματίζει ο θεσμός του Προέδρου της Δημοκρατίας.

Και είναι γι’ αυτό τον λόγο που  αντί να σταθώ στην κριτική που  έχει ασκηθεί, θέλω θερμά να ευχαριστήσω  τις πολιτικές δυνάμεις, τους κοινωνικούς  εταίρους και την κοινωνία για  την εμπιστοσύνη, αλλά και για την αντοχή της στις θυσίες που υπεβλήθη. Θερμά ευχαριστώ και τους ανεξάρτητους θεσμούς του Γενικού Εισαγγελέα, του Γενικού Ελεγκτή και της Δικαιοσύνης που συνέβαλαν στην προσπάθεια αναμόρφωσης και εκσυγχρονισμού του κράτους.   
 Είμαι βέβαιος ότι πως μετά τις εκλογές οι πολιτικές δυνάμεις παρά τις όποιες ιδεολογικές διαφορές θα συνδράμουν θετικά στην κοινή προσπάθεια επανόδου της χώρας σε συνθήκες πλήρους ομαλότητας.