Τι ζητά ο Κάμερον στις διαπραγματεύσεις με τους Ευρωπαίους

Η προσπάθεια αυτή είναι  κρίσιμη διότι το αποτέλεσμά της  θα είναι η βάση πάνω στην οποία  ο Βρετανός πρωθυπουργός θα επιχειρηματολογήσει  για να πείσει τους ψηφοφόρους να στηρίξουν στο δημοψήφισμα την παραμονή του Ηνωμένου Βασιλείου στην ενωμένη Ευρώπη.

Το δημοψήφισμα δεν  απέχει τόσο, όσο ίσως θεωρούν ορισμένοι. Ακόμα και στο τέλος του 2017 να πραγματοποιηθεί, δυόμισι χρόνια είναι μάλλον περιορισμένος χρόνος για να καταφέρει ο κ. Κάμερον να λύσει όλες τις εκκρεμότητες που έχει ανοίξει επί της ευρωπαϊκής προοπτικής της Βρετανίας ένθεν κακείθεν της Μάγχης.

Το πιθανότερο δε σύμφωνα  με τις νεότερες ενδείξεις είναι  πως το δημοψήφισμα δεν θα γίνει πολύ αργά μέσα στο 2017, αν δεν επισπευσθεί για το 2016, ώστε να αποφευχθεί μια παρατεταμένη αβεβαιότητα που θα πλήξει τις επιχειρήσεις στη γηραιά Αλβιόνα.

Ενώ  λοιπόν είναι προφανές ότι ο κ. Κάμερον αρχίζει τις  επαφές του με τους μεγαλύτερους «παίκτες»  σε αυτή τη διαπραγμάτευση (Κομισιόν, Ολλανδία, Γαλλία, Πολωνία, Γερμανία κατά σειρά), λιγότερο προφανές ή για την ακρίβεια λιγότερο σαφές είναι τι ζητά από όλους αυτούς.

Εν αναμονή μιας συνοπτικής παρουσίασης των διεκδικήσεων της  βρετανικής πλευράς από επίσημα  χείλη, μπορεί κανείς να καταλάβει τις βασικές επιδιώξεις του πρωθυπουργού ανατρέχοντας σε ομιλίες και άρθρα του.

Ο κ. Κάμερον επιδιώκει  λοιπόν να πετύχει την εξαίρεση της  Βρετανίας από την ευρωπαϊκή  φιλοδοξία για μία όλο και  στενότερη ένωση των λαών των  κρατών-μελών, την περιορισμένη πρόσβαση των κοινοτικών μεταναστών στο βρετανικό σύστημα κρατικών επιδομάτων πρόνοιας, την απόδοση μεγαλύτερων εξουσιών στα εθνικά κοινοβούλια ώστε να μπορούν να μπλοκάρουν ευρωπαϊκές νομοθεσίες, τη συνέχεια της διεύρυνσης της ΕΕ αλλά με μηχανισμούς αποτροπής μαζικών κυμάτων ενδοκοινοτικής μετανάστευσης, την αποδέσμευση των επιχειρήσεων από τη γραφειοκρατία και την υπερβολική παρεμβολή των Βρυξελλών, την επιτάχυνση και ενίσχυση εμπορικών συμφωνιών με την Αμερική και την Ασία και την προστασία του χρηματοοικονομικού κέντρου του Σίτι του Λονδίνου από τη νομοθεσία της ΕΕ. Βασική επιδίωξή του επίσης είναι η θεσμοθέτηση ασφαλιστικών δικλείδων έτσι ώστε οι όποιες αλλαγές στη νομισματική ένωση να μην επιβάλλονται στα υπόλοιπα, εκτός ευρωζώνης, κράτη μέλη της ΕΕ.

Πρώτο μέτωπο του κ. Κάμερον  με την υπόλοιπη Ευρώπη ίσως να είναι  η απόφασή του να ανακαλέσει τον  νόμο περί Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ο οποίος υποχρεώνει τη Βρετανία να αποδέχεται και να επιβάλλει αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Στρασβούργου. Το Δικαστήριο ασφαλώς δεν είναι όργανο της ΕΕ, αλλά του Συμβουλίου της Ευρώπης, ωστόσο η πρόθεση της κυβέρνησης Κάμερον προκαλεί αντιδράσεις. Ο Βρετανός πρωθυπουργός θέλει την αντικατάσταση του νόμου από έναν «Βρετανικό Νόμο περί Δικαιωμάτων».

Το πεδίο της πιο  έντονης αντιπαράθεσης αναμένεται να είναι αυτό της ελεύθερης ενδοκοινοτικής μετακίνησης των πολιτών της ΕΕ. Ο Ντέιβιντ Κάμερον μοιάζει εσχάτως να έχει αποδεχθεί ότι το θέμα αυτό είναι μία βαθιά «κόκκινη γραμμή» για τους υπόλοιπους Ευρωπαίους ηγέτες. Στρέφει τώρα την προσοχή του στη μείωση των κινήτρων έλευσης στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Αυτό σημαίνει κυρίως μειωμένη πρόσβαση των Ευρωπαίων μεταναστών στα βρετανικά επιδόματα. Οι βασικές προτάσεις του είναι να μη χορηγείται επίδομα στους νεοαφιχθέντες μετανάστες στη Βρετανία για τα πρώτα τέσσερα χρόνια, να μη δικαιούνται επίδομα τέκνων εφόσον δεν έχουν φέρει τα παιδιά τους στη χώρα και να απελαύνονται οι μετανάστες μετά από έξι μήνες αν δεν έχουν βρει δουλειά. Επ’ αυτών υπάρχει ήδη αντίδραση, κυρίως από τους ηγέτες των ανατολικοευρωπαϊκών χωρών, για αυτό και θεωρείται σημαντική η συνάντηση με την πολωνική ηγεσία.

Κρίσιμο επίσης θεωρείται  το κατά πόσο οι μεταρρυθμίσεις που  ο κ. Κάμερον θα θέσει ως ανυποχώρητο  αίτημα θα απαιτούσαν τροποποίηση συνθηκών. Κάτι τέτοιο θα προξενούσε γενικευμένες αντιδράσεις σε Βρυξέλλες και σε άλλες εθνικές πρωτεύουσες. Από την άλλη πλευρά, οι πιο ευρωσκεπτικιστές στο κόμμα του και στον βρετανικό Τύπο είναι έτοιμοι να πουν ότι χωρίς αλλαγή συνθηκών οι όποιες μεταρρυθμίσεις επιτύχει ο κ. Κάμερον θα είναι ανεπαρκείς.

Όπως καταλαβαίνει κανείς, ο δρόμος που άνοιξε ο κ. Κάμερον είναι δύσβατος και με πολλές παγίδες. Ο ίδιος τονίζει ότι θέλει την παραμονή της χώρας του στην ΕΕ. Για πρώτη φορά όμως προ μηνών, όταν ρωτήθηκε τι θα ψήφιζε στο δημοψήφισμα αν δεν έχει καταφέρει να πάρει τις μεταρρυθμίσεις που θέλει, απάντησε «δεν αποκλείω τίποτα». Για όλους αυτούς τους λόγους επομένως δεν μπορεί κανείς να κατηγορήσει όσους ανησυχούν έντονα για ένα ενδεχόμενο ενός Brexit.