Ερωτήματα από άφιξη προσφύγων στο Ακρωτήρι

Θέλοντας να δείξει ότι έχει την κατάσταση υπό έλεγχο και ότι στη διαχείριση της κρίσης βάζει τους δικούς της όρους, η κυβέρνηση του Λονδίνου έσπευσε να δηλώσει ότι οι πρόσφυγες στο Ακρωτήρι είναι ευθύνη της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Διπλωμάτες και στις δύο χώρες, αρχικά ήταν αβέβαιοι για τους όρους που διέπουν τη σχετική συμφωνία μεταξύ Βρετανίας και Κύπρου από το 2003. Όταν το Υπουργείο Άμυνας της Βρετανίας επέμεινε στη θέση ότι το θέμα δεν αφορά τη Βρετανία, οι ίδιοι διπλωμάτες άρχισαν να απορούν για τη βρετανική στάση, βλέποντας εν τω μεταξύ ότι το Μνημόνιο Συναντίληψης του 2003 ορίζει σαφώς ότι οι αιτούντες άσυλο που φτάνουν πρώτα στις βάσεις, αποτελούν ευθύνη των βρετανικών Aρχών.

Η Κυπριακή Δημοκρατία μπορεί να συνδράμει αν της ζητηθεί, όπως με τις αρμόδιες υπηρεσίες εξέτασης των αιτήσεων ασύλου, αλλά ενεργούσα εκ μέρους των βρετανικών Aρχών και με αποζημίωση από αυτές.

Τελικά, το δίκαιο της κυπριακής πλευράς επιβεβαιώθηκε από την Υπάτη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες και στη συνέχεια το Υπουργείο Άμυνας της Βρετανίας εξέδωσε ανακοίνωση με την οποία εξέφραζε ευγνωμοσύνη για την απόφαση της Κυπριακής Δημοκρατίας να αναλάβει τον χειρισμό της υπόθεσης. Αδιευκρίνιστο παραμένει το κατά πόσο τελικά οι Βρετανοί καλύπτουν το οικονομικό κόστος για όλα αυτά.

Κύπριοι αξιωματούχοι προβλέπουν ότι ανάλογα περιστατικά θα μπορούσαν να γίνουν πιο συχνά, καθώς χιλιάδες πρόσφυγες θα προσπαθήσουν να φύγουν όπως-όπως και για οποιονδήποτε προορισμό στην Ευρώπη, ενώ ο χειμώνας θα γίνεται πιο βαρύς. Μέχρι τώρα οι πρόσφυγες απέφευγαν την Κύπρο, καθώς είναι πιο δύσκολο στη συνέχεια να φτάσουν στις χώρες που επιθυμούν στη δυτική και βόρεια Ευρώπη.

Από την άλλη πλευρά, οι Βρετανοί συνειδητοποίησαν ότι ακόμα και αυτοί, με την αυστηρή στάση και κανόνες ως προς την υποδοχή προσφύγων, δεν μπορούν να τους αποφεύγουν για πάντα. Νέα ερωτήματα γεννήθηκαν: Ποιο είναι το νομικό καθεστώς αυτών των ανθρώπων, μπορούν να ζητήσουν άσυλο και να βρεθούν στη Βρετανία, χρειάζονται περισσότερες πρόνοιες στη βρετανική μεταναστευτική πολιτική ώστε να καλύπτονται με διαφορετικό τρόπο υπερπόντια βρετανικά εδάφη;

Μία άλλη οπτική γωνία από την οποία προσεγγίζουν το ζήτημα οι Βρετανοί είναι αυτό του ρίσκου ασφαλείας, ιδίως για μία ευαίσθητη περιοχή όπως το Ακρωτήρι, ορμητήριο για τις αεροπορικές επιθέσεις κατά τζιχαντιστών στο Ιράκ, ενδεχομένως κάποια στιγμή και στη Συρία.

Οι επικρίσεις κατά του Υπουργείου Άμυνας και των στρατιωτικών για την αδυναμία έγκαιρου εντοπισμού των σκαφών με τους πρόσφυγες δεν έλειψαν, με το κυρίαρχο ερώτημα να είναι "τι θα γινόταν αν αντί για 114 πρόσφυγες επρόκειτο για ομάδα τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους που θα σχεδίαζαν επίθεση";