Ιστορικής σημασίας η επιτυχής αποστολή του σκάφους Rosetta

Όπως εξήγησε στο ΚΥΠΕ ο Πρόεδρος του Κυπριακού Οργανισμού Εξερεύνησης Διαστήματος, Γιώργος Δανός, η αποστολή καλείται να απαντήσει σε «υπαρξιακά και κοσμογονικά» ερωτήματα που αφορούν την δημιουργία των κομητών και το σχηματισμό πλανητών. Σύμφωνα με τον κ. Δανό, το σκάφος θα τρυπήσει την επιφάνεια του κομήτη για να αναλύσει τη σύσταση του υπεδάφους.

Το μηχάνημα με το οποίο θα γίνει η ανάλυση του εδάφους αποτελεί εφεύρεση του Έλληνα αστροφυσικού, Θανάση Οικονόμου, βραβευμένου από τη NASA για την προσφορά του στη διαστημική έρευνα. Το όργανο εξετάζει τη χημική σύσταση των ουρανίων σωμάτων και είχε χρησιμοποιηθεί και από την ιστορική αποστολή του Pathfinder στον Άρη το 1997.Το όργανο θα στείλει με ειδικά ραδιοσήματα στα πετρώματα του κομήτη για να αναλύσει τη χημική του σύσταση και να βοηθήσει έτσι τους επιστήμονες να καταλάβουν ακριβώς από τι αποτελούνται οι κομήτες και πώς δημιουργήθηκαν.
Όπως δήλωσε ο δρ. Οικονόμου, οι επιστήμονες εκτιμούν ότι ο κομήτης αποτελείται από μείγμα σκόνης, πάγου, παγωμένου διοξειδίου του άνθρακα και μετάλλων όπως πυρίτιο, αλουμίνιο, σίδηρο και μαγνήσιο.

Με την ανάλυση των χημικών στοιχείων του εδάφους του κομήτη, οι επιστήμονες θα λάβουν μια πληρέστερη εικόνα για τη δημιουργία των πλανητών και του Ηλιακού συστήματος. Έτσι θα εξακριβωθεί αν ισχύει η θεωρία ότι το μεγαλύτερο μέρος του νερού στη Γη προέρχεται από κομήτες που βομβάρδιζαν τον πλανήτη μας.

Η αποστολή θεωρείται ιστορική και για άλλους λόγους. Είναι η πρώτη φορά που ένα γήινο σκάφος τίθεται σε τροχιά γύρω από έναν κομήτη όπως και η πρώτη φορά που επιτυγχάνεται ομαλή προσεδάφιση σε κομήτη. Στη δεκάχρονη περιπέτειά του στο σύμπαν, το διαστημόπλοιο Rosetta κατάφερε να ταξιδέψει δηλαδή πέραν από τη Ζώνη Αστεροειδών με τα συστήματά του  να τροφοδοτούνται από τον Ήλιο, κάτι που δεν είχε γίνει μέχρι σήμερα.

Η πρώτη εικόνα του εδάφους του κομήτη από τον Philae

Το Ιστορικό της Αποστολής

2 Μαρτίου 2004: Η Rosetta εκτοξεύεται από τη διαστημική βάση στη γαλλική Γουϊάνα.

Τους πρώτους μήνες του ταξιδιού της  βομβαρδίστηκε από ηλιακά σωματίδια, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί πρόβλημα στα συστήματα του προσανατολισμού της,  τα οποία ωστόσο επιδιορθώθηκαν αργότερα.

Ακόμα, το διαστημόπλοιο αναγκάστηκε να κάνει ένα ελιγμό κοντά στον Άρη λόγω μιας επικίνδυνης διέλευσης από τον πλανήτη. Ο ελιγμός αυτός πήρε το όνομα «Το στοίχημα ενός δισεκατομμυρίου ευρώ» (“The billion euro gamble”).

Η Rosetta πέρασε μέσα από την επικίνδυνη Ζώνη Αστεροειδών, όπου κατάφερε να εξερευνήσει από κοντά δύο αστεροειδείς, το μικρό σε μέγεθος Steins και τον πολύ μεγαλύτερο Lutetia.

Ιούνιος 2011: Η Rosetta διατάχθηκε από το κέντρο ελέγχου να πέσει σε λήθαργο για να εξοικονομήσει ενέργεια μέχρι να αφυπνιστεί ξανά σε τρία χρόνια.

20 Ιανουαρίου 2014: Δίνεται εντολή στα συστήματα του σκάφους να εξέλθουν από τη χειμερία νάρκη. Οι επιστήμονες ανέμεναν από το σκάφος να δώσει σημεία ζωής και για πολλές ώρες δεν λάμβαναν κανένα σήμα. Όμως η Rosetta δεν απογοήτευσε τους δημιουργούς της, μετά από λίγες ώρες το σκάφος έστειλε το πρώτο του σήμα στο κέντρο ελέγχου στη Γερμανία με τους επιστήμονες της ΕΣΑ να ζωτοκραυγάζουν με ενθουσιασμό.

12 Νοεμβρίου 2014: Το σκάφος εξερεύνησης Philae αποκολλήθηκε από το μητρικό σκάφος και προσεδαφίστηκε με επιτυχία στη δύσβατη επιφάνεια του κομήτη. Η τελευταία φάση της αποστολής μεταδιδόταν ζωντανά από το κέντρο ελέγχου του Ντάρμσταντ στη Γερμανία και την παρακολούθησαν εκατοντάδες χιλιάδες άτομα, μεταξύ των οποίων και ο Πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ.

Η αποστολή Rosetta πήρε το όνομά της από την περίφημη Στήλη της Ροζέτας, της πέτρινης πλάκας, η οποία φέρει τρίγλωσση εγχάρακτη επιγραφή, στα ιερογλυφικά στα ελληνικά και σε δημώδη αιγυπτιακή. Η στήλη αυτή ήταν το «κλειδί» για την  αποκρυπτογράφηση των ιερογλυφικών από τον Ζαν-Φρανσουά Σαμπολιόν. Το σκάφος Philae φέρει το όνομα νησιού του ποταμού Νείλου, όπου ανακαλύφθηκε ένας οβελίσκος ο οποίος με τη σειρά του συνέβαλε στην περαιτέρω κατανόηση των αιγυπτιακών ιερογλυφικών.Οι ονομασίες που επιλέχθηκαν είναι συμβολικές, καθώς οι κομήτες αναμένεται να αποκρυπτογραφυθούν μέσω αυτής της αποστολής.

Tο συνολικό κόστος της αποστολής ανήλθε σε 1.25 δισεκατομμύρια ευρώ, με τη συμμετοχή 300 επιστημόνων από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες και τη συνεργασία επίσης των ΗΠΑ, της Αυστραλίας και του Καναδά.

Επιμέλεια: Μαρία Τσαγγάρη

Πηγή: In.gr, ΚΥΠΕ