Επίσκεψη Τσαβούσογλου στο Ισραήλ. Στο επίκεντρο η επανατοποθέτηση Τούρκου πρέσβη στο Τελ Αβίβ

Ισραηλινά μέσα, επικαλούμενα τουρκικές δημοσιογραφικές πηγές, αναφέρουν ότι ο Τούρκος υπουργός εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, πρόκειται να επισκεφθεί το Ισραήλ την ερχόμενη Τετάρτη 25 Μαΐου.

Κύριο αντικείμενο της επίσκεψης είναι η επανατοποθέτηση Τούρκου πρέσβη στο Τελ Αβίβ, και αντιστοίχως, η αποκατάσταση ομόβαθμης διπλωματικής εκπροσώπησης του Ισραήλ στην Άγκυρα. Ασαφές παραμένει ακόμα εάν ο  Τούρκος υπουργός εξωτερικών θα συνοδεύεται και από τον υπουργό ενέργειας, Φατίχ Ντονμέζ.

Η επίσκεψη Τσαβούσογλου είχε αποφασισθεί ήδη από τον περασμένο Μάρτιο, κατά την επίσημη συνάντηση  των προέδρων των δύο χωρών, Ιτσχάκ Χέρτσογκ και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Αρχικά, είχε ανακοινωθεί ότι η επίσκεψη Τσαβούσογλου θα πραγματοποιείτο τον Απρίλιο, πλην όμως η ένταση στο Τέμενος Αλ-Άκσα μετέβαλε τον προγραμματισμό της επίσκεψης. 

Την περασμένη εβδομάδα η κρατική ισραηλινή τηλεόραση μετέδωσε ότι τα υπουργεία εξωτερικών του Ισραήλ και της Τουρκίας βρίσκονται σε διαβουλεύσεις για τις λεπτομέρειες της επίσκεψης Τσαβούσογλου στο Ισραήλ. Ο Τούρκος υπουργός εξωτερικών φερόταν να ήθελε να συμπεριληφθεί στο πρόγραμμα της παραμονής του στο Ισραήλ και επίσκεψή του στο Τέμενος Αλ-Άκσα. Ως προς αυτό το ενδεχόμενο, η ισραηλινή πλευρά εξέφραζε προβληματισμούς "για λόγους ασφαλείας", όπως διέρρευσε στον Τύπο. Η ισραηλινή κυβέρνηση και το υπουργείο εξωτερικών αρνήθηκαν να σχολιάσουν τις ως άνω πληροφορίες που μεταδόθηκαν το βράδυ της περασμένης Τετάρτης. 

Η ισραηλινή εφημερίδα Yediot Aharonot ανέφερε προχθές ότι κατά την επίσκεψή του, ο Τσαβούσογλου πρόκειται να συναντηθεί μόνο με τον ομόλογό του, Γιαΐρ Λαπίντ, και με εκπροσώπους συλλόγων Εβραίων εκ Τουρκίας που ζουν μόνιμα στο Ισραήλ. Η εφημερίδα, επικαλούμενη κυβερνητικές πηγές, ανέφερε ότι ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου θα πραγματοποιήσει ιδιωτική επίσκεψη στο Τέμενος Αλ-Άκσα, παρά τους προβληματισμούς των ισραηλινών δυνάμεων ασφαλείας.

Τέλος, δεν είναι ακόμα σαφές εάν τελικά ο Τούρκος υπουργός εξωτερικών θα επισκεφθεί και την Παλαιστινιακή Αρχή κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο Ισραήλ. Ειδικότερα, υπάρχει το ενδεχόμενο η επίσκεψή του στην Παλαιστινιακή Αρχή είτε να λάβει χώρα είτε μία μέρα πριν την άφιξή του στο Ισραήλ, είτε μία μέρα αργότερα.

Σύσταση ομάδων εργασίας για ενεργειακή συνεργασία Ισραήλ-Τουρκίας προτείνει ισραηλινός πρέσβης επί τιμή

Με αφορμή την πληροφορία περί της επικείμενης επίσκεψης Τσαβούσογλου στο Ισραήλ, η εφημερίδα Jerusalem Post ανήρτησε χθες βράδυ στην ιστοσελίδα της εκτενές άρθρο του ισραηλινού πρέσβη ε.τ., Μιχαέλ Χαράρι, ο οποίος είχε διατελέσει πρέσβης της χώρας του στην Κύπρο και τώρα είναι αναλυτής της ισραηλινής δεξαμενής σκέψης Mitvim. 

Ο Χαράρι εκθέτει δεδομένα και προτάσεις που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για την ανάπτυξη της ενεργειακής συνεργασίας μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας, προβάλλοντας το επιχείρημα ότι η Τουρκία εξαρτάται υπερβολικά από το ρωσικό φυσικό αέριο και ότι το ισραηλινό αέριο είναι σε θέση να προσφέρει σημαντικές διεξόδους. Επισημαίνει, μεταξύ άλλων, ότι η Τουρκία, λόγω του σημαντικού της περιφερειακού ρόλου, θα έπρεπε να συμπεριληφθεί στο Φόρουμ Φυσικού Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου – γεγονός που δεν έχει συμβεί για καθαρά πολιτικούς λόγους.

Ο Χαράρι αποδέχεται ότι κατά την δεδομένη συγκυρία κάθε συζήτηση περί ενεργειακής συνεργασίας Ισραήλ - Τουρκίας είναι πρόωρη, δεδομένης της πολυετούς διπλωματικής κρίσης που μεσολάβησε, αλλά και επειδή το Ισραήλ δεν θα ήθελε να διαταράξει τις σχέσεις του με την Ελλάδα και την Κύπρο, τη στιγμή που εκκρεμούν οι ελληνοτουρκικές διαφορές και το Κυπριακό. 

Από την άλλη όμως,  προτείνει τη δημιουργία διμερούς ομάδας εργασίας με μέλη Ισραηλινούς και Τούρκους εμπειρογνώμονες, που θα μπορούσαν να ανεύρουν κατάλληλες προοπτικές για την ανάπτυξη της ενεργειακής τους συνεργασίας. Ο Χαράρι στην ανάλυσή του δεν αποκλείει την πιθανότητα της συμμετοχής και της ΕΕ σε κοινές ομάδες εργασίας Τούρκων και Ισραηλινών εμπειρογνωμόνων, με την αιτιολογία ότι και η Ευρώπη θα επωφεληθεί από την μεταφορά του ισραηλινού φυσικού αερίου μέσω Τουρκίας. 

Παρ’ όλα αυτά, η ανάλυση του Μιχαέλ Χαράρι καταλήγει ότι οι σχεδιασμοί που έχουν συζητηθεί έως τώρα με σκοπό την μεταφορά του ισραηλινού φυσικού αερίου προς την Τουρκία και μετέπειτα στην ευρωπαϊκή αγορά αντιμετωπίζουν δυσεπίλυτα πολιτικά ζητήματα – είτε εξ αιτίας των σχέσεων του Ισραήλ με Ελλάδα και Κύπρο, είτε εξ αιτίας του ανεπίλυτου Κυπριακού, είτε ακόμα και εξ αιτίας της πολιτικής αστάθειας που επικρατεί στον Λίβανο και την μη επίλυση του ζητήματος καθορισμού ορίων των θαλασσίων ζωνών μεταξύ Ισραήλ και Λιβάνου.

Συντάκτης: Γαβριήλ Χαρίτος - Ιερουσαλήμ

Δ.Κ.