Ιρανική επίθεση φιλίας στις φιλοδυτικές μοναρχίες του Κόλπου: Αύριο η πρώτη επίσκεψη του Προέδρου του Ιράν στο Σουλτανάτο του Ομάν

Ο πρόεδρος του Ιράν, Εμπραήμ Ραϊσί, θα πραγματοποιήσει αύριο μονοήμερη επίσημη επίσκεψη στο Ομάν και θα συναντηθεί με τον ηγέτη της χώρας Σουλτάνο Χάιθαμ Μπιν-Ταρίκ, όπως ανακοίνωσε σήμερα η κυβέρνηση της Τεχεράνης.

Τα ιρανικά κρατικά μέσα προβάλουν ιδιαίτερα την επικείμενη επίσκεψη, εντάσσοντάς την στο «νέο δόγμα της ιρανικής εξωτερικής πολιτικής» του προέδρου Ραϊσί, ο οποίος ανέλαβε τα καθήκοντά του τον Αύγουστο του 2021. Συγκεκριμένα, σχολιάζοντας στον φιλοκυβερνητικό Τύπο την είδηση της πρώτης αυτής επίσημης επίσκεψης του ιρανού προέδρου στο γειτονικό Σουλτανάτο, ο βουλευτής της Μάτζλις και μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας, Χοσεΐν Νουσιαμπαντί, χαρακτήρισε τις σχέσεις του Ιράν και το Ομάν ως «στρατηγικές» προσθέτοντας; «Οι διαβουλεύσεις και ο συντονισμός των κινήσεων σε διπλωματικό και πολιτικό επίπεδο ανάμεσα στο Ιράν και το Ομάν υπήρξαν ανέκαθεν χρήσιμες και εκτιμάται ότι η συγκεκριμένη επίσκεψη στο Ομάν θα αποδειχθεί αποφασιστικής σημασίας και αποτελεσματική».

Σε περιφερειακό επίπεδο, ο Νουσιαμπαντί δεν κρύβει ότι σημαντικό ζήτημα στην διμερή ατζέντα των θεμάτων που θα συζητηθούν είναι η «τάση εξομάλυνσης των σχέσεων του Ισραήλ με κάποιες αραβικές κυβερνήσεις». «Επικρίνουμε έντονα αυτήν την τάση μεταξύ κάποιων αραβικών κρατών και της παράνομης και αναθεωρητικής σιωνιστικής οντότητας. Πιστεύουμε ότι με την καλλιέργεια καλών σχέσεων που θα διαπνέονται από αμοιβαίο σεβασμό, θα βοηθήσουμε τις αραβικές χώρες να κατανοήσουν ότι δεν έχουν ανάγκη να ενισχύουν σχέσεις με μέρη που δεν έχουν θέση στην περιοχή.

Η ενίσχυση των σχέσεων του Ιράν με τις αραβικές χώρες θα εκμηδενίσει την παρουσία του σιωνιστικού καθεστώτος στην περιοχή», τόνισε. Επέκρινε επίσης «την πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών και ορισμένων χωρών της Ευρώπης, που επιζητούν να διαδραματίσουν ρόλο στην περιοχή». Τέλος, υπενθύμισε τον διαμεσολαβητικό ρόλο που είχε αναλάβει η κυβέρνηση του Ομάν στις επαφές ανάμεσα στο Ιράν και τη Σαουδική Αραβία.

Επίθεση φιλίας του Ιράν στις σουνιτικές μοναρχίες του Κόλπου και ο ρόλος του Ομάν

Η επίσκεψη του προέδρου Ραϊσί στο Ομάν εντάσσεται στην γενικότερη προσπάθεια αναθέρμανσης των σχέσεων του Ιράν με τις γειτονικές σουνιτικές μοναρχίες του Κόλπου – κινήσεις που τα ιρανικά ΜΜΕ χαρακτηρίζουν ως τη ‘νέα περιφερειακή πολιτική’ που επιθυμεί να εφαρμόσει η χώρα από την ανάληψη της εξουσίας του νέου προέδρου και του νέου υπουργού εξωτερικών, Χοσέιν Αμπντολαχιάν. Την περασμένη εβδομάδα, ο Εμπραήμ Ραϊσί υποδέχθηκε τον Εμίρη του Κατάρ στην Τεχεράνη, μία χώρα με την οποία ανέκαθεν το Ιράν διατηρεί μόνιμο δίαυλο επικοινωνίας πολυεπίπεδου ενδιαφέροντος.

Πρόσθετη τάση εξωστρέφειας σε περιφερειακό επίπεδο παρατηρείται στις σχέσεις του Ιράν με τις μουσουλμανικές πρώην σοβιετικές δημοκρατίες της Κεντρικής Ασίας, με έμφαση στους τομείς ασφάλειας και άμυνας. Είναι χαρακτηριστικό ότι την περασμένη εβδομάδα ο αρχηγός των ιρανικών ενόπλων δυνάμεων του Ιράν, παρουσία του ομολόγου του στο Τατζικιστάν, εγκαινίασε στην πρωτεύουσα της χώρας, Ντουσιανμπέ, ένα εργοστάσιο κατασκευής drone ιρανικής τεχνολογίας.

Από την άλλη πλευρά, το Ομάν, ήδη κατά την πολυετή θητεία του εκλιπόντος και πρώτου ηγέτη του Σουλτάνου Καμπούς, τηρεί πολιτική εποικοδομητικής ουδετερότητας, διατηρώντας διαύλους επικοινωνίας τόσο με όλες τις φιλοδυτικές σουνιτικές μοναρχίες του Κόλπου, με το Ιράν αλλά και με τη Δύση, ως επίσης, παρασκηνιακά και με το Ισραήλ. Είναι χαρακτηριστικό ότι κατά την αναγγελία του ειρηνευτικού σχεδίου του τέως προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, στον Λευκό Οίκο, παρουσία του τότε ισραηλινού πρωθυπουργού Βενιαμίν Νετανιάχου, στις 28 Ιανουαρίου 2020, είχε παραστεί ο πρέσβης του Ομάν στην Ουάσιγκτον μαζί με τους ομολόγους του από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Μπαχρέιν, δύο χώρες που μετέπειτα εξομάλυναν τις σχέσεις τους με το Ισραήλ υπογράφοντας τις Συμφωνίες του Αβραάμ.

Αξίζει μάλιστα να σημειωθεί ότι στις 25 Οκτωβρίου 2019, τρεις μήνες πριν πεθάνει ο Σουλτάνος Καμπούς, επισκέφθηκε επίσημα το Ομάν ο τότε ισραηλινό πρωθυπουργός Νετανιάχου. Συγχρόνως, το Σουλτανάτο του Ομάν εκλαμβάνεται από τις γειτονικές του χώρες, τις ΗΠΑ και τη Ρωσία ως θεματοφύλακας της διεθνούς ναυσιπλοΐας, ελέγχοντας τα στρατηγικής σημασίας Στενά του Ορμούζ, που αποτελούν την πύλη των πετρελαιοπαραγωγών χωρών του Κόλπου από και προς τις διεθνείς αγορές, εξυπηρετώντας όλες ανεξαιρέτως τις ναυτιλιακές εταιρείες. Τέλος, το γεγονός ότι το ισλαμικό δόγμα Ιμπάντι, που υιοθετεί ο βασιλικός οίκος, δεν υπάγεται ούτε στο Σιιτισμό ούτε στον Σουνιτισμό, καθιστά την πολιτική ηγεσία του Σουλτανάτου κομιστή πολιτικών μηνυμάτων μεταξύ του Ιράν και των χωρών-μελών του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου (GCC), η περιφερειακή πολιτική των οποίων υπαγορεύεται κατά κύριο λόγο από τις επιλογές της Σαουδικής Αραβίας. Ο νυν Σουλτάνος Χάιθαμ Μπιν-Ταρίκ, έχοντας αναλάβει τα καθήκοντά του στις αρχές Ιανουαρίου 2020, έχοντας διανύσει μία ικανή περίοδο μετάβασης εξουσίας, με την αυριανή πρώτη επίσημη συνάντησή του με τον νεοαναδειχθέντα πρόεδρο του Ιράν, Εμπραήμ Ραϊσί, επιθυμεί να δώσει το στίγμα του θεματοφύλακα της περιφερειακής σταθερότητας και ενδιάμεσου συνομιλητή μεταξύ Ριάντ-Τεχεράνης-Δύσης, τη στιγμή μάλιστα που οι διεθνείς διαπραγματεύσεις για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα βρίσκονται σε ευαίσθητη καμπή και ο εμφύλιος πόλεμος δι’αντιπροσώπων στην γειτονική Υεμένη αποτελεί μόνιμη εστία έντασης ανάμεσα στο Ιράν και τη Σαουδική Αραβία.

Γαβριήλ Χαρίτος  - Ιερουσαλήμ