Ανδρέας Ιωσήφ:Οι προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού σκοντάφτουν στην αδιαλλαξία και την υπεροψία της τουρκικής ηγεσίας

Ομιλία του Διευθυντή του Γραφείου Τύπου του Προέδρου της Δημοκρατίας κ Ανδρέα Ιωσήφ στο μνημόσυνο των πεσόντων της Ψημολόφου

Πανιερώτατε,

Σεβαστά άλλα μέλη του Ιερατείου,

Σεβαστοί συγγενείς των ηρώων,

Συμπατριώτες, Συμπατριώτισσες,

Σεβόμενοι το ιερό χρέος προς τους ήρωες μας προσήλθαμε σήμερα στο ιερό αυτό χώρο για να τιμήσουμε τη μνήμη των παλληκαριών της Ψημολόφου που χάθηκαν στις μάχες με τον Τουρκικό Αττίλα προασπίζοντας με ηρωικό σθένος την ελευθερία και την εδαφική ακεραιότητα της πατρίδας μας.

Τέτοιες εκδηλώσεις σε καιρούς που ο εισβολέας και κατακτητής συνεχίζει την αδιάλλακτη και προκλητική στάση του έναντι μας περιφρονώντας στην ολότητα του το διεθνές δίκαιο, ενισχύουν τη ψυχική μας δύναμη και τονώνουν την εθνική μας συνείδηση. Αλλά, κυρίως, μας βοηθούν να διδασκόμαστε από την ιστορία μας η οποία αποτελεί την πυξίδα μας για το αύριο.

Συγχαίρω γι’ αυτό τους οργανωτές της όλης εκδήλωσης, ιδιαίτερα τους συγγενείς και τον Πρόεδρο και τα μέλη του Κοινοτικού Συμβουλίου Ψημολόφου, και ευχαριστώ για την τιμή να είμαι ο ομιλητής.

Οι σελίδες της ιστορίας μας είναι γεμάτες από θυσίες λαμπρών αγωνιστών, με πράξεις ηρωισμού και αυταπάρνησης, με πράξεις διεκδίκησης των δικαίων μας. Είναι αυτές οι πράξεις που φωτίζουν το δρόμο μας και αποτελούν διδάγματα για να προχωρήσουμε μπροστά υπεύθυνα επιτελώντας το εθνικό μας χρέος για τις σημερινές και τις επόμενες γενεές. Ύψιστη προτεραιότητα μας είναι να διασφαλίσουμε την επιβίωση του Κυπριακού Ελληνισμού σε αυτή την εσχατιά της Ανατολικής Μεσογείου που μας έταξε ιστορία, χωρίς να φανούμε κατώτεροι εκείνων που παρά την προδοσία του πραξικοπήματος στάθηκαν όρθιοι απέναντι στον Αττίλα προσφέροντας τον εαυτό του στο θυσιαστήριο της ελευθερίας μας. 

Κυρίες και κύριοι,

Με αισθήματα βαθιάς συγκίνησης και εθνικής υπερηφάνειας υποκλινόμαστε με δέος στο μεγαλείο των ηρωικών αγωνιστών της Ψημολόφου.  Των παλικαριών οι οποίοι, παρά τις βαρύτατες συνέπειες της προδοσίας στο ετοιμοπόλεμο της Εθνικής Φρουράς, και έχοντας επίγνωση της βαρβαρότητας και  θηριωδίας του Τούρκου εισβολέα, επέδειξαν απαράμιλλο θάρρος και αυταπάρνηση δίνοντας το παρόν τους στην πρώτη γραμμή υπερασπιζόμενοι την πατρίδα.  

Σήμερα, βρισκόμαστε εδώ για να εκφράσουμε προς τους λεβέντες της Ψημολόφου  την τεράστια ευγνωμοσύνη και το μεγάλο μας θαυμασμό.  Έθεσαν τον εαυτό τους στην υπηρεσία της πατρίδας, πολέμησαν κάτω από υπερβολικά αντίξοες συνθήκες και έλαβαν πανάξια θέση στο πάνθεο των ηρώων μας.  Για αυτό και οφείλουμε να διατηρήσουμε άσβεστη τη μνήμη τους και να μεταλαμπαδεύσουμε στη νέα γενιά τη θυσία τους  ως παράδειγμα ανδρείας, τόλμης και αρετής, πίστης και αφοσίωσης σε ανώτερες αξίες και ιδανικά.

Ο Στέλιος Γεωργίου Πασιάς  γεννήθηκε στις 19 Νοεμβρίου 1945 και ήταν μνηστευμένος. Ο πατέρας του Γιώργος και η μητέρα του Αντιγόνη απεβίωσαν αντίστοιχα το 1994 και το 2001, το ίδιο και ο αδελφός του Χριστόδουλος, το 2006. Αδελφές του Στέλιου, η Μαρία και η Έλλη.

Στις 20 Ιουλίου 1974, ημερομηνία έναρξης της τουρκικής εισβολής, ο  Πασιάς κατατάγηκε έφεδρος στο 306 Τάγμα Πεζικού, η έδρα του οποίου βρισκόταν στο Νέο Χωρίο Κυθρέας.  Την ίδια μέρα, όλοι οι άνδρες του τάγματος, έφεδροι και κληρωτοί, μεταφέρθηκαν στην περιοχή Αγίου Γεωργίου Κερύνειας – Γλυκιώτισσας, για να ενισχύσουν τις εκεί δυνάμεις της Εθνικής Φρουράς.

Ακολούθησαν σκληρές αλλά άνισες μάχες και προ του κινδύνου εγκλωβισμού τους, δόθηκαν οδηγίες να απαγκιστρωθούν προς την περιοχή Κερύνειας – Πέλλα Πάϊς. Κινούμενοι κατά ομάδες προς την Κερύνεια, αρκετοί πλησίασαν το Τουρκοκυπριακό χωριό Τέμπλος, όπου είχε στηθεί ενέδρα εναντίον τους από πάνοπλους Τούρκους. Εκεί οι άνδρες της Εθνικής Φρουράς δέχτηκαν ισχυρά πυρά τα οποία και ανταπέδωσαν. Στο χρονικό αυτό σημείο είναι που χάθηκαν τα ίχνη του Στέλιου Πασιά. Τα οστά του εντοπίστηκαν στην περιοχή Κιουμουρτζού, στο πλαίσιο του προγράμματος εκταφών και αναγνώρισης λειψάνων της Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων Κύπρου που λειτουργεί υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών. Η  κηδεία του τελέστηκε στις 23 Μαίου 2021.

Τα αδέλφια Ευγένιος και Χρίστος Χρυσοστόμου, καθώς και ο Νίκος Χρυσάνθου,  που επίσης τιμούμε σήμερα, συγκαταλέγονται ακόμα στον μακρύ κατάλογο των αγνοουμένων. Παρά τις προσπάθειες της δικής μας πλευράς, εξακολουθούν να αγνοούνται 783 συμπατριώτες μας μεταξύ των οποίων και 47 Ελλαδίτες αδελφοί μας. Ο  κατάλογος παραμένει δυστυχώς μακρύς εξαιτίας της άρνησης της Τουρκίας να επιδείξει την αναγκαία βούληση και θέληση προκειμένου να τεθεί επιτέλους τέρμα στο δράμα των συγγενών που πολλοί φεύγουν από την ζωή με αναπάντητα τα ερωτήματα για την εξαφάνιση των αγαπημένων τους. Τεράστιες οι ευθύνες της Τουρκίας στο θέμα των αγνοουμένων της Κυπριακής τραγωδίας. Τεράστιες και ασήκωτες.

Ο Ευγένιος Χρυσοστόμου Σωτηράκη γεννήθηκε στις 5 Ιουνίου 1947 και ο αδελφός του Χρίστος στις 24 Δεκεμβρίου 1950 στην Ψημολόφου. Γονείς τους ο Χρυσόστομος και η Αφροδίτη και αδέλφια τους ο Κώστας, ο Ιωάννης, η Αθηνά και η Έλλη. Στις 20 Ιουλίου 1974 κατατάγηκαν επίσης στο 306 Τάγμα Πεζικού  στο Νέο Χωριό Κυθρέας. Το βράδυ της ίδιας μέρας μεταφέρθηκαν στην περιοχή Αγίου Γεωργίου Κερύνειας στη Γλυκιώτισσα για αναχαίτιση των Τούρκων εισβολέων. Μετά τις άνισες μάχες και την οπισθοχώρηση που διατάχθηκε, κάτοικος γειτονικού χωριού τους εντόπισε μαζί με καμιά εικοσαριά άλλα νέα παλληκάρια κάτω από τα λεμονόδεντρα της Λαπήθου. Τους συμβούλεψε προς τα πού να κατευθυνθούν για τις ελεύθερες περιοχές πριν φτάσουν οι Τούρκοι εισβολείς. Έκτοτε χάθηκαν τα ίχνη τους.

Ο Νίκος Χρυσάνθου γεννήθηκε στην Ψημολόφου στις 26 Μαρτίου 1947. Ήταν παιδί του Χρύσανθου και της Μυροφόρας Ευθυμίου. Φοίτησε στο δημοτικό σχολείο και ακολούθως στο Κολλέγιο Terra Santa.  Ήταν ποδοσφαιριστής του Αθλητικού Ομίλου Ψημολόφου. Εργαζόταν στο Ταχυδρομείο Λευκωσίας και ήταν παντρεμένος και πατέρας ενός δίχρονου αγοριού, του Χρύσανθου. Όταν ξέσπασε ο πόλεμος, κατατάγηκε και αυτός ως έφεδρος στο 306 Τάγμα Πεζικού. Χάθηκαν και αυτού τα ίχνη του κατά τη διάρκεια της πρώτης φάσης της τουρκικής εισβολής. Ήταν τότε 27 χρονών.

Σήμερα μνημονεύουμε και τιμούμε ακόμη δύο πεσόντες της Ψημολόφου, τον Γρηγόρη Λουβιά και τον Κυριάκο Θεοφάνους.

Ο Γρηγόρης Λουβιάς γεννήθηκε στη Ψημολόφου στις 17 Αυγούστου 1944.  Στη διάρκεια της στρατιωτικής του θητείας στο 216 Τάγμα Πεζικού, πολέμησε το καλοκαίρι του 1964 στις μάχες της Τηλλυρίας.  Ήταν τότε  που η Τουρκία αποτόλμησε την πρώτη στρατιωτική της επίθεση εναντίον της Κύπρου με τις βόμβες ναπάλμ να επιφέρουν τον όλεθρο και την καταστροφή. Πιστός στο καθήκον, υπερασπιζόμενος την ελευθερία της πατρίδας, ο Γρηγόρης έπεσε μαχόμενος στις 8 Αυγούστου 1964.

Ο Κυριάκος Θεοφάνους γεννήθηκε στις 2 Ιουλίου 1948 στη Ψημολόφου. Ήταν το πρώτο από τα έξι παιδιά της οικογένειάς του. Φοίτησε στο δημοτικό σχολείο του χωριού κι αργότερα στην Τεχνική Σχολή Λευκωσίας. Στη διάρκεια της στρατιωτικής θητείας του υπηρετούσε σε φυλάκιο της περιοχής «Άσπρη Μούττη».  Ενώ ήταν σε εντεταλμένη υπηρεσία έχασε τη ζωή του σε τροχαίο δυστύχημα, τον Ιούλιο του 1968.

Συμπατριώτες και συμπατριώτισσες,

Οι ήρωες μας, την μνήμη των οποίων τιμούμε σήμερα, αποτελούν για όλους εμάς σύμβολα αντίστασης στον Τούρκο εισβολέα.  Η πατρίδα μας είναι ακόμη μοιρασμένη και καλείται καθημερινά να αντιμετωπίσει την επεκτατική βουλιμία του Τούρκου κατακτητή.   Σαράντα επτά χρόνια από το θλιβερό καλοκαίρι του 1974, το 37 τοις εκατόν των εδαφών μας συνεχίζει να βρίσκεται υπό κατοχή με το ένα τρίτο του πληθυσμού μας να είναι πρόσφυγες στη δική τους γη και οι περιουσίες τους να σφετερίζονται από τους παράνομους εποίκους της Ανατολίας. Στο ίδιο απαράδεκτο σκηνικό και οι συλημένες βουβές εκκλησίες μας, τα ερειπωμένα μνημεία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και οι εγκλωβισμένοι μας που παλεύουν να διατηρήσουν το ελληνικό στοιχείο στην πατρώα γη. Όλα αυτά μαζί με την συνεχή προσπάθεια της κατοχικής δύναμης για πλήρη τουρκοποίηση και ισλαμοποίηση των κατεχομένων μας εδαφών, συνθέτουν ένα βαρύ σκηνικό με το οποίο είμαστε αντιμέτωποι.

Οι προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού σκοντάφτουν στην αδιαλλαξία και την υπεροψία της τουρκικής ηγεσίας η οποία στο πλαίσιο της νεοοθωμανικής της τακτικής επιχειρεί με συνεχείς προκλήσεις, απειλές και εκβιασμούς να ενισχύσει το παράνομο μόρφωμα στα κατεχόμενα και να θέσει υπό τον έλεγχο της ολόκληρο το νησί.

Η προκλητικά έκνομη συμπεριφορά της Άγκυρας και του εγκάθετου καθεστώτος της στα κατεχόμενα πήρε τελευταία και μια άλλη μορφή, αυτήν της προβολής και υποστήριξης απαράδεκτων όρων και προϋποθέσεων για την έναρξη μιας νέας διαπραγματευτικής προσπάθειας, όπως της αποδοχής της λεγόμενης κυριαρχικής ισότητας των Τουρκοκυπρίων και της λύσης δύο χωριστών κρατών, καθώς, ακόμη, και της αλλαγής του καθεστώτος της κλειστής πόλης των Βαρωσίων με το άνοιγμα ενός νέου τμήματος της για εποικισμό κατά παραβίαση ειδικά των ψηφισμάτων 550 και 789 του Συμβουλίου Ασφαλείας, τα οποία προνοούν την παράδοση της πόλης στα Ηνωμένα Έθνη και την επιστροφή των δικαιούχων στις περιουσίες τους υπό συνθήκες ασφαλείας

Πρόκειται για πλήρη αποθράσυνση. Η δική μας πλευρά, όπως όπως επανειλημμένα τονίστηκε από τον Προέδρο της Δημοκρατίας κύριο Νίκο Αναστασιάδη, τόσο εγγράφως και δια ζώσης προς τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, όσο και με άλλες επίσημες τοποθετήσεις του, είναι έτοιμη ανά πάσα στιγμή να προσέλθει σε ένα κύκλο συνομιλιών από το σημείο που διακόπηκαν στο Κραν Μοντανά, στη βάση των παραμέτρων που ο ίδιος ο Γενικός Γραμματέας έθεσε, σύμφωνα με τους όρους εντολής του από το Συμβούλιο Ασφαλείας του διεθνούς οργανισμού.   Η λύση που επιδιώκουμε είναι μέσα σε αυτό το πλαίσιο. Λύση διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας όπως καθορίζεται από τα ψηφίσματα και τις αποφάσεις των Ηνωμένων Εθνών, λύση που να εξυπηρετεί τα συμφέροντα και των δυο κοινοτήτων, χωρίς κατοχικά στρατεύματα ή εγγυητικά και παρεμβατικά δικαιώματα της Τουρκίας. Λύση, ακόμα, σύμφωνη και με τις αρχές και αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Συμπατριώτες και συμπατριώτισσες,

Η δέσμευση μας έναντι των παλληκαριών που θυσιάστηκαν για την ελευθερία μας, είναι μια και αμετάθετη. Δεν θα παύσουμε ποτέ να αγωνιζόμαστε για την επίτευξη μιας δίκαιης, βιώσιμης και λειτουργικής λύσης του εθνικού μας θέματος, με διασφάλιση των βασικών ελευθεριών και των δικαιωμάτων όλων των συμπολιτών μας. Δεν έχουμε το δικαίωμα να αποδειχθούμε επιλήσμονες και κατώτεροι.

Δόξα και τιμή στους ήρωες της Ψημολόφου. Δόξα και τιμή σε όλους τους ήρωες μας.