Ομιλία του Επιτρόπου Προεδρίας κ. Φώτη Φωτίου σε εκδήλωση της Ένωσης Κοινοτήτων Κερύνειας για τις μαύρες επετείους, στο Μάμμαρι

Είκοσι Ιουλίου σήμερα. Η πιο μαύρη μέρα της σύγχρονης ιστορίας μας. Πριν 47 χρόνια η Κερύνεια μας, ένα από τα πιο όμορφα στολίδια του νησιού μας, βεβηλώθηκε από τον βάρβαρο εισβολέα. Το προδοτικό πραξικόπημα έδωσε στην Τουρκία την αφορμή που επιζητούσε για χρόνια. Και τα χαράματα, σαν σήμερα, άρχισε να αποβιβάζει στο Πέντε Μίλι σαράντα χιλιάδες στρατεύματα με άρματα μάχης και άλλο σύγχρονο εξοπλισμό, δυστυχώς χωρίς να τύχουν εφαρμογής οι τακτικοί σχεδιασμοί της Εθνικής Φρουράς για την απόκρουση μιας πιθανής εισβολής της Τουρκίας στις ακτές μας. Η προδοσία λάβωσε βαθειά την ιδιαίτερη πατρίδα μας.

Παρά την οργανωμένη από τους πραξικοπηματίες αποδιοργάνωση της Εθνική Φρουράς, υπήρξαν ωστόσο μονάδες που οι άνδρες τους πρόβαλαν ερρωμένη αντίσταση στον εχθρό. Πολλοί νέοι μας, κληρωτοί και έφεδροι, ανταποκρίθηκαν με ενθουσιασμό στο κάλεσμα της πατρίδας προσφέροντας τον εαυτό τους στο θυσιαστήριο της Κυπριακής Ελευθερίας. Αγωνίστηκαν υπέρ βωμών και εστιών υπερασπίζοντας την ιστορία, την αξιοπρέπεια και την εδαφική μας ακεραιότητα. Στην Κερύνεια, στον Πενταδάκτυλο και σε άλλα μέρη της επαρχίας, γράφτηκαν σελίδες δόξας λαμπρές. Ωστόσο, οι δυνάμεις του εχθρού ήταν υπέρτερες σε αριθμό και εξοπλισμό. Σε 2 με 3 μέρες καταλήφθηκε η πόλη και οι πλησιέστερες κοινότητες. Στις 6 δε Αυγούστου, η Λάπηθος και ο Καραβάς, για να ακολουθήσει η κατάληψη όλης της επαρχίας με τη δεύτερη φάση της εισβολής που άρχισε στις 14 Αυγούστου.

Ξεριζωμός, θάνατος, εξαφανίσεις, βιασμοί, τρόμος και πόνος παντού. Καταστροφή. Στους δρόμους της Κερύνειας και στις γύρω περιοχές συντελούνται πολλά ανθρώπινα δράματα. Μεγάλος αριθμός εθνοφρουρών και κατοίκων που επιζητούσαν τη σωτηρία τους, γίνονται θύματα απίστευτης βαρβαρότητας.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας, εκτιμάται ότι στη συγκεκριμένη περιοχή χάθηκαν τα ίχνη 400 περίπου συμπατριωτών μας. Η εκταφή ομαδικών τάφων έφερε στο φως αδιαμφισβήτητα στοιχεία για μαζικές εκτελέσεις και άλλες βαρβαρότητες που διέπραξαν οι ορδές του Αττίλα.

Στην τοποθεσία Αγίου Γεωργίου εντοπίστηκαν τα λείψανα 39 συμπατριωτών μας που εκτελέστηκαν εν ψυχρώ. Παρόμοια ευρήματα εντοπίστηκαν σε τάφους στο Καζάφανι και στην Αϊρκώτισσα, ενώ πολλές είναι οι μαρτυρίες για μεγαλύτερο μαζικό τάφο στην τοποθεσία Πικρό Νερό, καθώς και κοντά στο λιμάνι της πόλης και επίσης σε σημεία όπου έχουν ανεγερθεί μνημεία του Αττίλα.

Εκεί στην Κερύνεια καταγράφηκαν το καλοκαίρι του 1974 οι πιο θλιβερές σελίδες της απίστευτης τραγωδίας που έφερε στο νησί μας το επαίσχυντο πραξικόπημα και η βάρβαρη τουρκική εισβολή.

Περίπου οκτακόσιοι συμπατριώτες μας εξακολουθούν να αγνοούνται με την Τουρκία να μην συνεργάζεται προκειμένου να πάρουν τις απαντήσεις που με αγωνία και πόνο ζητούν εδώ και τόσα χρόνια οι συγγενείς για τους αγαπημένους τους.

Το χρέος μας έναντι των ηρώων μας και ιδιαίτερα έναντι των οικογενειών τους, είναι βαρύτατο και θα συνεχίσουμε με την ίδια αποφασιστικότητα τις προσπάθειες με στόχο τη διακρίβωση της τύχης και του τελευταίου αγνοούμενου μας. Η απαράδεκτη και απάνθρωπη στάση που συνεχίζει να επιδεικνύει η Τουρκία συνιστά πρόκληση απέναντι σε όλη την πολιτισμένη ανθρωπότητα, της οποίας οι αξίες και αρχές καταπατούνται και παραβιάζονται βάναυσα από την τουρκική συμπεριφορά.

Ελληνίδες, Έλληνες,

Προηγουμένως, και μετά την ανεξαρτησία, η Κερύνεια είχε αρχίσει να αναπτύσσεται με γοργούς ρυθμούς ιδίως στον τουριστικό τομέα. Το εξαίρετο φυσικό περιβάλλον με την οροσειρά και τα κάστρα του Πενταδακτύλου στα νότια της, τις δαντελένιες ακτές της και τα άλλα ιστορικά της μνημεία, την έκαναν γρήγορα διεθνώς γνωστή. Η γεωγραφική της θέση όμως απέναντι από τις τουρκικές ακτές, αποδείχθηκε το 1974 μοιραία.

Οι στίχοι με το βαθύ παράπονο του ποιητή μας Κώστα Μόντη, είναι ιδιαίτερα χαρακτηριστικοί:

Θάλασσα πικροθάλασσα και πικροκυματούσα / νάξερα τι θα μού έκανες να σε πετροβολούσα.

Και επίσης:

Είναι δύσκολο να πιστέψω / πως μας τους έφερε γη θάλασσα της Κερύνειας / είναι δύσκολο να πιστέψω πως μα τους έφερε η αγαπημένη θάλασσα της Κερύνειας.

Έκτοτε, οι τραγικές συνέπειες της εισβολής παραμένουν αναλλοίωτες. Οι πρόσφυγες, οι αγνοούμενοι, οι εγκλωβισμένοι, η καταστροφή της πολιτιστικής και θρησκευτικής μας κληρονομιάς, αποτελούν τα τεκμήρια της κατ’ εξακολούθηση διεθνούς παρανομίας της Τουρκίας εις βάρος της Κύπρου και του λαού της.

Οι δυσκολίες και οι προκλήσεις που καλούμαστε σήμερα να αντιμετωπίσουμε είναι ιδιαίτερα μεγάλες. Η τουρκική αδιαλλαξία, η καταπάτηση των βασικών ελευθεριών και των στοιχειωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τα στρατεύματα κατοχής, ο συνεχής εποικισμός των κατεχομένων, καθιστούν τον κίνδυνο μόνιμης διχοτόμησης της πατρίδας μας ολοένα και πιο ορατό.

Έχοντας πλήρη επίγνωση της πραγματικότητας και των κινδύνων του απαράδεκτου status quo, καλούμαστε να χαλυβδώσουμε την πίστη στο δίκαιο του αγώνα μας. Καλούμαστε να διαφυλάξουμε την ιστορική μας ταυτότητα, την ελληνική μας γλώσσα και παιδεία, τις παραδόσεις και τον πολιτισμό μας.

Δεν ξεχνάμε την Κερύνεια, την Αμμόχωστο, την Μόρφου και όλη την κατεχόμενη μας γη. Δεν ξεχνάμε και δεν παραγράφουμε τα δίκαια και τα δικαιώματα μας.  

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, συναισθανόμενος την κρισιμότητα των καιρών και παρά τη συνεχιζόμενη τουρκική αδιαλλαξία, καταβάλλει συστηματικές προσπάθειες για επίλυση του εθνικού μας προβλήματος. Η αποφασιστικότητα που επιδεικνύει για λύση του Κυπριακού στηρίζεται στις αρχές και στις αξίες του διεθνούς δικαίου, του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και του ευρωπαϊκού κεκτημένου, ώστε να διασφαλίζεται η λειτουργικότητα και βιωσιμότητα του κράτους μας.

Δυστυχώς, όμως, παρά τη μεγάλη προσπάθεια που καταβάλλει η πλευρά μας, οι συνομιλίες για εξεύρεση μιας καθολικά αποδεκτής, δίκαιης και βιώσιμης διευθέτησης του εθνικού μας προβλήματος έχουν και πάλι περιέλθει σε μια πολύ δύσκολη φάση. Η αδιαλλαξία της Τουρκίας και η επιμονή της να θέτει όρους και προϋποθέσεις όπως η αναγνώριση και η αποδοχή δυο κρατών, δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να γίνουν αποδεκτοί από τη δική μας πλευρά.

Η κυβέρνηση παρακολουθεί σε όλο αυτό το διάστημα στενά τις συνεχιζόμενες προκλήσεις της Τουρκικής πλευράς, με επίκεντρο κυρίως τη μαύρη επέτειο της εισβολής και τους πανηγυρισμούς στα κατεχόμενα με την επίσκεψη του Τούρκου Προέδρου Ταγίπ Ερντογάν και μεγάλης αντιπροσωπείας από την Τουρκία.

Στόχος μας είναι να δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες για επανέναρξη των συνομιλιών. Δεν παραιτούμαστε από τις προσπάθειες μας. Έχουμε χρέος να συνεχίσουμε τον αγώνα μας καταργώντας τις γραμμές της διχοτόμησης και επανενώνοντας το νησί μας, χωρίς στρατούς κατοχής και ξένες εγγυήσεις, και με τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες να είναι κατοχυρωμένα για όλους τους νομίμους κατοίκους του, όπως το δικαίωμα όλων των προσφύγων για επιστροφή στις πατρογονικές τους εστίες.

Ελληνίδες, Έλληνες,

Κερυνειώτισσες, Κερυνειώτες,

Οι ήρωες πεθαίνουν μόνο όταν τους λησμονούμε. Και εμάς, η εθνική μας αυτοσυνειδησία μας επιβάλλει να μην τους λησμονήσουμε ποτέ ως ανεξόφλητη οφειλή χρέους και υπόμνηση ιστορικής ευθύνης έναντι τους να φανούμε αντάξιοι των προσδοκιών και της θυσίας τους.

Να μετατρέψουμε τη θυσία τους σε φάρο αντίστασης κατά των τουρκικών επιβουλών. Πυξίδα ενότητας και κοινής στράτευσης. Υποσχόμενοι ότι δε θα συμβιβαστούμε με λίγο ουρανό. Ότι δε θα εξοικειωθούμε με το σφαγιασμό των δικαίων μας, δε θα συμφιλιωθούμε με την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δε θα αποδεχτούμε τα τετελεσμένα της εισβολής. Ότι η θέα του σκλαβωμένου Πενταδακτύλου, θα προκαλεί πάντα τα εθνικά αντανακλαστικά μας.

Σαράντα επτά χρόνια από το μακάβριο πρόλογο της μεγάλης εθνικής μας τραγωδίας, με τις ταφικές επιγραφές «έπεσεν υπέρ πίστεως και πατρίδος», να πληθαίνουν μέρα με τη μέρα στους σταυρούς των κοιμητηρίων, στον Τύμβο της Μακεδονίτισσας, αλλά και στα χωριά και στις πόλεις μας. Μνημονεύουμε ξανά τους γενναίους υπερασπιστές της κυπριακής ελευθερίας και τα τραγικά θύματα της τουρκικής εισβολής. Η μνήμη τους, δεν τελειώνει μετά από κάθε μνημόσυνο και εκδήλωση. Η μνήμη τους διαρκεί ως ασίγαστη φωνή της συλλογικής μας συνείδησης, για να μείνουμε άγρυπνοι στις επάλξεις του αγώνα για σωτηρία της μικρής μας πατρίδας και για τη λύτρωση του προδομένου και αδικημένου λαού μας.

Στη δικαίωση αυτού του αγώνα βρίσκεται και η δικαίωση της δικής τους θυσίας.

Αιωνία ας είναι η μνήμη τους.

Αιώνια και τιμημένη.