Η κατάσταση στην Μέση Ανατολή

Πλέον υπάρχουν φόβοι για  περαιτέρω κλιμάκωση της κρίσης που ξεκίνησε στο υφιστάμενο της  πλαίσιο από τις επιθέσεις  κατά της Αμερικανικής Πρεσβείας  στο Ιράκ από φιλοϊρανικά στοιχεία και τον θάνατο Αμερικανού υπηκόου κατά την διάρκεια των επεισοδίων. Η απάντηση των ΗΠΑ ήταν σχεδόν άμεση, με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ να αναλαμβάνει την ευθύνη για την εξόντωση του Σουλεϊμανί, την ίδια στιγμή που αναφερόταν σε επιλογή συγκεκριμένων στόχων εναντίον του Ιράν – 52 τον αριθμό που υπενθύμιζε τον αριθμό των ομήρων της πρεσβείας των ΗΠΑ στην Τεχεράνη του 1979 που κρατήθηκαν όμηροι για 444 μέρες. Την ίδια στιγμή το Ιράν απαντούσε με σοβαρά αντίποινα κατά των ΗΠΑ και των συμφερόντων τους στην περιοχή, προσδιορίζοντας 290 στόχους που υπενθύμιζε αντίστοιχα τον αριθμό των νεκρών της πτήσης των ιρανικών αερογραμμών που καταρρίφθηκε από αμερικανικό πολεμικό πλοίο στον Περσικό Κόλπο το 1988.
Η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί με δέος τις αλυσιδωτές εξελίξεις  των πιο πάνω συμβάντων, με την πιο πρόσφατη εξέλιξη να αφορά στην βαλλιστική πυραυλική επίθεση από πλευράς Ιράν εναντίον δυο αμερικανικών βάσεων στο Ιράκ ως άμεση απάντηση στην εξόντωση του Σουλεϊμανί, διοικητή των επίλεκτων δυνάμεων Κούντς του Ιράν με εξωεδαφική του Ιράν δράση. Η επίθεση της 7ης Ιανουαρίου 2020 αποτελεί την πλέον άμεση επίθεση από το Ιράν κατά των ΗΠΑ από το επεισόδιο της κρίσης των ομήρων του 1979 με το Ιράν να προειδοποιεί ότι αυτή είναι η πρώτη έκφανση της αντίδρασης του στα γεγονότα των τελευταίων ημέρων η οποία μάλιστα καταδεικνύει τις δυνατότητες του Ιράν να πλήξει στόχους αμερικανικών συμφερόντων. Ο Υπουργός Εξωτερικών του Ιράν δήλωσε ότι η πυραυλική επίθεση αποτελεί πράξη αυτοάμυνας στη βάση του Άρθρου 51 του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ, δηλώνοντας παράλληλα ότι δεν επιθυμεί κλιμάκωση της κρίσης αλλά ότι θα υπερασπιστούν τους εαυτούς τους απέναντι στις οποιεσδήποτε επιθέσεις. Ενδεχομένως η δήλωση αυτή να αποτελεί μια προσπάθεια του Ιράν να τραβήξει κάπου μια γραμμή όσον αφορά τα αντίποινα σε σχέση με την δολοφονία του Υποστράτηγου του, αν και είναι γεγονός ότι η οποιαδήποτε διαχωριστική γραμμή μεταξύ κλιμάκωσης της κρίσης και αποκλιμάκωσης εξαρτάται και από την αντίδραση των ΗΠΑ για τα πλήγματα στις δυο αεροπορικές βάσεις στο Ιράκ κάτι που αναμένεται να ξεκαθαρίσει το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα.
Σε όλες τις περιπτώσεις  οφείλουμε να αναγνωρίσουμε το γεγονός  ότι υπάρχουν εύθραυστες ισορροπίες και καυτές γεωπολιτικές προκλήσεις που δημιουργούν έντονες αποσταθεροποιητικές τάσεις σε μια περιοχή στην οποία ήδη τεκταίνονται, εδώ και αρκετό καιρό, έντονα γεωπολιτικά παίγνια με την εμπλοκή παγκόσμιων και περιφερειακών δυνάμεων.

*Λέκτορας Νομικής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, LL.B Law (Bristol), Ph.D in Law – International Law and Human Rights (Kent), Διευθυντής Μονάδας Νομικής Κλινικής Πανεπιστημίου Λευκωσίας.