Κόπωση: Σε ποιες περιπτώσεις η ιατρική βοήθεια είναι απαραίτητη;

Της Δρ. Αναστασίας Μοσχοβάκη: Ιατρού- Ειδικής Παθολόγου

Αν το πρωί ξυπνάτε πιο κουρασμένοι από ότι το βράδυ πριν πέσετε για ύπνο και αν κατά τη διάρκεια της μέρας νιώθετε τις δυνάμεις σας να σε εγκαταλείπουν οι παρακάτω ερωτήσεις θα σας βοηθήσουν να εντοπίσετε πόσο σοβαρή είναι η κόπωση που αντιμετωπίζετε.
         
Τι είναι η κόπωση;
        
Η κόπωση είναι φυσιολογικό φαινόμενο όταν είναι παροδική εμφανιζόμενη έπειτα από έντονη σωματική ή πνευματική προσπάθεια ή λόγω έλλειψης ύπνου. Ανάλογα λοιπόν με τις αιτίες αλλά και την εποχή η κόπωση διακρίνεται σε παροδική, εποχική ή χρόνια.
         
Τι είναι η παροδική κόπωση;
        
Είναι ένα φαινόμενο απόλυτα φυσιολογικό, ειδικά στις αλλαγές των εποχών όπως η άνοιξη και ο χειμώνας, που ο οργανισμός πρέπει να προσαρμοστεί στις γενικότερες αλλαγές των καιρικών συνθηκών και των αυξημένων υποχρεώσεων. Τα συμπτώματα είναι έλλειψη ενέργειας και πτώση στις δραστηριότητες, εκνευρισμός, δυσκολία συγκέντρωσης και δυσκολία στην ανάκτηση δυνάμεων.
         
Τι είναι η χρόνια κόπωση;
        
Το Σύνδρομο Χρόνιας Κόπωσης (ΣΧΚ) είναι μία περίπλοκη διαταραχή που χαρακτηρίζεται από έντονη κόπωση που δεν βελτιώνεται με την ξεκούραση και επιδεινώνεται με κάθε φυσική ή νοητική δραστηριότητα.
         
Ποια η διαφορά της χρόνιας κόπωσης από την κούραση;
        
Η κούραση είναι παροδικό φαινόμενο. Ο οργανισμός συνέρχεται εύκολα όταν το άτομο κοιμηθεί επαρκώς ή ξεκουραστεί. Αντίθετα το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης είναι επίμονη, υποτροπιάζουσα και μεγάλης διάρκειας κόπωση που δεν υποχωρεί εύκολα με απλά μέτρα. Διαρκεί δηλαδή περισσότερο από έξι μήνες και επηρεάζει σημαντικά την ικανότητα του ατόμου ν’ ανταποκριθεί στις καθημερινές του υποχρεώσεις H ιατρική βοήθεια είναι απαραίτητη για τον λόγο αυτό.
         
Που οφείλεται το ΣΧΚ;
        
Μπορεί να οφείλεται σε κάποιο συγκεκριμένο παράγοντα ή νόσο. Συνήθεις παράγοντες που προκαλούν χρόνια κόπωση είναι η κατάχρηση αλκοόλ, η αϋπνία, η χρήση ηρεμιστικών φαρμάκων, το άγχος, η υπερκόπωση. Τα νοσήματα από την άλλη που προκαλούν χρόνια κόπωση είναι πολλά και περιλαμβάνουν την αναιμία, τις ορμονικές ανωμαλίες, την χρόνια αναπνευστική ανεπάρκεια, τις χρόνιες φλεγμονές, ορισμένες λοιμώξεις, βιοχημικές διαταραχές και ψυχιατρικά σύνδρομα. Χρόνια κόπωση όμως μπορεί να έχει κάποιος ακόμα κι όταν δεν υπάρχουν οι συγκεκριμένοι παράγοντες που προαναφέρονται ή κάποιο νόσημα. Εφόσον κάποιος έχει τέσσερα από τα παρακάτω συμπτώματα για διάστημα άνω των έξι μηνών: διαταραχές της μνήμης και της συγκέντρωσης (που δεν προκαλούνται από φάρμακα, αλκοόλ ή ουσίες), μυϊκοί πόνοι, πόνοι στις αρθρώσεις, ύπνος που δεν ξεκουράζει, κακουχία μετά από άσκηση, εμφάνιση πονοκεφάλου που δεν προϋπήρχε,  ευαισθησία στις μασχάλες, πονόλαιμος, πιθανόν πρόκειται για το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης και γι’ αυτό θα πρέπει να συμβουλευτεί άμεσα το γιατρό του.

Πως αντιμετωπίζεται η κόπωση και πως το ΣΚΧ;
         
Όταν η κόπωση επιμένει ή καθιστά αδύνατη την επιτέλεση των καθημερινών καθηκόντων απαιτείται συνεργασία με τον γιατρό για τη λήψη συντονισμένων μέτρων ανάλογα με τις ανάγκες του καθένα.  Σε περίπτωση Συνδρόμου Χρόνιας Κόπωσης η θεραπεία στοχεύει στην αποκατάσταση των παθολογικών παραγόντων ή των νοσημάτων που προκαλούν δευτεροπαθώς χρόνια κόπωση. Αρκετές φορές τα νοσήματα αυτά δεν έχουν άλλα συμπτώματα και αποκαλύπτονται από ιατρικές εξετάσεις. Ανάλογα με την αιτία λοιπόν μπορεί να χορηγηθούν φάρμακα ή να γίνουν διατροφικές παρεμβάσεις για σταθεροποίηση του ανοσοποιητικού, αύξηση των αποθεμάτων ενέργειας και ισορρόπηση του νευρικού συστήματος. Σε ορισμένες περιπτώσεις η παράλληλη ψυχολογική υποστήριξη και ψυχιατρική θεραπεία  είναι απαραίτητη.  
         
Υπάρχουν μέτρα πρόληψης της κόπωσης;
         
Όσο πιο καλή είναι η φυσική κατάσταση κάποιου τόσο λιγότερο υποφέρει από κόπωση. Η καλή φυσική κατάσταση εξασφαλίζεται με την αποχή από τον καπνό και την κατάχρηση αλκοόλ, την άσκηση και  τη σωστή διατροφή που πρέπει να περιλαμβάνει επάρκεια θρεπτικών ουσιών, βιταμινών, αντιοξειδωτικών παραγόντων και ιχνοστοιχείων.
         
Επιπλέον το ανθρώπινο σώμα δέχεται καθημερινά την επίθεση του χρόνου, του stress, πληθώρας τοξινών και λοιμογόνων παραγόντων. Η σωστή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος έχει ζωτική σημασία για την αποτελεσματική άμυνα έναντι όλων αυτών των εισβολέων και την εξασφάλιση επαρκούς ενέργειας. Τα άτομα με καλό αμυντικό σύστημα και καλή φυσική κατάσταση είναι λιγότερο ευπρόσβλητα γενικά στην κόπωση αλλά και στο σύνδρομο χρόνιας κόπωσης.
         
Η πρόσληψη βιταμινών είναι απαραίτητη για την πρόληψη γενικά της κόπωσης αλλά και του Συνδρόμου Χρόνιας Κόπωσης;
        
Είναι χρήσιμη, στις περιπτώσεις που υπάρχουν ελλείψεις λόγω  κακής διατροφής, υπερκόπωσης, stress, όμως πρέπει να γίνεται υπό ιατρική παρακολούθηση (κατά την διάρκεια της οποίας καθορίζεται η δόση και η διάρκεια της θεραπείας).

Πηγή:YgeiaOnline.gr