Η Μεσόγειος θερμαίνεται κατά 20% ταχύτερα από άλλες περιοχές

Σε 27 χώρες που βρέχονται από την Μεσόγειο υπάρχουν συνολικά 424 υγρότοποι που προστατεύονται από την συνθήκη του Ραμσάρ. Σε όλο τον κόσμο οι υγρότοποι είναι 2,372 και καλύπτουν έκταση 2.5 εκατομμυρίων τετραγωνικών χιλιομέτρων.

Η σημασία των υγροτόπων και η κατάσταση στη Μεσόγειο, ήταν στο επίκεντρο συνάντησης δημοσιογράφων από πρακτορεία της Μεσογείου που έγινε πρόσφατα στο Οριστάνο της Σαρδηνίας. Στην συνάντηση, έλαβαν μέρος δέκα και πλέον δημοσιογράφοι οι οποίοι ενημερώθηκαν από ειδικούς επιστήμονες για την κατάσταση και είχαν την ευκαιρία να επισκεφθούν υγροτόπους στην περιοχή. Η συνάντηση διοργανώθηκε από το IUCN ( The International Union for Conservation of Nature) σε συνεργασία με το Medwet και το Ίδρυμα Medsea.

Η περιοχή της Σαρδηνίας και ειδικά ο κόλπος του Οριστάνο όπου διοργανώθηκε η συνάντηση, η 4η στη σειρά δημοσιογράφων από τα πρακτορεία της Μεσογείου, υπολογίζεται ότι θα επηρεαστεί άμεσα λόγω της ανόδου της στάθμης της Μεσογείου.

Μελέτες που παρουσιάστηκαν στην συνάντηση των δημοσιογράφων έδειξαν συγκεκριμένα ότι οι περιοχές του Marceddì, Oristano, Torre Grande και του San Giovanni di Sinis, που φιλοξενούν 35,000 κατοίκους, θα έχουν καλυφθεί από το νερό ως το 2100.

Ως το 2100 επίσης υπολογίζεται ότι σε κάποιες περιοχές της Μεσογείου η θερμοκρασία θα αυξηθεί με πολύ ταχύτερο βαθμό από ότι σε άλλες περιοχές του πλανήτη και θα κυμανθεί από 1.8 ως και 3.5 βαθμούς Κελσίου. Αυτή η κατάσταση θα επηρεάσει περίπου το 1/3 του πληθυσμού της Μεσογείου όπου υπολογίζεται ότι περίπου 15 πόλεις με πληθυσμό κάτω του 1 εκατομμυρίου, θα έχουν πλημμυρίσει.

Γιατί είναι σημαντικοί οι υγρότοποι

Ο Αλέσιο Σάττα, Εκτελεστικός Γραμματέας του Medwet ανέφερε στην παρουσίασή του ότι με την αύξηση της θερμοκρασίας της περιοχής της Μεσογείου κατά 20% πιο γρήγορα από ότι στον υπόλοιπο κόσμο, έχει καταστεί πιο πιεστική παρά ποτέ η ανάγκη για προστασία των υγροτόπων, καθώς προσφέρουν φυσικές λύσεις για μετριασμό των δυσμενών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.

Εξήγησε ότι οι λύσεις που προσφέρει η φύση περιλαμβάνουν τη διατήρηση λειτουργικών οικοσυστημάτων και τη βελτίωση της διαχείρισης των οικοσυστημάτων για βιώσιμη χρήση, λόγω των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων. Ο κ. Σέττα είπε ότι η λεκάνη της Μεσογείου θα βιώσει τον κίνδυνο της μειωμένης βροχόπτωσης σε συνδυασμό με τον αυξημένο κίνδυνο πλημμυρών κάτι που θα επηρεάσει και την διαθεσιμότητα νερού.

Ο Τζιοβάνι Ντε Φάλκο από το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (CNR) της Σαρδηνίας, δήλωσε ότι η προσαρμογή των παράκτιων συστημάτων στην κλιματική αλλαγή εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ανθεκτικότητά τους. Αναφέρθηκε στη σημασία της αναγνώρισης των παράκτιων περιοχών που είναι ευάλωτες στην αλλαγή του κλίματος καθώς και στη διατήρηση των ημιφυσικών παραλιών και των φυσικών συνιστωσών του παράκτιου συστήματος που ευνοούν την ανθεκτικότητα των ακτών, όπως οι αμμόλοφοι και τα διάφορα οικοσυστήματα.

Υπογράμμισε επίσης τη σημασία της αποφυγής παρεμβάσεων σε χώρους που είναι απαραίτητοι για την προσαρμογή των παραθαλάσσιων συστημάτων στις αλλαγές και στη διαθεσιμότητα συμβατών δεξαμενών ιζημάτων ( sediment reservoirs).

Με βάση τα στοιχεία έρευνας του MedWet οι μισοί υγρότοποι στην Μεσόγειο έχουν καταστραφεί τα τελευταία 50 χρόνια και υπάρχουν έντονες πιέσεις και στις υπόλοιπες περιοχές. Οι υγρότοποι στην Μεσόγειο καλύπτουν έκταση 18,5 εκατομμυρίων εκταρίων δηλαδή το 1,7-2,4% του συνολικού εδάφους των 27 μεσογειακών κρατών. Από το 1970 η μείωση των υγροτόπων ανέρχεται στο 48%, η μείωση της ροής του νερού από το 25 ως το 75% ενώ 36% των ειδών στους υγροτόπους απειλείται με αφανισμό.

Η χώρα με τους περισσότερους υγρότοπους που είναι στη συνθήκη του Ραμσάρ είναι η Ισπανία (75), ακολουθεί η Ιταλία (56) και Αλγερία (50).

Στο Οριστάνο οι υγρότοποι ανέρχονται σε 6 και καλύπτουν έκταση 77 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Έξι από αυτούς είναι ζώνες προστασίας Ραμσάρ, 67 τετραγωνικά χιλιόμετρα καλύπτουν θαλάσσια ζώνη και 140 τετραγωνικά χιλιόμετρα είναι ακτές.

Το λεγόμενο Maristanis Project στόχο έχει την προστασία των υγροτόπων αυτών στη Σαρδηνία αλλά και άλλες τρεις περιοχές (Τυνησία, Μαυροβούνιο, Αλβανία) και το μετριασμό των επιπτώσεων από τις ανθρωπογενείς δραστηριότητες ( γεωργία, αλιεία, οικοδόμηση) και την κλιματική αλλαγή.

Υγρότοποι στην Κύπρο

Στην Κύπρο υπάρχει ένας υγρότοπος που προστατεύεται από τη συνθήκη του Ραμσάρ που καλύπτει έκταση 1,107 εκταρίων.

Με βάση στοιχεία που βρίσκονται στην ιστοσελίδα του Υγροτόπιου Κύπρου, μιας από τις δράσεις του προγράμματος Απογραφής των Κυπριακών Υγρότοπων, που ανέλαβε να φέρει εις πέρας το Κυπριακό Ίδρυμα Προστασίας του Περιβάλλοντος Terra Cypria, συνολικά η Κύπρος έχει 58 φυσικούς υγρότοπους και 288 τεχνητούς.

Οι περισσότεροι φυσικοί υγρότοποι βρίσκονται στην επαρχία Αμμοχώστου (19) και καλύπτουν έκταση 62,4% και ακολουθεί η επαρχία Πάφου (12) με έκταση 91,8% του εδάφους και η επαρχία Λάρνακας (9) με 87%.

Από όλους τους υγροτόπους της Κύπρου μόνο 3 είναι απείραχτοι δηλαδή χωρίς σημάδια από ανθρωπογενείς επιδράσεις ενώ σε 14 από αυτούς το φυσικό περιβάλλον/τοπίο θεωρείται ότι έχει μεταβληθεί από την αρχική του κατάσταση.

Ένας φυσικός υγρότοπος θεωρείται ως ζώνη προστασίας γεωτρήσεων για πόσιμο νερό, 2 είναι εθνικό δασικό πάρκο, 1 είναι ζώνη ειδικής προστασίας των κυρίαρχων βρετανικών βάσεων, 1 περιοχή προστασίας χλωρίδας και πανίδας, 1 αρχαίο μνημείο, 3 ακτές και περιοχές προστασίας της φύσης και 12 εμπίπτουν σε άλλο περιβαλλοντικό καθεστώς προστασίας.

(Photo credit: IUCN| Francesca Ardau)