Στην ιαπωνική ταινία «Κλέφτες καταστημάτων» ο Χρυσός Φοίνικας του φεστιβάλ Καννών

Παρόλο που δυο άλλες ταινίες ήταν τα μεγάλα φαβορί, το «Κάψιμο» του Νοτιοκορεάτη Λι Τσανγκ-Ντονγκ και η πολωνική «Ψυχρός πόλεμος» του Πάβελ Παβλικόφσκι, τελικά, η κριτική επιτροπή της Προέδρου Κέιτ Μπλάνσετ προτίμησε την τρυφερή αυτή, αν και βουτηγμένη σε μαύρη ατμόσφαιρα, ταινία από την Ιαπωνία.

«Χρειάστηκε να τα δούμε αντικειμενικά», ανάφερε η Κέιτ Μπλάνσετ. «Υπάρχουν, αν και φαίνεται παράξενο, πολλοί κανόνες στη Γαλλία. Και ο Χρυσός Φοίνικας πρέπει να δοθεί σε μια ταινία που ενώνει πολλά διαφορετικά πράγματα. Αισθανθήκαμε πως αυτό το έκαναν αρκετές ταινίες. Ήταν κάτι το πολύ οδυνηρό αλλά αυτή (το «Κλέφτες καταστημάτων») είναι μια εξαιρετική ταινία».

Στους βραβευμένους και ο Σπάικ Λι για την ταινία του «Ο μαύρος Κλάνσμαν» (Blackkklansman – Μέγα Βραβείο), μια δηκτική σάτιρα ενάντια στον Τραμπ και το ακροδεξιό ρεύμα που αναβιώνει στη σημερινή Αμερική, καθώς και η Λιβανέζα Ναντίν Λαμπακί (ειδικό βραβείο της επιτροπής) για τη συγκινητική ταινία της (που πήρε και το πιο μεγάλο και ζεστό χειροκρότημα στην επίσημη προβολή της) γύρω από την κακομεταχείριση ανήλικων παιδιών. Για να βραβεύσει τον 87χρονο Ζαν-Λικ Γκοντάρ, η επιτροπή επινόησε και ένα Ειδικό Χρυσό Φοίνικα, που του απονεμήθηκε για την πρόσφατη, «αιρετική» ταινία του, «Το βιβλίο με εικόνες».

Στην παραγνωρισμένη από την επίσημη επιτροπή ταινία «Burning» («Κάψιμο») του Λι Τσανγκ-Ντόνγκ, απένειμε το δικό της βραβείο καλύτερης ταινίας στο διαγωνιστικό τμήμα η επιτροπή της Διεθνούς Ομοσπονδίας Κριτικών (FIPRESCI), «για το συγκινητικά πολυσύνθετο σχόλιο της πάνω στη σύγχρονη κοινωνία», ενώ το βραβείο καλύτερης ταινίας στα παράλληλα τμήματα, οι κριτικοί απένειμαν στην ταινία «Girl», πρώτο έργο του Λούκας Ντοντ (στο τμήμα «Ένα κάποιο βλέμμα»), «για την τολμηρή ειλικρίνεια με την οποία αντιμετωπίζει τα θέματα φύλου». Ένα τρίτο βραβείο απένειμαν, ακόμη, οι κριτικοί της FIPRESCI στην ταινία «Μια μέρα» της Σοφίας Σιλάγκι (Εβδομάδα της Κριτικής), ένα εκπληκτικό πρώτο έργο, «που μεταδίδει, την εξαιρετική δύναμη και ένταση μιας εντελώς συνηθισμένης κατάστασης με συναίσθημα, χιούμορ και δράμα.»

Παρά τα 28 χρόνια που χρειάστηκε για να τελειώσει την ταινία του για τον Δον Κιχώτη, όπως ανάφερε στη συνέντευξη τύπου που ακολούθησε τη δημοσιογραφική προβολή της (με διάφορα προβλήματα τεχνικά, οικονομικά, καθώς την αρρώστια του τότε Γάλλου πρωταγωνιστή του, Ζαν Ροσφόρ, ο οποίος στη συνέχεια αποσύρθηκε), ο Τέρι Γκίλιαμ δεν το έβαλε κάτω, αλλά συνέχισε με επιμονή για να φτιάξει τελικά αυτό τον «Άνθρωπο που σκότωσε τον Δον Κιχώτη», ταινία η οποία προβλήθηκε το Σάββατο το βράδυ μετά την απονομή των βραβείων.

Από τον σκηνοθέτη, βέβαια, και μέλος της ομάδας των Μόντι Πάιθον δεν μπορούσες παρά να περιμένεις μια ταινία στην οποία κυριαρχούν το παράλογο και το σουρεαλιστικό. Ο Δον Κιχώτης του μπορεί να ξεκινά με τον ρομαντικό ήρωα του Θερβάντες να κηρύσσει την πίστη του στον ιπποτισμό, στα πλάνα όμως που ακολουθούν, ο Γκίλιαμ διαλύει κάθε σχέση με την κινηματογραφική παράδοση. «Οι ταινίες μου είναι εντελώς ρεαλιστικές» ανέφερε χιουμοριστικά ο ίδιος στη συνέντευξη τύπου, «δεν έχουν σχέση με τις ταινίες, αυτές που βλέπουμε στον κινηματογράφο», για να μας δώσει την «τρελή», ανατρεπτική εικόνα που μας συνήθισε σε ταινίες όπως «Μπραζίλ», «Οι δώδεκα πίθηκοι», Οι Μόντι Πάιθον και το νόημα της ζωής».

Ο Δον Κιχώτης του, όπως τον παρουσιάζει ο ηθοποιός του Τζόναθαν Πράις (και βασικό μέλος των Μόντι Πάιθον), είναι ένας απλός άνθρωπος που κάποτε έπαιξε σε μια σπουδαστική, ερασιτεχνική ταινία του καθιερωμένου πια σκηνοθέτη Άνταμ Ντράιβερ, που φτάνει στην Ισπανία για να γυρίσει μια πλούσια παραγωγή του Δον Κιχώτη, και του οποίου, όπως θα ανακαλύψει ο σκηνοθέτης, η ζωή έχει ανατραπεί, γιατί έχει από τότε πιστέψει πως είναι ο πραγματικός Δον Κιχώτης. Όπως έχει ανατραπεί και η ζωή της νεαρής κόρης του ταβερνιάρη του χωριού, η οποία είχε στην παλιά ταινία ερμηνεύσει τη Δουλσινέα, και η οποία έχει καταντήσει πόρνη στη Μαδρίτη, όπου κατέληξε, αναζητώντας την πραγματοποίηση του ονείρου που της υποσχέθηκε η ταινία.

Καταλαβαίνει κανείς πως θέμα του Γκίλιαμ είναι η επίδραση της τέχνης στη ζωή, μαζί και η ανατροπή που φέρνει, μόνο που από τον Γκίλιαμ ξέρεις πως αυτό που θα ακολουθήσει έχει την τρέλα, την έκπληξη και την ομορφιά που συναντάμε στις καλύτερες ταινίες του. Ο Δον Κιχώτης του δεν αντιμετωπίζει μόνο τους ανεμόμυλους αλλά και διάφορα πρόσωπα που συναντά στον δρόμο του, διακωμωδεί τον Πρόεδρο Τραμπ και την πολιτική του και όσους θεωρεί εκπροσώπους του κακού, πιστεύει πως ο σκηνοθέτης είναι ο Σάντσο και τον αναγκάζει να τον ακολουθεί, καβάλα πάνω σε γαϊδούρι, για να συμμετάσχει μαζί του στις συγκρούσεις του με φανταστικούς ιππότες.

Ο Γκίλιαμ ακολουθεί τον ιππότη του, κατά κάποιο τρόπο το alter ego του αντιμετωπίζει τους δικούς του "ανεμόμυλους", χωρίς καμιά γραμμική αφήγηση, και, αν και μπερδεύει κάπου-κάπου την ιστορία, η απεριόριστη φαντασία του δεν σταματά πουθενά, στρέφεται ακόμη και στον κωμικό της δεκαετίας του ’30 Έντι Κάντορ και το πασίγνωστο τραγούδι του «If You Knew Susie».

Τα βραβεία

Χρυσός Φοίνικας: «Οι κλέφτες καταστημάτων» (γαλλικός τίτλος: «Οικογενειακή υπόθεση») του Χιροκάζου Κόρε-Έντα
Μέγα Βραβείο: «Blackkklansman» του Σπάικ Λι
Ειδικό Βραβείο της επιτροπής: «Καπερναούμ» της Ναντίν Λαμπακί
Βραβείο σκηνοθεσίας: «Ψυχρός πόλεμος» του Πάβελ Παβλικόφσκι
Καλύτερης ανδρικής ερμηνείας: Μαρτσέλο Φόντε στο «Dogman» του Ματέο Γκαρόνε
Καλύτερης γυναικείας ερμηνείας: Σαμάλ Γεσλιάμοβα στην ταινία «Άικα» του Σεργκέι Ντβορτσεβόι
Καλύτερου σεναρίου (εξ ίσου): στην Άλις Ρορβάκερ για την ταινία «Ευτυχισμένος οπως ο Λάζαρος» και στον Τζαφάρ Πανάχι για την ταινία του «Τρία πρόσωπα»
Ειδικός Χρυσός Φοίνικας: στον Ζαν-Λικ Γκοντάρ για την ταινία του «Το βιβλίο των εικόνων»
Χρυσός Φοίνικας καλύτερης ταινίας μικρού μήκους: «All These Creatures» του Τσάρλς Γουίλιαμς
Ειδική μνεία: «Με τη διαταγή» του Σουζούν Γουέι
Χρυσή Κάμερα καλύτερης πρώτης ταινίας: «Girl» του Λούκας Ντοντ (προβλήθηκε στο τμήμα «Ένα κάποιο βλέμμα»)

Πηγή: ΚΥΠΕ