Η Κομισιόν παρουσιάζει σχέδιο δράσης για την επάρκεια των κρίσιμων πρώτων υλών στην ΕΕ

Το Σχέδιο Δράσης εξετάζει τις τρέχουσες και τις μελλοντικές προκλήσεις και προτείνει δράσεις για τη μείωση της εξάρτησης της Ευρώπης από τρίτες χώρες, διαφοροποίηση του εφοδιασμού από πρωτογενείς και δευτερογενείς πηγές και βελτίωση της αποδοτικότητας των πόρων και της κυκλικότητας, προωθώντας παράλληλα την υπεύθυνη προμήθεια παγκοσμίως.

Ο επικαιροποιημένος κατάλογος των κρίσιμων πρώτων υλών περιέχει 30 κρίσιμες πρώτες ύλες και σε αυτόν περιλαμβάνεται για πρώτη φορά και το λίθιο - απαραίτητο για την ηλεκτροκίνηση.

Ως εκ τούτου ο κατάλογος περιλαμβάνει:
Αντιμόνιο
Βαρύτης
Βηρύλλιο
Βισμούθιο
Βορικό άλας
Κοβάλτιο
Άνθρακας οπτάνθρακα
Fluorspar
Γάλλιο
Γερμάνιο
Άφνιο
Βαριά στοιχεία σπάνιων γαιών
Ελαφριά στοιχεία σπάνιων γαιών
Ίνδιο
Μαγνήσιο
Φυσικός γραφίτης
Φυσικό καουτσούκ
Νιόβιο
Μέταλλα Ομάδας Πλατίνας
Φωσφορική πέτρα
Φώσφορος
Σκάνδιο
Ταντάλιο μετάλλων πυριτίου
Βολφράμιο
Βανάδιο
Βωξίτης
Λίθιο
Τιτάνιο
Στρόντιο

Σύμφωνα με την Κομισιόν, η προμήθεια πολλών κρίσιμων πρώτων υλών είναι ιδιαίτερα συγκεντρωμένη σε συγκεκριμένες τρίτες χώρες . Για παράδειγμα, η Κίνα παρέχει το 98% της προσφοράς στοιχείων σπάνιων γαιών στην ΕΕ, η Τουρκία παρέχει το 98% της προσφοράς βορικού άλατος στην ΕΕ και η Νότια Αφρική παρέχει το 71% των αναγκών της ΕΕ για πλατίνα και ένα ακόμη υψηλότερο μερίδιο των μεταλλικών ιριδίων του ομίλου πλατίνας, ρόδιο και ρουθήνιο. Για τις πρώτες ύλες ζωτικής σημασίας στην ΕΕ, όπως το άφνιο και το στρόντιο, ο εφοδιασμός της ΕΕ εξαρτάται επίσης από μεμονωμένες εταιρείες.

Ο βωξίτης, το λίθιο, το τιτάνιο και το στρόντιο προστίθενται στη λίστα για πρώτη φορά. Το ήλιο εξακολουθεί να ανησυχεί όσον αφορά τη συγκέντρωση του εφοδιασμού, αλλά αποσύρεται από τον κρίσιμο κατάλογο του 2020 λόγω της μείωσης της οικονομικής του σημασίας. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να παρακολουθεί στενά το ήλιο, λόγω της σημασίας της για μια σειρά αναδυόμενων ψηφιακών εφαρμογών.

Το σχέδιο δράσης για τις κρίσιμες πρώτες ύλες στοχεύει σε ανάπτυξη ανθεκτικών αλυσίδων αξίας για τα βιομηχανικά οικοσυστήματα της ΕΕ, μείωση της εξάρτησης από πρωτογενείς κρίσιμες πρώτες ύλες μέσω της κυκλικής χρήσης εκ νέου πηγών, βιώσιμων προϊόντων και καινοτομίας, ενίσχυση της εγχώριας προμήθειας πρώτων υλών στην ΕΕ, διαφοροποίηση της προμήθειας από τρίτες χώρες και μείωση των στρεβλώσεων στο διεθνές εμπόριο.

Για την επίτευξη αυτών των στόχων, η σημερινή ανακοίνωση περιγράφει δέκα συγκεκριμένες δράσεις. Πρώτον, η Κομισιόν θα δημιουργήσει τις επόμενες εβδομάδες μια ευρωπαϊκή συμμαχία πρώτων υλών. Συγκεντρώνοντας όλα τα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη, η συμμαχία θα επικεντρωθεί κυρίως στις πιο πιεστικές ανάγκες, δηλαδή να αυξήσει την ανθεκτικότητα της ΕΕ στις αλυσίδες αξίας σπάνιων γαιών και μαγνητών, καθώς αυτό είναι ζωτικής σημασίας για τα περισσότερα βιομηχανικά οικοσυστήματα της ΕΕ, όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η άμυνα και χώρος. Αργότερα, η συμμαχία θα μπορούσε να επεκταθεί για να αντιμετωπίσει άλλες κρίσιμες πρώτες ύλες και βασικές ανάγκες μετάλλων με την πάροδο του χρόνου.

Για να γίνει καλύτερη χρήση των εγχώριων πόρων, η Κομισιόν θα συνεργαστεί με τα κράτη μέλη και τις περιφέρειες για τον εντοπισμό έργων εξόρυξης και μεταποίησης στην ΕΕ που μπορούν να τεθούν σε λειτουργία έως το 2025. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στις περιοχές εξόρυξης άνθρακα και σε άλλες περιοχές σε μεταβατικό στάδιο, με ιδιαίτερη προσοχή στην τεχνογνωσία και τις δεξιότητες που σχετίζονται με την εξόρυξη, την εξόρυξη και την επεξεργασία πρώτων υλών.

Η Κομισιόν θα προωθήσει τη χρήση του προγράμματος παρακολούθησης της γης Copernicus για τη βελτίωση της εξερεύνησης πόρων, των επιχειρήσεων και της περιβαλλοντικής διαχείρισης. Το Horizon Europe θα υποστηρίξει την έρευνα και την καινοτομία, ιδίως σε νέες τεχνολογίες εξόρυξης και επεξεργασίας, υποκατάστασης και ανακύκλωσης.

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, η Κομισιόν θα αναπτύξει βιώσιμα κριτήρια χρηματοδότησης για τους εξορυκτικούς και εξορυκτικούς τομείς έως τα τέλη του 2021. Θα χαρτογραφήσει επίσης τις δυνατότητες δευτερογενών κρίσιμων πρώτων υλών από αποθέματα και απόβλητα της ΕΕ για τον εντοπισμό βιώσιμων έργων ανάκαμψης έως το 2022.

Επιπλέον θα αναπτύξει στρατηγικές διεθνείς εταιρικές σχέσεις για να εξασφαλίσει τον εφοδιασμό κρίσιμων πρώτων υλών που δεν βρίσκονται στην Ευρώπη. Οι πιλοτικές εταιρικές σχέσεις με τον Καναδά, τις ενδιαφερόμενες χώρες στην Αφρική και τη γειτονιά της ΕΕ θα ξεκινήσουν από το 2021. Σε αυτά και σε άλλα φόρα διεθνούς συνεργασίας, η Κομισιόν θα προωθήσει βιώσιμες και υπεύθυνες πρακτικές εξόρυξης και διαφάνεια.

Ο Thierry Breton, Επίτροπος για την Εσωτερική Αγορά δήλωσε σχετικά ότι ορισμένες πρώτες ύλες είναι απαραίτητες για την Ευρώπη ώστε να ηγηθεί της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης και να παραμείνει η πρώτη βιομηχανική ήπειρος του κόσμου. "Δεν μπορούμε να βασιστούμε εξ ολοκλήρου σε τρίτες χώρες - για ορισμένες σπάνιες γαίες ακόμη και σε μία μόνο χώρα. Διαφοροποιώντας τον εφοδιασμό από τρίτες χώρες και αναπτύσσοντας την ικανότητα της ΕΕ για εξόρυξη, επεξεργασία, ανακύκλωση, διύλιση και διαχωρισμό σπάνιων γαιών, μπορούμε να γίνουμε πιο ανθεκτικοί και βιώσιμοι. Όλο αυτό θα απαιτήσει συντονισμένη προσπάθεια από τη βιομηχανία, την κοινωνία των πολιτών, τις περιφέρειες και τα κράτη μέλη. Ενθαρρύνουμε τα τελευταία να συμπεριλάβουν επενδύσεις σε κρίσιμες πρώτες ύλες στα εθνικά τους σχέδια ανάκαμψης", είπε.

Πηγή: (KΥΠΕ/ΘΑ/ΓΒΑ)