ΕΕ: Αξιοποιώντας τις ευκαιρίες της παγκοσμιοποίησης

Η οικονομική παγκοσμιοποίηση χαρακτηρίζεται από την αύξηση των διεθνών εμπορικών συναλλαγών και την ολοένα μεγαλύτερη αλληλεξάρτηση των οικονομιών σε διεθνές επίπεδο. Η εμπορική πολιτική της ΕΕ αποτελεί εργαλείο-κλειδί για την αντιμετώπιση των εξελισσόμενων προκλήσεων της παγκοσμιοποίησης και την αξιοποίηση των δυνητικών οφελών της.

Η εμπορική πολιτική αποτελεί αποκλειστική αρμοδιότητα της ΕΕ, δίνοντάς της κατ’ αυτόν τον τρόπο το απαιτούμενο βάρος στις διμερείς διαπραγματεύσεις και στους πολυεθνικούς φορείς, όπως είναι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου (ΠΟΕ). Ο βασικός στόχος της εμπορικής πολιτικής της ΕΕ είναι η δημιουργία πρόσθετων ευκαιριών συναλλαγών για τις ευρωπαϊκές εταιρείες μέσω της εξασφάλισης θεμιτού ανταγωνισμού και της εξάλειψης εμπορικών φραγμών όπως είναι για παράδειγμα οι δασμοί και οι ποσοστώσεις.

Η εμπορική πολιτική της ΕΕ είναι κρίσιμη για την οικονομία της αφού επηρεάζει σημαντικά τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την τόνωση της ανάπτυξης. Πάνω από 36 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στην ΕΕ εξαρτώνται από τις εξαγωγές προς τρίτες χώρες. Κατά μέσο όρο, για κάθε 1 δισεκατομμύριo ευρώ που αποφέρουν οι ευρωπαϊκές εξαγωγές, επωφελούνται περίπου 13.000 θέσεις εργασίας στην ΕΕ.

Δείτε το γράφημά μας σχετικά με τη θέση της ΕΕ στο παγκόσμιο εμπόριο.
Η εμπορική πολιτική της ΕΕ προστατεύει τους Ευρωπαίους εξασφαλίζοντας ότι οι εισαγωγές σέβονται τους κανόνες προστασίας των καταναλωτών.

Η ΕΕ χρησιμοποιεί, επίσης, την εμπορική της πολιτική για την προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των κοινωνικών προτύπων και προδιαγραφών ασφαλείας και τον σεβασμό της περιβαλλοντικής και βιώσιμης ανάπτυξης.

Πώς λειτουργεί η εμπορική πολιτική της ΕΕ;

Η εμπορική πολιτική της ΕΕ καλύπτει τις εμπορικές συναλλαγές αγαθών και υπηρεσιών, αλλά επίσης ζητήματα όπως τις εμπορικές πτυχές της διανοητικής ιδιοκτησίας και τις άμεσες ξένες επενδύσεις.

Αποτελείται από τα εξής τρία βασικά στοιχεία:
Εμπορικές συμφωνίες με χώρες εκτός της ΕΕ για την πρόσβαση σε νέες αγορές και τη δημιουργία πρόσθετων ευκαιριών συναλλαγών για τις ευρωπαϊκές εταιρείες
Ένα σύστημα κανόνων που προστατεύουν τους παραγωγούς της ΕΕ από αθέμιτο ανταγωνισμό
Τη συμμετοχή της ΕΕ στον Παγκόσμιο Οργανισμού Εμπορίου, που θέτει κανόνες διεθνούς εμπορίου. Οι χώρες της ΕΕ είναι κι αυτές μέλη του ΠΟΕ, αλλά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διεξάγει τις διαπραγματεύσεις για λογαριασμό τους.

Είδη συμφωνιών

Οι εμπορικές συμφωνίες αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης με τρίτες χώρες για την εξασφάλιση καλύτερων ευκαιριών εμπορίου και διαφέρουν ανάλογα με το περιεχόμενό τους:
συμφωνίες οικονομικής εταιρικής σχέσης (ΣΟΕΣ) – στηρίζουν την ανάπτυξη εμπορικών εταίρων από χώρες της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού
συμφωνίες ελεύθερων συναλλαγών (ΣΕΣ) – επιτρέπουν το αμοιβαίο άνοιγμα των αγορών με ανεπτυγμένες χώρες και αναδυόμενες οικονομίες, παρέχοντας προτιμησιακή πρόσβαση στις αγορές
συμφωνίες σύνδεσης (ΣΣ) – προωθούν ευρύτερες πολιτικές συμφωνίες

Όλες οι συμφωνίες στοχεύουν στον περιορισμό των εμπορικών φραγμών και την εξασφάλιση επενδύσεων.

Ανακαλύψτε ποιες εμπορικές συμφωνίες βρίσκονται υπό διαπραγμάτευση.

Οι εμπορικοί κανόνες της ΕΕ

Οι εμπορικοί κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης στοχεύουν στην προστασία των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων από αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, όπως είναι οι πρακτικές ντάμπινγκ ή επιδοτήσεων που διατηρούν με τεχνητό τρόπο τις τιμές σε χαμηλά επίπεδα. Τα ευρωπαϊκά προϊόντα αντιμετωπίζουν επίσης τελωνειακούς φραγμούς ή ποσοστώσεις. Οι εμπορικές διαφορές που δεν μπορούν να επιλυθούν μπορούν, επίσης, να οδηγήσουν σε εμπορικούς πολέμους.

Μάθετε περισσότερα σχετικά με τα εργαλεία εμπορικής άμυνας της ΕΕ.
Η νομοθεσία της ΕΕ ρυθμίζει επίσης τις άμεσες ξένες επενδύσεις. Τον Φεβρουάριο του 2019, οι ευρωβουλευτές ενέκριναν νέο ελεγκτικό μηχανισμό που διασφαλίζει οι ξένες επενδύσεις που γίνονται σε στρατηγικούς τομείς δεν βλάπτουν τα συμφέρονται και την ασφάλεια της Ευρώπης.

Διαβάστε περισσότερα σχετικά με τον έλεγχο των άμεσων ξένων επενδύσεων.
Η ΕΕ και ο ΠΟΕ

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου (ΠΟΕ) αποτελείται από περισσότερα από 160 μέλη, που αντιπροσωπεύουν το 98% του παγκόσμιου εμπορίου, κι εργάζεται για τη διασφάλιση ενός συστήματος διεθνών εμπορικών συναλλαγών που βασίζεται σε κανόνες. Η ΕΕ στηρίζει σθεναρά τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου κι έχει παίξει κεντρικό ρόλο στην ανάπτυξη του διεθνούς εμπορικού συστήματος.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τις συνομιλίες του ΠΟΕ κι έχει εγκρίνει διάφορες εκθέσεις για την αξιολόγηση του σταδίου εξέλιξης των συζητήσεων.

Ο πιο πρόσφατος γύρος εμπορικών διαπραγματεύσεων του ΠΟΕ, γνωστός και ως Γύρος της Ντόχα (2001), κατέληξε σε αδιέξοδο εξαιτίας της επικράτησης διαφορών σχετικά με το βασικό θέμα της μεταρρύθμισης των συστημάτων αγροτικών επιδοτήσεων.

Η ΕΕ χρησιμοποιεί, επίσης, τις εξουσίες του ΠΟΕ σε περιπτώσεις εμπορικών διαφορών και συνιστά έναν από τους βασικότερους χρήστες του συστήματος διευθέτησης διαφορών.

Διαβάστε περισσότερα σχετικά με την ΕΕ και τον ΠΟΕ.

Πώς αποφασίζεται η εμπορική πολιτική της ΕΕ;

Η εμπορική πολιτική αποτελεί αποκλειστική αρμοδιότητα της ΕΕ. Αυτό σημαίνει ότι η νομοθέτηση για εμπορικά ζητήματα και η σύναψη διεθνών εμπορικών συμφωνιών γίνονται από την ΕΕ και όχι από τα κράτη μέλη (άρθρο 207 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης).

Από τότε που τέθηκε σε ισχύ η Συνθήκη της Λισαβόνας (2007), οι εμπορικές συμφωνίες χρειάζονται την έγκριση του ΕΚ πριν τεθούν σε ισχύ, ενώ είναι απαραίτητη η συνεχής ενημέρωση των ευρωβουλευτών για την πορεία των διαπραγματεύσεων.

Οι ευρωβουλευτές έχουν ήδη δείξει ότι δεν διστάζουν να θέσουν βέτο σε συμφωνίες που τίθενται υπό αμφισβήτηση, όπως για παράδειγμα η Εμπορική Συμφωνία Κατά της Παραποίησης γνωστή και ως ACTA, την οποία και απέρριψαν.

Πηγή: Ευρωκοινοβούλιο