Ένα ελαττωματικό γονίδιο, που συνδέεται με την άνοια, διπλασιάζει τον κίνδυνο για όποιον το έχει στο DNA του, να πάθει σοβαρή λοίμωξη Covid-19, σύμφωνα με μια νέα μεγάλη βρετανο-αμερικανική επιστημονική μελέτη. Είναι η πρώτη φορά που ένα γονίδιο συσχετίζεται τόσο άμεσα με τη νέα νόσο.

Οι ερευνητές των Ιατρικών Σχολών των πανεπιστημίων του Έξετερ και του Κονέκτικατ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό γεροντολογίας «Journal of Gerontology: Medical Sciences», ανέλυσαν γενετικά δεδομένα περίπου 383.000 ανθρώπων από τη βάση DNA UK Biobank και εντόπισαν υψηλό κίνδυνο σοβαρής λοίμωξης από το νέο κορονοϊό SARS-CoV-2 για όσους έχουν στο γονιδίωμά τους δύο ελαττωματικά αντίγραφα του γονιδίου ΑΡΟΕ με την ονομασία e4.

Εκτιμάται ότι περίπου ο ένας στους 36 ανθρώπους ευρωπαϊκής καταγωγής έχει δύο τέτοια ελαττωματικά γονίδια, τα οποία είναι γνωστό ότι αυξάνουν έως κατά 14 φορές τον κίνδυνο για Αλτσχάιμερ, αλλά και για καρδιοπάθεια. Τώρα, όπως διαπίστωσε η νέα μελέτη, οι εν λόγω μεταλλάξεις διπλασιάζουν τον κίνδυνο να νοσήσει κάποιος σοβαρά από Covid-19, ακόμη κι αν δεν έχει εκδηλώσει άνοια ή καρδιαγγειακά προβλήματα.

Οι ίδιοι ερευνητές είχαν προηγουμένως βρει ότι οι άνθρωποι με άνοια έχουν τριπλάσια πιθανότητα να πάθουν σοβαρή Covid-19. Με δεδομένο ότι οι ηλικιωμένοι με άνοια ή ειδικότερα Αλτσχάιμερ ζουν συχνά σε οίκους ευγηρίας ή άλλες συναφείς μονάδες, η ανακάλυψη ότι ορισμένοι από αυτούς, που έχουν συγκεκριμένο γενετικό υπόβαθρο, είναι πιο ευάλωτοι στον κορονοϊό, ανοίγει νέες δυνατότητες οι αρχές να εστιάσουν -μέσω και γενετικών τεστ- σε εκείνους που κινδυνεύουν περισσότερο.

«Αρκετές μελέτες έχουν πλέον δείξει ότι οι άνθρωποι με άνοια έχουν υψηλό κίνδυνο για σοβαρή Covid-19. Η νέα μελέτη δείχνει ότι αυτός ο υψηλότερος κίνδυνος δεν προέρχεται απλώς από τις συνέπειες της άνοιας, από την προχωρημένη ηλικία ή από την έκθεση στον κορονοϊό μέσα στους οίκους ευγηρίας. Μπορεί να οφείλεται επίσης σε υποκείμενη γενετική αιτία, που εξηγεί τόσο τον κίνδυνο για Covid-19 όσο και για άνοια», ανέφερε ο επικεφαλής ερευνητής, καθηγητής του Έξετερ Ντέηβιντ Μέλτσερ.

«Είναι πολύ ενθαρρυντικό το εύρημα μας, επειδή τώρα θα μπορέσουμε ίσως να εντοπίσουμε με ποιο τρόπο το ελαττωματικό γονίδιο κάνει κάποιον ευάλωτο στη Covid-19. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέες ιδέες για θεραπείες», δήλωσε η επίκουρος καθηγήτρια βιοστατιστικής Τσία-Λινγκ Κούο του Πανεπιστημίου του Κονέκτικατ.

Πηγή ΑΠΕ ΜΠΕ

H ανάπτυξη ισόβιας ανοσίας μετά την προσβολή από τον κορωνοϊό SARS-CoV-2 δεν είναι γνωστή. Πρόσφατο άρθρο στο περιοδικό JAMA, στις 11-5-2020, περιγράφει τη γνώση που έχουμε μέχρι σήμερα για την ανοσία ενός ανθρώπου μετά από λοίμωξη από τον κορoνοϊό και οι καθηγητές της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Βασιλική Παππά, Ευάγγελος Τέρπος και Θάνος Δημόπουλος συνοψίζουν τα κυριότερα σημεία του άρθρου.

H λοίμωξη COVID-19 ακολουθείται από την ανάπτυξη IgG και IgΜ αντισωμάτων σε διάστημα ημερών ή εβδομάδων από την έναρξη των συμπτωμάτων. Οι μελέτες, μέχρι σήμερα, έχουν δείξει ότι οι ασθενείς με σοβαρή μορφή της νόσου είχαν υψηλότερους τίτλους αντισωμάτων. Παρ' όλα αυτά, η παρουσία αντισωμάτων και οι υψηλοί τίτλοι δεν σχετίζονται πάντα με την κλινική βελτίωση της νόσου. Ένα σημαντικό ερώτημα είναι εάν υπάρχουν ασθενείς που αποτυγχάνουν να αναπτύξουν αντισώματα κατά του ιού. Τα πρώτα δεδομένα δείχνουν ότι σχεδόν όλοι οι ασθενείς που νόσησαν ανέπτυξαν αντισώματα έναντι του ιού. Στη μεγαλύτερη μελέτη που δημοσιεύθηκε μέχρι σήμερα, σε 285 ασθενείς που νοσηλεύθηκαν για σοβαρή COVID-19 λοίμωξη σε κινεζικό νοσοκομείο (Chongqing Medical University), όλοι ανέπτυξαν αντισώματα μέσα στις 2 με 3 εβδομάδες από την έναρξη των συμπτωμάτων. Οι ερευνητές, στη συνέχεια, μελέτησαν άλλους 69 ασθενείς που έκαναν εισαγωγή στο νοσοκομείο με λοίμωξη COVID-19 και μετρούσαν αντισώματα σε αυτούς κάθε 3 ημέρες. Βρήκαν ότι οι 67 (97%) ανέπτυξαν αντισώματα μέσα σε 20 ημέρες από την έναρξη των συμπτωμάτων. Ωστόσο, ερωτηματικά παραμένουν εάν οι ασθενείς που δεν νοσηλεύονται, αλλά έχουν συμπτώματα από COVID-19, αναπτύσσουν αντισώματα σε τόσο μεγάλα ποσοστά, όπως και ποια είναι η ανοσολογική απόκριση ανθρώπων που βρέθηκαν θετικοί στο τεστ για κορωνοϊό αλλά δεν είχαν κανένα σύμπτωμα.

Αυτό το οποίο είναι βέβαιο, αναφέρουν οι καθηγητές, είναι ότι το φορτίο του ιού αυξάνει νωρίς κατά τη διάρκεια της νόσου και στη συνέχεια μειώνεται παράλληλα με την ανάπτυξη αντισωμάτων, τις επόμενες 2-3 εβδομάδες. Υπάρχει δυσκολία να καλλιεργηθεί ο ιός από το ρινοφαρυγγικό έκκριμα κατά τη διάρκεια της πρώτης εβδομάδας της ήπιας μορφής της νόσου, ενώ δεν είναι γνωστός ο χρόνος κατά τον οποίο ένας ασθενής μπορεί να διατηρεί ανιχνεύσιμο τον ιό. Είναι ενδιαφέρον ότι ο ιός μπορεί να ανιχνεύεται αρκετές ημέρες ή και εβδομάδες μετά την αποδρομή των συμπτωμάτων, σε πολύ μικρή συγκέντρωση, αλλά αυτό δεν φαίνεται να αποτελεί σημαντικό κίνδυνο για τη μετάδοσή του.

H διάρκεια της παραμονής των εξουδετερωτικών αντισωμάτων κατά του ιού δεν είναι γνωστή. Σε άλλους κορονοϊούς, όπως για παράδειγμα στη λοίμωξη από τον SARS-CoV-1 (τον ιό που προκαλεί το SARS) η συγκέντρωση των IgG αντισωμάτων παρέμεινε υψηλή για διάστημα 4-5 μηνών, ενώ στη συνέχεια παρατηρήθηκε σταδιακή πτώση εντός των επόμενων 2-3 ετών. Ομοίως εξουδετερωτικά αντισώματα μετά από τη λοίμωξη με τον κορονοϊό MERS παρέμειναν μέχρι και για 34 μήνες σε αναρρώσαντες ασθενείς.

Καλά σχεδιασμένες προοπτικές μελέτες με μεγάλο αριθμό ασθενών που ανέρρωσαν από COVID-19 και που παρακολουθούνται στην πορεία του χρόνου είναι απαραίτητες για να διερευνηθεί η πιθανότητα μόνιμης ανοσίας και να γνωρίζουμε εάν αυτοί οι άνθρωποι μπορεί να νοσήσουν εκ νέου από τον ιό. Τέτοιες μελέτες γίνονται και στη χώρα μας από το ΕΚΠΑ, όπως τονίζουν οι καθηγητές.

Συμπερασματικά, «τα υπάρχοντα περιορισμένα δεδομένα ως προς την αντισωματική απάντηση κατά του SARS-CoV-2 υποδηλώνουν ότι η ανάρρωση από τη λοίμωξη COVID-19 καταλείπει ανοσία που προστατεύει από το ενδεχόμενο υποτροπής της νόσου, τουλάχιστον προσωρινά. Παρά ταύτα, η ανοσολογική απάντηση κατά της COVID-19 δεν έχει πλήρως διευκρινισθεί και τα δεδομένα για την ανοσία μετά τη λοίμωξη είναι ελλιπή. Εν μέσω αυτής της παγκόσμιας κρίσης, η καλά σχεδιασμένη και στοχευμένη επιστημονική έρευνα θα συμβάλει ουσιαστικά στον σχεδιασμό και την τακτική που θα πρέπει να ακολουθήσουμε για την προστασία της δημόσιας υγείας», σύμφωνα με τους καθηγητές.

Πηγή ΑΠΕ ΜΠΕ

Το lockdown που έχει επιβληθεί σε πολλές χώρες του κόσμου εξαιτίας της επιδημίας του κορωνοϊού σημαίνει ότι οι πιο φτωχοί άνθρωποι που δεν έχουν πρόσβαση στο ίντερνετ περιθωριοποιούνται ακόμη περισσότερο, σύμφωνα με ερευνητές και οργανώσεις προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι οποίες κάλεσαν τις Κυβερνήσεις και τις εταιρείες τηλεπικοινωνίας να κάνουν περισσότερα ώστε να αποκτήσουν πρόσβαση στο διαδίκτυο.
 
Από τα μαθήματα του σχολείου ως την αναζήτηση εργασίας και την υποβολή αιτήσεων για την παροχή κρατικής βοήθειας, τα περιοριστικά μέτρα έχουν μεταφέρει τις περισσότερες δραστηριότητες στο διαδίκτυο, ενώ παράλληλα έχει καταστεί πιο δύσκολο για τους ανθρώπους με χαμηλά εισοδήματα να συνδεθούν στο ίντερνετ, ανέφερε η γαλλική τεχνολογική εταιρία Capgemini.
 
"Το ίντερνετ έχει αναχθεί σε βασική ανάγκη, δεν είναι πλέον κάτι που είναι `καλό να έχεις`", δήλωσε ο Αϊμάν Εζά, στέλεχος της Capgemini στο Thomson Reuters Foundation. "Η έλλειψή του εμποδίζει τους ανθρώπους να έχουν πρόσβαση σε δημόσιες υπηρεσίες, στην εκπαίδευση, σε μια ευκαιρία στη ζωή. Απλώς θέτει όρια στα όσα μπορείς να κάνεις", πρόσθεσε.
 
Σχεδόν ένας άνθρωπος στους δύο παγκοσμίως δεν χρησιμοποιεί το ίντερνετ, σύμφωνα με την υπηρεσία Διαδικτύου και Τηλεπικοινωνιών του ΟΗΕ (ITU). Ακόμη και πριν από την επιδημία της covid-19 ακτιβιστές είχαν προειδοποιήσει ότι όσοι δεν έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο αναγκάζονται να έχουν χειρότερες προοπτικές ζωής εξαιτίας της κοινωνικής απομόνωσης και των μειωμένων ευκαιριών για την εύρεση εργασίας και την πρόσβαση στην παιδεία.
 
Από τότε που ξεκίνησε το lockdown, βιβλιοθήκες και ίντερνετ καφέ, τα οποία πολλοί χρησιμοποιούσαν για να έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο, έχουν κλείσει, εξήγησε η Ελεν Μίλνερ επικεφαλής του Good Things Foundation, μια βρετανική φιλανθρωπική οργάνωση.Εξάλλου υπάρχουν και αυτοί που διαθέτουν έξυπνα κινητά τηλέφωνα αλλά δυσκολεύονται να πληρώσουν για τα δεδομένα και πλέον δεν έχουν ούτε πρόσβαση σε δωρεάν wi-fi, πρόσθεσε. "Πρέπει να δώσουν προτεραιότητα σε πράγματα, όπως τρόφιμα και ενοίκιο", επεσήμανε η Μίλνερ.
 
Έρευνα της Capgemini σε περισσότερους από 1.300 ανθρώπους που δεν έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο σε έξι διαφορετικές χώρες -Γαλλία, Γερμανία, Ινδία, Σουηδία, Βρετανία και ΗΠΑ-- βρήκε ότι το 69% ζει σε συνθήκες φτώχειας. Περισσότερο από το 40% των ανθρώπων χωρίς πρόσβαση στο ίντερνετ είναι ηλικίας 18 με 36 ετών. Η δημοσκόπηση αυτή διενεργήθηκε μεταξύ του Δεκεμβρίου και του Φεβρουαρίου, πριν την επιβολή lockdown λόγω της πανδημίας, όμως ο Εζά εκτιμά ότι η covid-19 επιδείνωσε τα ήδη υπάρχοντα προβλήματα.
 
Η Μίλνερ πρόσθεσε ότι στη Βρετανία και αλλού άνθρωποι χωρίς πρόσβαση στο διαδίκτυο συχνά δεν είναι σε θέση να ενημερωθούν για τον κορωνοϊό, να συνομιλήσουν με συγγενείς τους, να δώσουν συνεντεύξεις για δουλειά ή για αιτήσεις ασύλου, ενώ δεν έχουν πρόσβαση σε προγράμματα κοινωνικής στήριξης ή τραπεζικές υπηρεσίες.
 
Από την Τυνησία ως τις ΗΠΑ οι εταιρείες τηλεπικοινωνιών σε πολλές χώρες προσπάθησαν να προσφέρουν λύσεις στο πρόβλημα, μειώνοντας τις τιμές, αυξάνοντας την κάλυψη του broadband και αίροντας τους περιορισμούς στα δεδομένα μέσω κινητών, σύμφωνα με έκθεση της οργάνωσης Access Now που δημοσιεύθηκε την προηγούμενη εβδομάδα.
 
Πηγή ΚΥΠΕ-ΑΠΕ-ΜΠΕ- Thomson Reuters Foundation

Αναμφίβολα, ένα θέμα που  προβληματίζει κάποια μερίδα του  πληθυσμού μας τις τελευταίες εβδομάδες είναι οι ενδεχόμενες  απολύσεις εργαζομένων, τόσο στον ιδιωτικό τομέα όσο και οι μειώσεις μισθών στον δημόσιο τομέα.  Ενδεχομένως, αυτοί οι προβληματισμοί να πηγάζουν από την ανάγκη υλοποίησης αντισταθμιστικών μέτρων για μείωση των δημοσιονομικών δαπανών και ελλειμμάτων που η κυβέρνηση δημιουργεί στο παρόν στάδιο για να στηρίξει την οικονομία.

Η προσπάθεια της κυβέρνησης μέσω των μέτρων που εξήγγειλε, στοχεύει από τη μία στη στήριξη των  επιχειρήσεων και από την άλλη στη στήριξη των εργαζομένων.  Ο διττός αυτός στόχος της κυβέρνησης, πέραν από τη διατήρηση των θέσεων εργασίας που είναι ένα από τα κυριότερα μέτρα για στήριξη της οικονομίας, έχει και μία πρόσθετη έμμεση ερμηνεία που αφορά στη στήριξη των μισθών. 

Επιπρόσθετα, διαφαίνεται  ότι o πρωταρχικός στόχος της κυβέρνησης, είναι η γρηγορότερη αναθέρμανση  της οικονομίας αμέσως μετά την έξοδο  από αυτήν την πρωτόγνωρη υγειονομική  – κοινωνική κρίση.  Συνεπώς, τα μέτρα που έχουν ληφθεί μέχρι στιγμής, δεν αφορούν το βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, αλλά απώτερος σκοπός είναι να επιτευχθεί τουλάχιστον, έστω και μεσοπρόθεσμα, η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη προστασία των θέσεων εργασίας, έτσι ώστε τα ποσοστά ανεργίας να είναι διαχειρίσιμα. 

Τα πιο πάνω καθίστανται  ως ουσιαστικά συστατικά, τα οποία θα χρησιμεύσουν  στην επαναδραστηριοποίηση της οικονομίας αμέσως μετά την επιστροφή  στην οικονομική καθημερινότητα-κανονικότητα.  Η πρόθεση αυτή, για τη διατήρηση των μισθών αλλά και των θέσεων εργασίας, διαφαίνεται από τις προσπάθειες της κυβέρνησης τις τελευταίες εβδομάδες αλλά και στην επέκταση των μέτρων στήριξης ακόμα και μετά τη λήξη των περιοριστικών μέτρων.

Ας έχουμε υπόψη ότι, η  κρίση δεν βρίσκεται χρονικά  τουλάχιστον, στο ίδιο επίπεδο σε όλες τις χώρες.  Ως εκ τούτου, κάποιες  χώρες, π.χ. Κίνα, Νότιος Κορέα φαίνεται να εξέρχονται, άλλες, π.χ. Ιταλία, Ισπανία  βρίσκονται ίσως στην κορύφωση, και  άλλες είναι ίσως πριν την κορύφωση, π.χ. ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο.  Τα στοιχεία αυτά δεικνύουν ότι κάποιες χώρες  θα εξέλθουν από την κρίση του  κορωνοϊού τον Ιούνιο και άλλες ίσως να φθάσουν μέχρι τον Ιούλιο ή ενδεχομένως και αργότερα.

Ακόμα και αν κάποιες χώρες  εξέλθουν νωρίτερα από την κρίση, η αβεβαιότητα και γενικότερα η ανασφάλεια που θα επικρατεί  στον ευρύτερο οικονομικό και κοινωνικό  κόσμο, δεν θα επιτρέψει σε κάθε σκεπτόμενο πολίτη  να προγραμματίσει μελλοντικές  δραστηριότητες αναψυχής οποιασδήποτε μορφής.  Αυτό θα επηρεάσει τον παγκόσμιο τουρισμό και συνεπακόλουθα την Κύπρο ως τουριστικό προορισμό.  

Συνεπώς ένας αντικειμενικός αναλυτής, θα πρέπει να συνυπολογίσει  ότι τα έσοδα από το τουριστικό προϊόν της Κύπρου θα είναι αισθητά  μειωμένα και ως εκ τούτου θα βασίζονται σε ένα εξαιρετικά μεγάλο βαθμό στον εγχώριο τουρισμό τουλάχιστον μέχρι το τέλος του έτους. 

Τα πιο πάνω δεδομένα σαφώς  και θα ισχύουν και σε άλλου  τύπου βιομηχανίες. Συγκεκριμένα, ο κατασκευαστικός τομέας αλλά και οι επηρεαζόμενες από αυτόν βιομηχανίες οι οποίες έχουν σημαντική συμβολή στο ΑΕΠ, είναι παραδεκτό ότι επηρεάζονται αρνητικά από την κρίση και τα περιοριστικά μέτρα.  Συνεπακόλουθα και αυτές θα βασιστούν τους επόμενους μήνες στον εγχώριο καταναλωτή-δυνητικό αγοραστή.  Είναι απολύτως λογικό, ότι η όποια δραστηριότητα σε αυτούς τους τομείς θα προέλθει κυρίως από την εγχώρια αγορά η οποία αν και σημαντική δεν θα μπορέσει πιθανότατα να αντισταθμίσει τη συμβολή στην αγορά ακινήτων από ξένους επενδυτές, οι οποίοι εκτιμάται ότι θα καθυστερήσουν να επανέλθουν επενδυτικά στην Κύπρο.

Η κυβέρνηση μέσω των μέτρων που εφαρμόζει, αλλά και των δηλώσεων κρατικών αξιωματούχων, διαβλέπει ότι  η αναθέρμανση της οικονομίας θα βασίζεται κατά κύριο λόγο στην εγχώρια κατανάλωση και γι’ αυτό καταβάλλει τεράστιες προσπάθειες  να στηρίξει τόσο τις επιχειρήσεις όσο και τους εργαζομένους.  Με τη στάση αυτή η κυβέρνηση, ευελπιστεί ότι θα δώσει τη δυνατότητα στον επιχειρηματικό κόσμο αλλά και στους εργαζομένους να συνεχίσουν τις δραστηριότητές τους από το σημείο που σταμάτησαν. 

Διαφαίνεται επίσης ότι η  κυβέρνηση αφήνει τη συζήτηση για  την κάλυψη των δημοσιονομικών ελλειμάτων που ενδέχεται να δημιουργηθούν και των τυχόν μέτρων που θα πρέπει να ληφθούν, σε μεταγενέστερο στάδιο και όταν θα έχει επιτευχθεί η εκ των ων ουκ άνευ επανεκκίνηση της οικονομικής δραστηριότητας.

Ως εκ τούτου, θα πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι, η αναθέρμανση  της οικονομίας θα βασιστεί κατά κύριο  λόγο στην εγχώρια κατανάλωση τουλάχιστον  μέχρι το τέλος του έτους.  Οποιεσδήποτε αναφορές σε απολύσεις και μειώσεις μισθών, δεν συνάδουν με την αναθέρμανση  της οικονομικής δραστηριότητας που αναμένεται ότι θα επέλθει, κυρίως - δια μέσου της εγχώριας κατανάλωσης.  Τέτοιες αναφορές, θα αυξήσουν την  αβεβαιότητα και ανασφάλεια των  πολιτών για τις θέσεις εργασίας τους αλλά και τα εισοδήματά τους, με αποτέλεσμα να υπάρξει μείωση των  καταναλωτικών δαπανών με ότι  αυτό συνεπάγεται για την οικονομία. Είναι γενικά παραδεκτό ότι, όσο μεγαλύτερη θα είναι η μείωση της εγχώριας κατανάλωσης τόσο θα διογκώνεται και η  μείωση εσόδων, με απρόβλεπτες ίσως συνέπειες. 

Η κρίση που αντιμετωπίζουμε  δεν είναι η ίδια με το 2013. Συνεπώς, τα μέτρα που λαμβάνονται ή  που θα ληφθούν δεν μπορεί ούτε και πρέπει να είναι τα ίδια. Καταληκτικά, είναι προς όφελος όλων, της πολιτείας, του επιχειρηματικού κόσμου αλλά και της κοινωνίας, όπως στηριχθεί  η εγχώρια κατανάλωση δίνοντας περισσότερα  κίνητρα στους εργαζόμενους - καταναλωτές, έτσι ώστε να συνεχίσουν να εμβολιάζουν  την οικονομική δραστηριότητα η  οποία θα επιδράσει θετικά στην οικονομία.

Δρ. Γιάννος Ρωσσίδης

Προϊστάμενος  Τμήματος Ανθρώπινου Δυναμικού,

Κοινωνικών  Υποθέσεων, Εκπαίδευσης & Κατάρτισης

Σύνδεσμος Τραπεζών Κύπρου

·     Οι απόψεις που εκφράζονται  είναι αυστηρά προσωπικές